VN-rapport: uitputting bodem versterkt klimaatverandering
Om te voorkomen dat de aarde langzaam verandert in een woestijn en we de grond uitputten, moeten we beter met al die grond omgaan. Dat staat in een vandaag verschenen rapport van het IPCC, de organisatie van de Verenigde Naties die klimaatverandering onderzoekt.
Mensen gebruiken ruim 70 procent van alle grond op aarde (die niet met ijs bedekt is) om de bevolking te voeden en kleden, blijkt uit het rapport. Landbouw, bosbouw en ander grondgebruik zijn samen verantwoordelijk voor 23 procent van alle broeikasgassen die worden uitgestoten, en bijna de helft van de uitstoot van methaangassen. "Het rapport laat zien hoe duurzaam omgaan met grondstoffen kan helpen om klimaatverandering aan te pakken", zegt een van de onderzoekers.
In totaal hebben 107 wetenschappers uit 52 landen bijgedragen aan het onderzoek naar de relatie tussen klimaatverandering en gebruik van grond. Als de grond uitgeput raakt, kunnen er minder gewassen groeien en wordt minder CO2 opgenomen, concludeert het IPPC. Dit versterkt klimaatverandering, terwijl klimaatverandering op haar beurt gronduitputting bevordert door intensere regenval, overstromingen en droogte.
Verwoestijning
Zo’n 500 miljoen mensen leven in gebieden die te maken krijgen met verwoestijning. Die gebieden zijn kwetsbaarder voor de gevolgen van klimaatverandering en extreme weersomstandigheden zoals droogte en hittegolven. "Nieuw onderzoek wijst uit dat in droge gebieden een verhoogd risico is op waterschaarste, branden en voedseltekorten, zelfs als de aarde maar 1,5 graden opwarmt", zegt IPCC-onderzoeker Valérie Masson-Delmotte.
Uit cijfers blijkt dat de consumptie van vlees per persoon meer dan verdubbeld is sinds 1961. Klimaatverandering heeft al invloed op de voedselzekerheid, blijkt uit het onderzoek. De stabiliteit van de voedselaanvoer zal verminderen vanwege extreem weer dat de voedselketen verstoort. Meer CO2 in de atmosfeer zorgt er bovendien voor dat gewassen minder voedingsstoffen bevatten.
Vrouwen, jonge kinderen en ouderen
"In de toekomst krijgen we te maken met hevigere regenval, wat het risico op bodemerosie vergroot. Als we op een duurzame manier met de grond omgaan, kunnen we mensen beschermen tegen de nadelige gevolgen van bodemerosie en aardverschuivingen", aldus een van de IPCC-onderzoekers. Vooral vrouwen, jonge kinderen, ouderen en arme mensen lopen risico te maken te krijgen met de nadelige gevolgen van klimaatverandering.
Verspilling voedsel
Maar wat kunnen we hier nou aan doen? Het IPCC heeft wel een paar suggesties. Duurzamere voedselproductie, meer bossen planten, waarschuwingssystemen voor extreem weer en minder voedsel verspillen bijvoorbeeld. Dat laatste lijkt hard nodig, want volgens het rapport verspillen we wereldwijd een derde van al het eten. “In de toekomst zal de voedselzekerheid beïnvloed worden door klimaatverandering. Denk aan dalende opbrengsten van oogsten en stijgende voedselprijzen”, aldus een onderzoeker.
Zelf kun je ook wat doen. “Een gezond en duurzaam dieet met granen, peulvruchten, groenten, noten en zaden biedt grote kansen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen”, zo valt er te lezen.