Vaccin op komst tegen dodelijke olifantenziekte
Wetenschappers hebben de handen ineengeslagen voor de ontwikkeling van een vaccin tegen het herpesvirus bij olifanten. Daardoor overlijden vooral jonge olifantjes, vaak al binnen 24 uur, als ze ziek worden.
ZOO Planckendael in België verloor vorig jaar nog een olifantje. Vermoedelijk door het virus, al is dat niet honderd procent zeker omdat het virus moeilijk vast te stellen is.
Ingrijpen vaak te laat
"De eerste verschijnselen zijn lusteloosheid en slapeloosheid, maar dat kan ook nog wat anders zijn", legt Victor Rutten, hoofddocent Diergeneeskunde aan de Universiteit van Utrecht uit. "Vervolgens krijgen de olifantjes een gezwollen hoofd, gezwollen slurf en een blauwe tong. Dat is het absolute kenmerk, maar dan is het heel snel gedaan. Binnen 24 uur. Er wordt wel wat geprobeerd, maar meestal helpt dat niet."
Aziatische versus Afrikaanse olifant
Er zijn twee olifantensoorten: de Afrikaanse en de Aziatische olifant. Het grote verschil is vooral waar ze vandaan komen. De ene uit Afrika, de andere uit Azië. Maar ze zien er ook anders uit. De Aziatische hebben kleinere oren en een bolle rug. De Afrikaanse hebben grotere oren en een holle rug. Van de Afrikaanse olifant zijn er nog zo’n 415.000 in het wild. Van de Aziatische nog maar 45.000.
Wetenschappers zien vooral dat de Aziatische olifant sterft door het virus. Of de Afrikaanse olifant net zo vatbaar is voor het virus is niet bekend. Dat komt mede doordat in dierentuin vooral Aziatische olifanten leven. Zij worden beter gevolgd dan de vaker in het wild levende Afrikaanse soort.
Marjo Hoedemaker, olifantenexpert en verbonden aan DierenPark Amersfoort, vertelt dat het verschrikkelijk is om te zien. "Het is in de Benelux al een paar keer voorgekomen. Een jong olifantje is heel actief, dus het valt direct op als zo'n beestje lusteloos wordt", zegt Hoedemaker. "Dan zie je een heel zielig hoopje olifant en je kunt er niets aan doen, het is heel triest."
Bedreigde diersoort
De Aziatische olifant wordt met uitsterven bedreigd. "Zeventig jaar geleden waren er nog miljoenen Aziatische olifanten", vertelt olifantenexpert Hoedemaker. "Nu nog maar 45.000. Als dit zo doorgaat, kunnen de kinderen van nu geen Aziatische olifanten in het wild meer zien."
Rouw om olifantje Qiyo
Er is veel geld nodig om een vaccin te ontwikkelen. ZOO Planckendael in België, waar het olifantje Qiyo vorig jaar overleed, heeft de inzameling aangezwengeld en inmiddels staat de teller al op 95.000 euro. Maar dat is nog lang niet genoeg. "Met 400.000 euro komen we een heel eind", zegt Rutten.