Nieuw stemformulier dé oplossing? 'Moeilijker dan de vorige variant'
Niet te vouwen, ontelbare namen en lastig te tellen. Het huidige stemformulier is zacht gezegd een lastig te hanteren stuk papier. Binnenkort wordt een nieuw stemformulier getest dat de boel een stuk makkelijker moet maken. Maar is dat wel zo? "Je kunt er meer fouten mee maken."
In plaats van een stembiljet zo groot als een tafellaken wordt er nu een proef gedaan met een kleinere variant waar twee bolletjes moeten worden ingekleurd. In het bovenste veld kan de partij worden ingekleurd en in het onderste veld moet een nummer worden aangekruist dat correspondeert met een naam uit een bijgevoegd boekje. "Met dit kleinere en handzamere stembiljet willen we de verkiezingen nog toegankelijker maken", aldus Minister de Jonge van Binnenlandse zaken. Maar of dit formulier de oplossing is, is nog maar de vraag. "
Consumentenspycholoog Tim Zuidgeest heeft met behulp van 'eye tracking' naar het nieuwe formulier gekeken. Er wordt dan precies vastgelegd hoe de ogen het papier scannen. "Wat je ziet is dat de natuurlijke manier van een rijtje afgaan van boven naar beneden is", zegt hij tegen Editie NL. Bij het bovenste rijtje van de partijen gaat dat goed. "Maar bij de cijfers die corresponderen met de personen van elke partij waarop gestemd kan worden gaat het mis. Je ziet dat de ogen dan alle kanten opschieten en dat de kiezer eigenlijk in de war is." Dat rijtje is namelijk horizontaal genummerd en dat levert een onnatuurlijke manier van kijken op.
Meer fouten
Zuidgeest denkt dan ook dat de kiezer meer moeite gaat hebben met dit nieuwe stembiljet. "Omdat je twee vakjes moet inkleuren is het moeilijker dan het vorige formulier. Je kunt er ook meer fouten mee maken. Ik zou er bijvoorbeeld duidelijk bijzetten dat het twee stappen zijn die moeten worden doorlopen, anders krijg je dat kiezers bijvoorbeeld alleen een partij en geen kandidaat invullen."
Daarnaast twijfelt hij over het gebruik van kleur op het formulier. De logo's van de partijen staan in kleur voor de naam van de partij. "Als je de logo's zwart-wit maakt heb je niet het effect dat de kleuren aandacht vragen. Partijen met een fel logo trekken namelijk eerder de aandacht. Al heeft dat ook wel weer het voordeel dat mensen een partij sneller zullen herkennen dus dat is niet per se fout."
Tijdens de Europees Parlementsverkiezing op donderdag 6 juni 2024 wordt in 5 gemeenten voor het eerst gestemd met dit stembiljet.