Nieuw puntensysteem WoningNet 'beloont' actieve woningzoekende in Amsterdam: 'Dit zou overal moeten worden ingevoerd'
Het zoeken naar een sociale huurwoning in de regio Amsterdam is voor starters sinds begin 2023 makkelijker geworden. Dankzij de invoering van een nieuw puntensysteem hebben woningzoekenden nu meer invloed op de kans om een woning te krijgen. Dit blijkt uit de jaarrapportage Woonruimteverdeling 2023. Zouden andere steden dit systeem ook moeten hanteren?
In Amsterdam is het aantal starters dat een woning toegewezen krijgt, gestegen van 46 procent in 2022 naar 49 procent in 2023. Het nieuwe systeem maakt het mogelijk om punten op te bouwen door actief te zoeken naar woningen, wat lijkt te zorgen voor een eerlijker verdelingssysteem.
Dat vindt ook Joël Panka, die eergisteren de sleutels van zijn nieuwe woning vlak bij het Amstelstation in Amsterdam heeft opgehaald. Hij staat sinds 2015 ingeschreven op WoningNet, het platform dat socialehuurwoningen in meerdere Nederlandse steden aanbiedt. Hij ving bot bij elke woning voordat het nieuwe systeem werd ingevoerd. "Dit systeem is echt top en zou overal moeten worden ingevoerd. Ook buiten Amsterdam", zegt hij.
Zo werkt het systeem
Het principe is simpel: wie meer zoekt, krijgt meer punten. Elke maand waarin woningzoekenden vier of meer keer reageren op woningadvertenties, ontvangen ze één zoekpunt. Het systeem stimuleert actief zoeken, omdat je geen punten verdient als je niet reageert of woningen afwijst.
En daar heeft Joël van geprofiteerd. Zijn dochter werd in 2019 geboren en de zoektocht naar een woning verliep zo stroef dat hij jarenlang bij zijn moeder verbleef.
Hij vertelt: "Vroeger stonden mensen die helemaal niet actief zochten, maar wel 30 jaar stonden ingeschreven, altijd boven je. Nu kun je door actief te reageren makkelijker een woning krijgen omdat je mensen die niet reageren kunt inhalen. Ik vind vier reacties per maand zelfs te weinig, ik zou nog meer eisen."
'Sympathiek uitgangspunt'
Peter Boelhouwer, hoogleraar woningmarkt aan de TU Delft, heeft een gemengd oordeel over het nieuwe systeem. Hij steunt de politieke keuze om mensen die acuut een woning nodig hebben en actief reageren voorrang te geven. "Het systeem hanteert een sympathiek uitgangspunt", vertelt Boelhouwer.
Hij merkt op dat de lange wachttijden voor socialehuurwoningen vroeger deels werden opgelost via urgentie voor mensen met persoonlijke omstandigheden. Dit systeem zorgde er echter voor dat het ene persoonlijke verhaal tegenover het andere werd geplaatst. "En zo'n verzoek wordt niet zomaar geaccepteerd. Je moet tegenwoordig halfdood om urgentie te krijgen", zegt Boelhouwer.
Het nieuwe puntensysteem lijkt dit te voorkomen door woningzoekenden actief te betrekken bij het proces. "Dit is een werkbare en doelmatige manier. Want als je het echt belangrijk vindt, moet je maar reageren." Hij is er daarom voorstander van om het systeem ook in andere steden met lange wachttijden in te voeren.
Storingen
Toch zijn er zorgen over de praktische uitvoering, zoals storingen in het systeem en verschillende regels over op welke woningen je wel en niet mag reageren. En zoekpunten of niet: de wachttijden worden er niet korter op.
Bovendien zijn er nog veel woningzoekenden die niet op de hoogte zijn van de veranderingen. "Veel van mijn collega's wisten bijvoorbeeld helemaal niet dat dit systeem is ingegaan", zegt Joël. "Dit creëert een voordeel voor degenen die wél weten hoe het systeem werkt."