Schotland gaat corrigerende tik verbieden: zo zit het in Nederland

Een corrigerende tik – door sommigen pedagogische tik genoemd – staat in Nederland sinds 2007 in het burgerlijk wetboek. "In de verzorging van het kind passen ouders geen geestelijk of lichamelijk geweld of enig andere vernederende behandeling toe", staat in artikel 247.

Het is dus in Nederland gewoon om geen geweld te gebruiken tegen je kind. In de wet wordt onder geweld verstaan: alle opvoedingsmiddelen die ouders gebruiken met de bedoeling het kind lichamelijk of geestelijk pijn te doen. Het kan gaan om straf, maar ook om het afreageren van frustratie, onmacht en woede.

Voorstander van tik

Ondanks de wet wordt in een discussie over het uitdelen van een klap door vader of moeder nog wel eens gezegd dat het vroeger normaal was en 'dat een kind er niet slechter van wordt'. Uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau uit 2005, dus vóór de invoering van het verbod, zei 19 procent van de ouders hun kinderen wel eens een tik te geven of stevig vast te pakken. Dat gebeurde vaker bij jonge kinderen dan bij oudere kinderen.

Hoewel sommige ouders denken dat het een effectief middel is om kinderen regels en grenzen te leren en het respect voor autoriteit zou opleveren, toont onderzoek aan dat dat niet klopt. Fysieke straffen hebben op korte termijn effect, maar op lange termijn niet, zegt het Nederlands Jeugdinstituut, expertisecentrum op het gebied van opvoeding.

Angst voor pijn

Kinderen leren door een klap of tik te gehoorzamen uit angst voor pijn, niet vanwege de regels. Daarnaast vertrouwt het kind zijn ouders niet meer en leert het dat geweld een oplossing is om bepaald gedrag te stoppen.

Toch schreven in 2014 twee artsen - Rob Bakker en Anneke Bulk-Bunschoten - een opinieartikel waarin ze het opnamen voor het uitdelen van een corrigerende tik. Ze betogen dat je een kind best een pedagogische tik mag geven, als het maar op de juiste manier gebeurt.

Een pedagogische tik voldoet volgens Bakker en Bulk-Bunschoten aan de volgende kenmerken:

• veroorzaakt weinig pijn;
• is gecontroleerd, niet impulsief en niet uit boosheid;
• wordt alleen gebruikt bij kinderen van 2 tot 6 jaar en daarna niet meer;
• wordt altijd gevolgd door uitleg waarom;
• vindt alleen plaats in de privé-relatie tussen ouder en kind;
• is alleen gemotiveerd door kindgerichte zorg en niet door oudergerichte zorg;
• wordt gebruikt na een waarschuwing, om een opdracht of time-out te bekrachtigen;
• wordt niet geïntensiveerd als deze niet werkt.

Bron: Rob Bakker en Anneke Bulk-Bunschoten​, Medisch Contact

Tegenstanders van geweld tegen kinderen

Dat artikel leidde tot veel weerstand en boze reacties. Oud-hoogleraar gezondheid en cultuur Ivan Wolffers was, net als veel andere protesterende artsen, tegen de tik. "Omdat dat vaak gepaard gaat met boosheid kun je een kind er heel diep mee kwetsen. Je moet die boosheid mijden", zei hij tegen Editie NL.

En als je in een boze bui toch een tik hebt uitgedeeld, dan moet je tegen je kind zeggen dat je een fout hebt gemaakt, vindt Wolffers. "Je moet erop terugkomen en uitleggen aan je kind dat het verkeerd was wat je deed. Het belangrijkste is dat je je kind serieus neemt, dan ben je bezig met goed opvoeden."

Schadelijke gevolgen

De schadelijke gevolgen van geweld tegen kinderen zijn groot, zegt het Nederlands Jeugdinstituut. Gevolgen die veel worden genoemd, zijn: pijn door fysiek letsel, verlies van eigenwaarde, angst en depressiviteit, verstoring van de relatie tussen ouder en kind, gedragsproblemen, agressie, verslaving en uiteindelijk mogelijk geweld tegen de partner en kindermishandeling.

De corrigerende tik wordt beschouwd als huiselijk geweld en kindermishandeling. Het Openbaar Ministerie en de politie geven hoge prioriteit aan de aanpak van huiselijk geweld. Onder kindermishandeling valt lichamelijke mishandeling, emotionele mishandeling, lichamelijke verwaarlozing, emotionele verwaarlozing en seksueel misbruik.Jaarlijks worden er in Nederland 119.000 kinderen mishandeld. Gemiddeld 1 kind per klas van 30. Er overlijden zelfs 13 kinderen per jaar aan de gevolgen van kindermishandeling.

​Meer op rtlnieuws.nl:
Artsen pleiten voor pedagogische tik

Welke landen kennen een soortgelijke verbod, en sinds wanneer?

• Bulgarije (2000)
• Cyprus (1994)
• Denemarken (1997)
• Duitsland (2000)
• Griekenland (2006)
• Kroatië (1999)
• Noorwegen (1987)
• Oostenrijk (1989)
• IJsland (2003)
• Zweden (1979)