Campagne over belang autogordel: waarom doen mensen hem niet om?
Een autogordel dragen kan bij een ongeval het verschil maken tussen leven en dood. Toch dragen veel mensen hem nog te vaak niet. In Noord-Brabant ging het in 2018 en 2019 zelfs om een op de drie verkeersdoden, ontdekte de provincie. De nieuwe campagne 'Een klik. Twee keer zo veilig' moet daar verandering in brengen. Maar waarom dragen zoveel mensen geen autogordel?
In Noord-Brabant vallen al jaren de meeste verkeersdoden in ons land. Alleen in 2021 vielen er voor het eerst in zeven jaar tijd meer doden in Zeeland. Daarna stond de provincie in 2022 met 140 verkeersdoden weer op 1.
Het hoge aantal verkeersdoden komt niet alleen doordat veel mensen geen autogordel dragen, maar zo'n gordel kan wel het verschil maken. De provincie heeft al jaren het doel om het aantal verkeersdoden naar nul te brengen en probeert daarom in de campagne mensen bewuster te maken van het belang van die gordel.
Gevaar onderschat
"Wat je doorgaans ziet is dat mensen zichzelf overschatten en de risico's en het gevaar dat anderen veroorzaken onderschatten", zegt verkeerspsycholoog Matthijs Dicke-Ogenia. "Als je mensen vraagt of ze denken dat ze beter kunnen rijden dan de gemiddelde persoon, antwoordt 80 procent 'ja'. Dat kan natuurlijk niet, het is overschatting."
Hoewel een autogordel omdoen klinkt als iets wat niet veel moeite kost, zijn er verschillende redenen waarom mensen er toch voor kiezen om hem niet te dragen. "Veel mensen geven als reden dat een gordel irritant is en niet fijn zit", zegt Dicke-Ogenia. "Vooral vrouwen melden dat, omdat veel auto's zijn ontworpen voor mannen."
Volgens het SWOV, het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid, neemt de kans op ernstig letsel of een dodelijke afloop bij een ongeval met 60 procent af als mensen voorin een driepuntsgordel dragen. Voor passagiers op de achterbank neemt de kans op een dodelijke afloop of ernstig letsel af met 44 procent.
Bron: Swov.nl
Volgens Dicke-Ogenia heerst bij sommige mensen bovendien de misconceptie dat als je op lage snelheid rijdt, je geen autogordel om hoeft. "We zien dat mensen zeggen: op de snelweg doe ik hem wel om, maar juist met een langzame snelheid kruis je veel verkeer en maak je sneller een noodstop. Op de snelweg is de kans op een ongeval veel kleiner."
Actiefilms
Soms wordt het vermogen om verstandige beslissingen te maken beïnvloed door het gebruik van drank of drugs. "Het kan zijn dat mensen onder invloed wat slordiger zijn, dat ze andere beslissingen maken." Maar volgens de kenner spelen populaire media ook een rol. "We zijn allemaal de series en actiefilms gewend waarin alles er spectaculair uitziet, ook ongelukken. In kinderseries loopt het vaak zelfs ook nog goed af."
Het verstoort ons beeld van de werkelijkheid. "Een botsing wordt in een film mooi gemaakt, maar in de werkelijkheid is het een harde knal en is het klaar. De impact is veel groter dan we ons voor mogelijk houden. We beseffen niet hoe ernstig de situatie is."
Daar komt bij dat we in werkelijkheid relatief weinig direct te maken krijgen met ongevallen. "Hoeveel mensen ken je die te maken hebben gehad met een echt ongeval? Omdat we er zo weinig mee te maken krijgen, denken we dat het altijd goed gaat."
Aan de regels houden
Meer bewustwording van het gevaar zou mensen ertoe kunnen bewegen om wel vaker die autogordel te dragen. "Niemand denkt 's ochtends: ik blijf thuis omdat ik een ongeval zou kunnen krijgen. Maar ongevallen gebeuren wel. We hebben het in Nederland best goed voor elkaar qua infrastructuur, dus zolang we ons aan de regels houden, gaat het goed."