Onderzoeksraad: fout op fout bij plaatsing Michael P. in kliniek
Bij de begeleiding van Michael P. hebben de betrokken instellingen en organisaties niet gekeken naar het gevaar dat van hem uitging. Ze hebben hun taak om de maatschappij tegen terugkerende delinquenten te beschermen, niet goed uitgevoerd. Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV).
De focus lag te veel op de zorg voor P., terwijl niet gekeken is naar de gevolgen van plaatsing van P. in de kliniek voor de omgeving. De raad deed onderzoek naar het detentieverloop van Michael P., de moordenaar van Anne Faber. Michael P. verkrachtte en vermoordde de Utrechtse vrouw in september 2017. Hij zat toen in een psychiatrische kliniek in Den Dolder.
De belangrijkste conclusies:
- Michael P. kreeg al voor plaatsing in de kliniek vrijheden, zonder overleg met het Openbaar Ministerie
- De reclassering hield geen toezicht op het verlof van P. "Die opdracht kregen we later pas", laat de reclassering weten.
- Er is bij de behandeling van P. niet gekeken naar de gevaren van plaatsing in de kliniek voor de samenleving
- De organisatie die een behandelindicatie moest samenstellen voor Michael P., kreeg geen informatie over zijn zedenverleden van de gevangenis waar P. zat
- De gemeente Zeist is niet geïnformeerd over de plaatsing van een zedendelinquent in de gemeente
Uit onderzoek van de raad blijkt dat de kliniek in Den Dolder niet op de hoogte was van het zedenverleden van P. Dat had wel gemoeten om hem goed te kunnen behandelen. De gevangenis in Vught had de informatie over het zedenverleden van P. moeten overdragen aan de kliniek, maar deed dat niet omdat P. daar geen toestemming voor gaf. Volgens de gevangenis stonden privacyregels de overdracht van informatie in de weg.
Reclassering hield geen toezicht op P.
Al voor plaatsing van P. in de kliniek, kreeg hij vrijheden toegekend. De Onderzoeksraad is verbaasd dat P. na anderhalve maand al drie uur per dag zonder begeleiding op pad mocht.
De reclassering hield geen toezicht op de vrije tijdsbesteding van Michael P. Het Openbaar Ministerie had betrokken moeten zijn bij de beslissing om P. meer vrijheid te geven, maar dat gebeurde niet.
Fout in administratie van justitie
Door een fout in de administratie van justitie werd de gemeente Zeist niet geïnformeerd over de plaatsing van de zedendelinquent in een kliniek in de gemeente. Dat had wel gemoeten. Nu had de gemeente Zeist niet de benodigde informatie om de risico's en gevaren voor de omwonenden en inwoners van de gemeente in te kunnen schatten.
'Evenwicht is zoek'
Tjibbe Joustra, voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid, over het rapport: "Het is logisch dat men probeert patiënten verder te helpen, maar men mag niet de ogen sluiten voor de risico's voor de omgeving. Het evenwicht is zoek."
Volgens Joustra is het normaal dat patiënten vrijheden krijgen, voordat hun straf is afgelopen. "Maar dat moet met de goede informatie en weloverwogen gebeuren. Het mag geen automatisme worden. Bij Michael P. is het een administratieve afhandeling geweest. Er zijn vrijheden toegekend, voordat men de persoon kende."
Volgens Joustra is de gehele gang van zaken 'niet wat je mag verwachten als zo'n gevaarlijk man als Michael P. vrijheden krijgt'. "Dat is zorgwekkend."
Moord op Anne Faber
De Utrechtse Anne Faber verdween in september 2017 toen ze een fietstochtje maakte in de omgeving van Utrecht. Twee weken later werd haar lichaam teruggevonden in een natuurgebied in Zeewolde.
Op haar kleding werden sporen gevonden die leidden naar Michael P. Die zat in een psychiatrische kliniek in Den Dolder te werken aan de terugkeer in de samenleving na een gevangenisstraf voor de verkrachting van twee meisjes. Die had hij in 2010 verkracht onder bedreiging van een vuurwapen.
De schok in Nederland is groot als blijkt dat het om een veroordeelde zedendelinquent gaat. P. legt uiteindelijk een bekentenis af in de zaak Anne Faber en wordt in juli 2018 veroordeeld tot 28 jaar cel en tbs met dwangverpleging.
De OVV maakte dit filmpje over hun onderzoek: Forensische zorg en veiligheid - Lessen uit de casus Michael P.
Verschillende onderzoeken naar Michael P.
Vrij snel na het drama stelde het OVV een onderzoek in naar hoe Nederland omgaat met gedetineerden met psychische problemen en zware delicten én doen ze onderzoek naar de gang van zaken rond Michael P. De raad probeerde de vraag te beantwoorden of bij de terugkeer in de maatschappij van gedetineerden met een psychiatrische aandoening voldoende rekening wordt gehouden met de veiligheid van de samenleving.
Naast de OVV doen ook de Inspectie Justitie en Veiligheid en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd onderzoek naar Michael P. Ze doen dat naar het detentieverloop van P. Die onderzoeksresultaten zijn ook vandaag gepresenteerd.
In politiek Den Haag wordt met spanning uitgekeken naar de rapporten. Zeker op het ministerie van Justitie en Veiligheid is de spanning hoog.