Onbegrip voor sekswerkers in de spreekkamer: 'Zal wel door je werk komen'

"Zodra de huisarts, gynaecoloog of maatschappelijk werker hoort wat voor beroep ik of mijn collega's hebben, worden we anders behandeld", vertelt sekswerker en sekswerkdeskundige Yvette Luhrs (34) uit Amsterdam.

'Klachten hadden niet met werk te maken'

Luhrs maakte het zelf mee bij de psycholoog. Ze combineerde haar sekswerk met de woordvoering van en een bestuursfunctie bij PROUD, de belangenvereniging voor en door sekswerkers. "Ik werkte 80 uur per week, kon slecht slapen en als mijn partner vroeg of ik nog wat wilde eten begon ik al te huilen."

De psycholoog zag een mogelijke burn-out en een recent trauma over het hoofd. "Wel stond er in het intakeverslag wat voor werk ik deed en in welke vorm. Mijn klachten hadden alleen niets met het soort werk te maken." Luhrs kent veel van dit soort verhalen. Een collega ging met eczeem naar de huisarts en kreeg een zalfje. "Eerst zei de dokter dat het niks ernstigs en niet besmettelijk was, maar zodra hij hoorde wat voor beroep ze had, zei hij: 'Oh, dan zal je het daar wel hebben opgelopen.'"

'Hulpverleners vinden het onderwerp lastig'

Veel sekswerkers vertellen liever niet aan hulpverleners wat voor werk ze doen. Dit erkent maatschappelijk werker Anke van den Dries van Expertisecentrum Seksualiteit Sekswerk en Mensenhandel (ESSM) van Stichting Humanitas, een organisatie die zich inzet voor kwetsbare groepen en de e-learningmodule heeft ontwikkeld voor hulpverleners die sekswerkers bijstaan. "Juist in kleinere gemeentes buiten de Randstad is er weinig kennis van de seksindustrie. Maar ook een huisarts in een dorp in het oosten van het land moet weten welke vormen van sekswerkers er zijn en hoe je in de spreekkamer de juiste vragen stelt."

Veel hulpverleners en zorgverleners vinden praten over seks met cliënten lastig. "Daarnaast hebben veel hulpverleners weinig kennis van het beroep en zijn er te veel vooroordelen. Veel klachten van sekswerkers hebben niks met het werk te maken, maar zo worden ze vaak wel geproblematiseerd. Elke sekswerker die ik spreek heeft wel een voorbeeld van een hulpverlener door wie ze niet goed bejegend zijn."

Uitstaptrajecten

Het afgelopen jaar heeft het kabinet veel geld besteed aan uitstapprogramma's voor mensen die in de prostitutie werken en daarmee willen stoppen. Het maakt niet uit of iemand vrijwillig als sekswerker werkt of gedwongen in de prostitutie is beland. Hulpverleners horen wel een goede basiskennis te hebben bij iemand die niet vrijwillig voor het vak kiest of uitbuiting ervaart.

Alle mensen die in de seksindustrie werken, moeten volgens het ministerie van Volksgezondheid ondersteuning kunnen krijgen van hulpverleners. In de nieuwe e-learning-module Hulp en Zorg aan Sekswerkers leren hulpverleners die niet gewend zijn sekswerkers in hun spreekkamer te hebben hoe ze hier het beste mee om kunnen gaan.

'Wat zet je op je cv?'

"Je helpt sekswerkers niet door meteen de vraag te stellen: wil je stoppen?" zegt Anke van den Dries van Stichting Humanitas. De module leert volgens haar over de diversiteit onder sekswerkers, hoeveel soorten sekswerk er zijn, welke woordkeuze hulpverleners het best kunnen gebruiken en als ze het vermoeden hebben van dwang of uitbuiting, hoe ze daar het beste naar kunnen vragen.

Daarnaast leert een maatschappelijk werker ook over regelgeving. "Bijvoorbeeld bij het aanvragen van een uitkering na het stoppen van werk, wat sekswerkers het beste op hun cv kunnen zetten bij het solliciteren en hoe ze moeten omgaan met een maandelijks loon, in plaats van cash geld na een verleende dienst."