Slimme verpakking moet voedselverspilling voorkomen
Als het aan Canadese wetenschappers ligt, nemen we afscheid van de zogenoemde THT- en TGT-datum ('tenminste houdbaar tot' en 'te gebruikten tot') op onze voedselverpakkingen. Zo blijkt uit een onderzoek dat onlangs in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Reviews Bioengineering is gepubliceerd. Omdat veel mensen niet goed begrijpen wat deze begrippen inhouden, wordt er namelijk onnodig veel voedsel weggegooid. De oplossing? 'Smart packaging', oftewel: slimme verpakkingen, zónder datum.
Een voorbeeld van een slimme verpakking is de 'Sentinel Wrap', plastic dat van kleur verandert op het moment dat het verpakte voedsel bedorven raakt. Een ander voorbeeld is de 'Lab-on-a-package'. Daarbij geeft een bijgeleverd testdoosje een signaal af op het moment dat het onderliggende voedsel bedorven raakt.
Het verschil
Het klinkt veelbelovend, maar niet iedereen is onder de indruk. "Dit is in een lab bedacht en dat merk je", zegt Toine Timmermans, programmamanager duurzame voedselketens aan het onderzoeksinstituut van de Wageningen Universiteit (WUR), tegen Editie NL. "Want in werkelijkheid heb je met veel meer factoren te maken." Je kunt niet zomaar de datum van een verpakking halen. "Het is in Nederland namelijk verplicht om een geprinte datum op de verpakking te zetten."
Zo zijn Nederlandse wetenschappers ook al vier jaar bezig met de ontwikkeling van slimme sensoren die de 'werkelijke' houdbaarheidsdatum van een product laten zien. "Die sensoren houden de temperatuur bij van het voedsel en reageren daarop." Om de kosten hoeven we het ook niet te laten. "Een slimme sensor kost minder dan een cent, dus je krijgt geen duurder product."
Wetgeving
Timmermans gaat verder: "We weten dat het werkt en het wordt in Noorwegen al jaren toegepast. Maar in Nederland mag het simpelweg nog niet." Dat komt door wetgeving. "In de Europese wet, en dus ook in de Nederlandse Voedsel- en Warenwet, staat dat het verplicht is om op ieder product geprinte houdbaarheidsdatum te zetten. Op enkele uitzonderingen na. Daarom kan het in Noorwegen wel, want die valt niet onder de EU-wet."
Volgens de programmamanager moeten mensen er uiteindelijk vooral op worden gewezen dat ze zelf moeten beoordelen of iets nog eetbaar is. "Dat je een product niet meteen hoeft weg te gooien als hij over de datum is volgens het etiket", zegt de wetenschapper. "Op veel producten moeten we standaard de tekst zetten dat je vanaf de THT-datum je zintuigen moet gebruiken om te kijken of je het nog kan eten."
Waar het nu misgaat is dat in de praktijk blijkt dat veel mensen het verschil niet weten tussen 'TGT' en het minder strikte 'THT'. "Er wordt veel voedsel verspild daardoor", gaat Timmermans verder. "Omdat mensen bij het zien van de datum al snel denken: we gooien het weg. Terwijl in de praktijk voedsel met een THT-datum vaak een aantal dagen erna gewoon nog goed is."
Misverstand
Tara Eikenaar van het Voedingscentrum beaamt dit. "Ongeveer de helft van de Nederlanders kan het verschil niet uitleggen", zegt Eikenaar tegen Editie NL. "10 procent van wat we verspillen komt door de houdbaarheidsdatum."
Verspilling:
Gemiddeld verspillen we thuis 33,4 kilo voedsel per persoon per jaar. De vijf meest verspilde productgroepen zijn:
- brood en deegwaren (6,2 kilo)
- groente (4,4 kilo)
- fruit (4,3 kilo)
- aardappelen (2,8 kilo)
- zuivel (2,8 kilo)
Bron: Voedingscentrum
Daarom raadt ze aan om bij twijfel vooral zelf de zintuigen te gebruiken. "Ruik eraan of proef een beetje: dan merk je al gauw of het nog goed is. Een misverstand is bijvoorbeeld dat mensen bij zuivel denken dat het gevaarlijk is om dat nog te eten of drinken na de THT-datum. Alleen bij producten met het TGT-label is het verstandig om ze niet meer te consumeren zodra de datum verstreken is."