Kanker door deo, asbest in tampons? Overheidssite weerlegt geruchten
Welke chemische stoffen zitten er in tampons en dagcrème? En krijg je kanker van deodorant? Het RIVM heeft een website gelanceerd om geruchten de wereld uit te helpen en beter te informeren over chemische stoffen in dagelijkse producten.
Veel mensen vinden het onduidelijk welke stof waar in zit en wat nu gevaarlijk is. Daarom lanceerde het RIVM samen met VeiligheidNL en het ministerie van Volksgezondheid de site Waarzitwatin. Hier staat een overzicht van chemische stoffen en zie je welke chemische stof een conserveermiddel is, wat een geurstof en wat valt onder de zware metalen.
"Veel consumenten hebben vragen over chemische stoffen in producten, maar bij de overheid was informatie hierover niet goed vindbaar", zegt Joke Herremans, ze is hoofd van de afdeling consumenten en productveiligheid bij het RIVM. "Mensen staan voor een vol schap met allemaal verschillende shampooflessen en vragen zich af waarom er 'parabenen vrij' op de fles staat. Ze willen weten wat het is en of shampoo met parabenen veilig te gebruiken is."
Wat zijn parabenen?
Daarnaast zijn er veel vragen over het gebruik van bijvoorbeeld slakkenbestrijdingsmiddel of kunstmest in de tuin of de verfkeuze als je als zwangere vrouw de babykamer wil schilderen. Op de website staan vijftig producten. "Die vullen we aan met nog veertig producten. We houden de site actueel, want de discussie over chemische stoffen is nog lang niet afgerond."
Discussie over veiligheid
Een van de stoffen waar de afgelopen jaren veel over wordt gediscussieerd, is de chemische stof Bisfenol A (BPA), dat kan bijvoorbeeld in verpakkingen zitten van voedsel of verzorgingsproducten. Als baby's of (ongeboren) kinderen het veel binnenkrijgen, kan het gevolgen hebben voor de ontwikkeling van onder andere het zenuwstelsel en het immuunsysteem. "Over BPA is nog niet genoeg bekend. Het is goed dat baby's en jonge kinderen zo min mogelijk binnen krijgen. Maar producten waar BPA in zit, zijn bij normaal gebruik gewoon veilig."
Alle producten die in de Europese Unie worden verkocht, moeten voldoen aan strenge regelgeving. Over het begrip 'veilig' is nog wel discussie. Belangenorganisaties willen dat de overheid strengere eisen oplegt aan producenten met chemische stoffen. "Volgens sommigen gaat de veiligheid niet ver genoeg. Het is goed om wetenschappelijke onderzoeken te blijven volgen en de discussie, bijvoorbeeld over BPA, te blijven voeren."
Chemisch niet altijd slecht
"Chemisch wil niet meteen zeggen dat het slecht is", zegt hoogleraar toxicologie Daan Touw van Universitair Medisch Centrum Groningen. "De hele natuur is chemie. Een bosbes bestaat uit alleen maar chemische stoffen. Maar mensen zijn vaak bang voor chemische stoffen die in de fabriek worden gemaakt."
Koop je een crème, dan kies je er volgens Touw voor chemische stoffen te gebruiken. Ze zitten in producten zodat ze bijvoorbeeld langer houdbaar zijn. Ze worden ook gebruikt om scheerzeep te laten schuimen of shampoo lekker te laten ruiken. "Vroeger werden crèmes gemaakt van wolvet van schapen, water en een beetje vaseline. Bedrijven gebruiken tegenwoordig goedkopere producten dan een schaap in de wei. Over het algemeen worden de chemische stoffen zo goed mogelijk nagemaakt van natuurlijke moleculen."
Deo en borstkanker
Klopt het nou dat er bepaalde chemische stoffen als aluminiumzouten in deodorant zitten die mogelijk borstkanker zouden veroorzaken? "Nee, zegt Joke Herremans van het RIVM. "Uit betrouwbaar wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er geen relatie is tussen het gebruik van deodorant en borstkanker."
In tampons worden volgens de site wel schadelijke stoffen gemeten, maar de hoeveelheden zijn zo klein dat die niet gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Een schadelijke stof is bijvoorbeeld een bestrijdingsmiddel die tijdens de reguliere teelt van katoen wordt gebruikt. Een hele lage hoeveelheid van de resten pesticiden kunnen in een tampon achterblijven.