'Levensgevaarlijke situaties bij missies door gebrekkig materieel commando's'

Het gaat onder meer om geweren die in de hand ontploffen, geluiddempers die van vuurwapens losraken en verbindingsradio's die het in gevechtssituaties zomaar begeven. De waslijst aan gebreken veroorzaakt, net als het feit dat er al jaren niets aan wordt gedaan, grote frustraties binnen het Korps Commandotroepen (KCT).

Missies onverantwoord

Ervaren commando's keren het korps om die reden de rug toe. Voor de commando's die blijven, is het punt bereikt dat ze het onverantwoord vinden om nog missies uit te voeren. Ze zeggen dat 'de limiet is bereikt'. "Er kunnen levensgevaarlijke situaties ontstaan en dat brengt operaties van het KCT in gevaar."

De onderzoeksredactie van RTL Nieuws deed de afgelopen maanden onderzoek naar de toestand bij het KCT. Verslaggevers Roland Strijker en Siebe Sietsma spraken in het diepste geheim met drie leden van het korps en ontvingen interne mails, brieven en rapportages. Daaruit blijkt dat er sprake is van crisis bij de commando's.

Wapens sluipschutters versleten

Begin juni stelden leidinggevenden van alle vier de commandocompagnieën samen een brandbrief op. Die stuurden ze aan de hoogste militair van het KCT, Jelte Groen. In dertien pagina's slaan de schrijvers alarm en waarschuwen voor de gevaren die ze lopen vanwege gebrekkig materiaal. Een paar voorbeelden:

• De Glock 17, het handwapen van elke commando, is zo vaak gebruikt dat onderdelen scheuren. Ze worden niet vervangen en zijn niet meer inzetbaar.
• De pistoolmitrailleur FN PDW 90, waarmee commando's geluidloos schieten, is helemaal niet meer beschikbaar. Heimelijke operaties kunnen daardoor niet meer worden uitgevoerd.
• De wapens van de sluipschutters zijn versleten. Zonder dekking van sluipschutters lopen andere commando's grote risico's.
• Verbindingsradio's zijn verouderd en functies vallen uit. Zonder onderling contact kunnen de commando's in levensgevaarlijke situaties terechtkomen.

ZIE OOK: Dit is er mis met het materieel van de commando's

Rondvliegend metaal

Het gaat soms ook mis. Zo gebruiken commando's een shotgun, een wapen om op korte afstand deuren open te schieten. De lopen van twee van die wapens zijn tijdens een oefening uit elkaar gespat toen de druk in het wapen te hoog opliep. Wonderwel raakte door het rondvliegend metaal niemand gewond.

Shotguns waarbij een stuk uit de monding spatte.

Eerder dit jaar onthulde RTL Nieuws dat een commando om het leven was gekomen tijdens een oefening op een schietbaan die niet had mogen worden gebruikt . Het KCT had in voorgaande jaren al vaker om een eigen, deugdelijke, schietbaan gevraagd, maar kreeg die niet.

'Letterlijk in je onderbroek'

En dan is er nog de kleding. Commando's krijgen voor een geheime missie met regelmaat tot op de draad versleten broeken mee waar de gaten in zitten. Dat leidt tot grote ergernis bij de commando's. Een commando zegt tegen RTL Nieuws: "We sturen jongens weg in tweedehandskleding. Je schaamt je gewoon. Je staat soms letterlijk in je onderbroek, omdat je broek uitscheurt. Dit is de status van onze eenheid, en zo voelen we het ook."

Broeken zitten vol gaten.

De commando zegt tegen RTL Nieuws: "Dit is een noodkreet. Ik vind het al erg genoeg om deze stap te zetten. Maar ik zie dat mijn collega's, mijn broeders, gevaar lopen. Wat ik niet wil meemaken is dat er een gezin wordt verteld dat de vader niet meer thuiskomt."

'Volkomen terecht'

De baas van de commando's, Jelte Groen, lijkt het eens te zijn met de klachten. Hij schrijft in een mail als reactie op de brandbrief: "De afgelopen week heb ik van een aantal zeer ervaren sergeant-majoors een brandbrief ontvangen. In deze brief zijn een aantal zorgpunten onder mijn aandacht gebracht die volkomen terecht zijn en die ik goed begrijp."

Dat blijkt ook uit een kwartaalrapportage eerder dit jaar van de hand van Groen. Dat document is bedoeld om de hoogste generaal van de landmacht, Leo Beulen, te informeren over de staat van paraatheid van de commando's. Groen schrijft:

• "Ik kamp nu nog altijd met tekorten en slechte beschikbaarheid aan optiek, wapens en verbindingsmiddelen." 
• "De toestand van de (radio) AN/PRC 112G is zorgwekkend."
• "De loop van de wapens (scherpschutterwapen HK417) is dusdanig versleten dat het een negatieve invloed heeft op de nauwkeurigheid van het schot."

Zorgen over leegloop

Groen maakt zich ook zorgen over de leegloop van zijn eenheid: "Het Korps Commandotroepen raakt niet gevuld. Dat wordt vooral veroorzaakt door een aantal ontevredenen die een verhoogde uitstroom van commando-operators veroorzaken. Als deze trend zich voortzet, dan voorzie ik een ernstige afname van de operationele capaciteit van het Korps."

Opvallend is de conclusie die Groen aan het eind van zijn opsomming trekt. Hij laat de hoogste landmachtgeneraal weten ondanks de tekorten en gebreken wel net te voldoen aan de inzetbaarheidsdoelstellingen. Dat wil zeggen dat zijn manschappen nog kunnen worden ingezet voor missies en operaties.

Meer op rtlnieuws.nl:

• Commando schaamt zich: 'Je staat letterlijk in je onderbroek'
• Veiligheid commando's niet zeker: opleidingen en schietoefeningen stilgelegd