Tienduizenden jongeren chronisch eenzaam: 'We hebben nu pas oog voor ze'

De openheid van Nadï van een aantal weken terug werkte aanstekelijk. Ook andere jongeren durfden hun gevoel van eenzaamheid op sociale media te uiten en met hashtag #maatjegezocht contact te zoeken. 

In hele land hulp gevraagd

Om te zorgen dat het niet bij een tweet om hulp blijft, roept Stichting Join us nu jongeren van 12 tot 30 jaar op hun eenzaamheid te melden bij een landelijk meldpunt, via de website eenzamejongeren.com. 

"Het meldpunt moet de urgentie van het probleem duidelijk maken, ook voor de politiek", zegt Jolanda van Gerwe, initiatiefnemer van Join us en mede-oprichter van het meldpunt. "We hebben in Nederland eigenlijk nu pas oog voor ze." 

Join us heeft nu elf locaties in Brabant waar eenzame jongeren samenkomen en hulp krijgen bij het opbouwen van hun sociale leven. "Maar we krijgen veel aanmeldingen vanuit het hele land. Die jongeren kunnen we nu nog niet helpen." 

'Eenzame jongeren sinds kort serieus genomen'

Vermoedelijk is 3 tot 10 procent van de jongeren chronisch eenzaam, weet Gerine Lodder van de Universiteit Tilburg, een van de weinigen in Nederland die wetenschappelijk onderzoek doet naar eenzaamheid onder jongeren. Dat percentage komt uit internationaal en Vlaams onderzoek, een hard getal voor Nederland is er nog niet. 

"Dat komt doordat er nog weinig onderzoek naar is gedaan. Sinds enkele jaren wordt eenzaamheid onder jongeren wel meer serieus genomen. Er was eerder vooral aandacht voor ouderen."

Drie oorzaken

De belangrijkste oorzaken voor eenzaamheid bij jongeren kun je grofweg samenvatten in drie categorieën, stelt Gerine Lodder:

• Ze hebben geen toegang tot sociaal contact of de sociale steun die ze nodig hebben. Dat is bijvoorbeeld zo bij Nadï, die de oproep op Twitter deed. Zij heeft een fysieke beperking waardoor ze moeilijk kan afspreken. Een verhuizing kan ook een oorzaak zijn
• Ze vinden het moeilijk om contact te maken met mensen en vriendschappen te onderhouden
• Ze bekijken de wereld inclusief zichzelf door een zwarte bril  

Elk weekend alleen

Bij Maaike (23) begon de eenzaamheid na een verhuizing. Ze moest van school af en ging ver van huis naar een andere school, één waar ze doordeweeks ook bleef slapen.

"Ik ging alleen in het weekend naar huis. De vrienden die ik vroeger had, spraken al gauw met anderen af. Dus in de weekenden had ik niets te doen. Dat vond ik het ergste van mijn eenzaamheid."

Nieuwe vrienden maken vond Maaike heel moeilijk. Ook omdat ze al gauw weer naar een nieuwe school moest, een mbo-opleiding. "Ik woonde weer thuis, maar het lukte me niet nieuwe vrienden te maken die in de buurt wonen."

'Ik durf nu iemand aan te spreken'

Toen ontdekte ze Join us, in Veghel. "Daar werd ik met open armen ontvangen. Ik leerde zeker worden over mezelf en hoe ik beter met mensen in gesprek kan komen. Ik voel me zekerder dan vroeger. Nou durf ik wel iemand aan te spreken in een bar. Ik kan een gesprek in gang houden en vrienden onderhouden."

Sterker nog, Maaike heeft aan haar tijd bij Join us een flinke vriendengroep overgehouden. "We zijn met een stuk of elf, heel fijn. Ze wonen allemaal in de buurt."

Haar advies aan anderen is om er vooral open over te zijn. "Die eenzaamheid is ook een deel van jezelf. Niets om je voor te schamen. Ook moet je er wel open over zijn. Als je dat niet doet, word je depressiever en val je in een zwart gat."

Slaapproblemen en stress

Daar heeft Maaike gelijk in, zeggen Jolanda van Gerwe van Join us en onderzoekster Gerine Lodder. "We weten nu uit onderzoek wat de effecten zijn van langdurig eenzaam zijn", zegt Van Gerwe. "Sneller kans op depressies, stress, suïcidale gedachtes. En zo kan ik nog wel even doorgaan."

Lodder: "We zien ook fysieke gezondheidsgevolgen: ik las onlangs in een onderzoek dat bij jong volwassenen die eenzaam zijn het immuunsysteem minder goed werkt. Ook slaapproblemen en meer drugs- en alcoholgebruik komen voor. We kunnen overigens nog niet precies zeggen hoe lang je eenzaam moet zijn om dit soort problemen te ontwikkelen."

'Niet luchtig over doen'

Hoe dan ook is het hoog tijd om die langdurige of chronische eenzaamheid serieus te nemen, vindt Gerine Lodder. "Ik merk dat mensen er soms luchtig over doen, maar mensen die daaronder lijden hebben echt hulp nodig. Even eenzaam zijn en langdurige eenzaamheid zijn echt niet hetzelfde. Net als een hoofdpijntje geen migraine is."