Je kopje koffie is mogelijk 600.000 jaar oud: 'Gestolen uit Jemen'
De ene drinkt hem zwart en de andere wil er melk en suiker in. Maar hoe je je koffie ook drinkt, hij stamt af van dezelfde eeuwenoude koffieplant. En die is meer dan 500.000 jaar oud, blijkt uit nieuw onderzoek.
Met behulp van de genen van koffieplanten van over de hele wereld hebben onderzoekers een stamboom opgebouwd voor het meest populaire type koffie ter wereld: Coffea arabica, beter bekend als arabica.
De onderzoekers hoopten zo meer te leren over de planten om ze beter te beschermen tegen ziektes en klimaatverandering. Daarbij ontdekten ze dat arabica ongeveer 600.000 jaar geleden is ontstaan door natuurlijke kruising tussen twee andere koffiesoorten.
Hoewel de koffieplant dus al ouder is dan de neanderthalers, werden de bonen van de plant pas veel later geroosterd en gebrouwen. "In de 15e eeuw is de koffie vanuit Ethiopië terechtgekomen bij monniken in de buurt van Jemen", laat koffie-expert Ron de Wit van de koffiepodcast weten aan Editie NL. Die zouden de koffieplant hebben uitgetest, gegeten en geproefd. "Maar met de bessen konden ze niks, waarna ze die in het vuur gooiden." Dat vonden ze toen zo lekker ruiken, dat ze er koffie van hebben gemaakt.
Hortus Botacinus in Amsterdam
De voorouder van alle koffiebonen die tegenwoordig worden gebruikt, is dus de arabicaplant. En die is de hele wereld overgegaan. "Nederland heeft daar een groot aandeel in gehad. De koffieplantjes werden naar de Hortus Botanicus in Amsterdam gebracht, nadat ze gejat waren uit Jemen", vertelt De Wit.
De koffiebonen hebben dus een lange reis door de geschiedenis heen gemaakt. De 28-jarige Amirah Zerlett heeft Jemenitische roots en ziet dat Jemen vandaag de dag nog steeds een rijke koffiecultuur kent. "Jemenieten serveren overal koffie, bijvoorbeeld op bruiloften, sociale bijeenkomsten en tijdens het spelen van spelletjes." In de koffie zitten vaak verschillende kruiden zoals gember, citroengras en kaneel.
Supermarktkoffie
Dat verschil nogal met de koffie die we in Nederland drinken. "Veel mensen in Nederland halen alleen maar supermarktkoffie", vertelt De Wit. "Die is kwalitatief gezien iets anders dan speciale koffie, die van koffiebonen van hoger niveau komt."
Supermarktkoffie ligt vaak langere tijd in opslag, waardoor de smaak verandert. "Koffie in een speciaalzaak daarentegen wordt vaak ter plekke gebrand en kan je daar drinken of in zakjes meenemen." De Wit raadt koffieliefhebbers daarom aan om wat vaker een kopje te bestellen in een speciaalzaak. De koffie die je daar bestelt komt vaak uit specifieke regio's, maar de specifieke locatie kan flink verschillen. "Sommige bonen komen uit Afrika, andere uit Azië, Midden-Amerika of Zuid-Amerika."
Gemberkoffie
Koffieliefhebber Zerlett houdt het voorlopig gewoon bij Jemenitische koffie. "Dat drink ik al sinds mijn vijftiende. De gemberkoffie is mijn favoriet. Ik zou iedereen aanraden die een keer te proberen."
