Caroline is een van de duizenden slachtoffers van stalking: 'Dit moet stoppen'

Het feit dat er bovenaan dit artikel geen goede foto van Caroline staat, dat haar stem is vervormd in de videobeelden en dat ze eigenlijk een andere naam draagt, laat zien hoe de situatie van Caroline nu is. Haar ex-vriend begon haar 13 jaar geleden te stalken. Caroline voelt zich nog altijd onveilig.

'Ze moeten beter luisteren'

Ze doet haar verhaal omdat ze wil dat politie en justitie beter luisteren, omdat ze wil dat het gewoon stopt. Niet alleen in haar geval, maar juist ook in al die andere gevallen. Want haar verhaal, of dat van de 16-jarige Humeyra die op het schoolplein in Rotterdam werd doodgeschoten na tijden van stalking, mishandeling en bedreiging door ex-vriend Bekir, staat niet op zichzelf. "Het kan voorkomen worden."

Hoeveel slachtoffers van stalking zijn er?

Onder stalking wordt het volgende verstaan: ‘Het stelselmatig, opzettelijk en ongewenst inbreuk maken op de privacy van een ander, met het doel de ander te dwingen iets te doen, iets niet te doen of iets te dulden of met het doel vrees aan te jagen’.

Volgens de meest recente cijfers van het CBS werd er in 2017 2840 keer aangifte gedaan van stalking.

De grootste groep daders van stalking zijn ex-partners. Vaak zijn het mannen, maar ook vrouwen kunnen stalkers zijn.

Ook bij Caroline is het haar ex-vriend, met wie ze twee kinderen heeft, die haar 13 jaar geleden begon te stalken. Ze had net een definitieve punt achter hun relatie gezet. De reden was simpel: hij bedreigde en mishandelde haar stelselmatig.

'Het is niet strafbaar om door iemands straat te rijden'

Ze wist dat ze de politie nodig had om haar ex op afstand te houden. Alleen vertellen dat de relatie uit was, zou nooit genoeg zijn. "Maar toen kwam ik erachter dat de politie dan heel weinig voor je doet." Caroline hoorde vaak: 'Het is niet strafbaar om door iemands straat te rijden. Of je te bellen.' "Ik moest die persoon dan uitleggen dat er echt een aangifte moest komen, omdat er een dossier moet worden opgebouwd. Alleen een vol dossier, alle aangiftes bij elkaar, kan namelijk stalking opleveren."

Caroline voelde zich vaak niet begrepen op het politiebureau als ze kwam vertellen dat haar ex weer achter haar aanzat. "Ik voelde nooit rust, kon nooit mijn eigen leven leiden. Ik stond 24/7 in de hoogste staat van paraatheid. Ik had langdurige en constante stress, voelde me nergens vrij. En vrijheid is volgens mij een fundamentele basisbehoefte voor iedereen. Als dat wegvalt, dan wordt het een lijdensweg."

En een lijdensweg werd het voor Caroline. Ze woonde een tijdje in een blijf-van-mijn-lijfhuis en verhuisde meerdere keren. Ze bleef berichtjes krijgen als: 'Ik ga de kinderen ontvoeren', en 'Als ik je zie, maak ik je dood'.

'Mijn dochter durfde een half jaar niet naar buiten'

En haar ex bleef haar niet alleen via appjes achtervolgen. "Twee vrouwen uit de buurt werden op ons afgestuurd. Ze lieten mijn dochter een telefoon zien met de naam van mijn ex, hun vader, erop." De jongste dochter van Caroline durfde hierna een half jaar lang niet meer naar buiten.

Uiteindelijk kon Caroline bij de politie een dossier opbouwen met tientallen incidenten. Haar ex werd er drie keer voor veroordeeld. Maar elke keer als hij vrij kwam, begon volgens Caroline de politie opnieuw met tellen. "Als hij vrij kwam, stuurde hij weer berichtjes. Zijn naam stond erbij, de afzender was bekend. Maar toch kreeg ik te horen dat er weer te weinig aanknopingspunten waren gevonden om hem op te pakken voor stalking. Als één en dezelfde vrouw iedere keer aangifte doet tegen dezelfde persoon, dan moet je dat niet iedere keer als een losse aangifte zien. Dat moet in een dossier, hoe klein het voorval ook is. Zodat het later in een context gezien kan worden."

Het gevoel dat Caroline had, dat er niet naar haar werd geluisterd, maakt slachtoffers van stalking moedeloos, zegt Nelleke Stolk. Ze is advocate van Caroline, van nog veel meer vrouwen en staat ook de nabestaanden van Humeyra bij. "Het maakt ze machteloos. Dan bellen ze me op en zeggen ze: 'Hij staat weer voor de deur, wat moet ik doen?' Ik kan ze dan steunen, maar verder kan ik ook niets meer."

'Wij blijven hiervoor vechten'

Een pasklaar antwoord, een directe oplossing voor het probleem, heeft Stolk ook niet. "Door de bezuinigingen is er meer druk op de politie gekomen, ze zijn anders gaan werken en daardoor is er ook niet meer alle kennis die in dit soort zaken nodig is. Er moeten in ieder geval betere richtlijnen van bovenaf worden opgesteld, zodat iedereen weet als er zo'n meisje voor de balie staat op het politiebureau, wat ze daarmee moeten. Wij blijven daarvoor vechten, want helaas is het nu een aantal keer gebeurd dat er doden zijn gevallen omdat er niet goed werd opgetreden door de politie."

Voor Caroline is het gelukkig nu weer even rustig. "Maar ik weet nooit hoe lang de rust duurt. Daar zal ik voor altijd mee moeten leren leven."

Reactie van het Ministerie van Justitie en Veiligheid:

Bij de Politieacademie wordt de Basisopleiding huiselijk geweld gegeven. Naast de juridische aspecten is er in de opleiding expliciet aandacht voor interactie met zowel daders als slachtoffers en de cirkel van geweld bij daders. Er is expliciet aandacht voor het herkennen van stalking in verschillende situaties. Daarnaast krijgen recherchepsychologen tijdens hun opleiding kennis over stalking en vindt er nascholing plaats.

In 2019 en 2020 zullen deze opleidingen worden geïntensiveerd en geüpdatet.

Vanuit het oogpunt van een lerende organisatie is de politie permanent bezig met deskundigheidsbevordering - samen met de partnerorganisaties OM, reclassering, Raad voor de Kinderbescherming en Veilig Thuis (het Landelijk Netwerk Zorg/Straf Huiselijk Geweld en Kindermishandeling).