Corona raakt mensen met beperking ongekend hard: 'We zijn zo gefrustreerd'

"De problemen die verstandelijk en lichamelijk gehandicapten ervaren zijn tot nu toe zwaar onderbelicht. En dat terwijl 1,5 miljoen mensen ongekend hard worden geraakt", zegt Illya Soffer, directeur van belangenorganisatie Ieder(In). "Het gaat om lichamelijk beperkten, maar ook om verstandelijk beperkten die in instellingen wonen. Jong of oud: de crisis slaat keihard toe op hun levens."

Bij 60 procent van de mensen met een beperking is de zorg die zij nodig hebben, gestopt of verminderd vanwege de corona-epidemie, blijkt uit een grote enquête van de belangenorganisatie. Bijna de helft gaat er lichamelijk op achteruit door de corona-maatregelen.

Geen bezoek meer van ouders

Zo'n 170.000 gehandicapten wonen in een (gesloten) instelling. "Driekwart van de instellingen heeft besloten dat bezoek niet meer toegestaan is. Ouders kunnen hun kinderen niet meer bezoeken, bewoners missen hun familie. Het zorgt voor vreselijk verdrietige kwesties", zegt Soffer.

Zo'n 70 procent van de hulp ligt stil. "Denk aan huishoudelijke hulp, verpleegkundige zorg, dagbesteding en begeleiding. Heel veel mensen zijn daardoor bang voor hun gezondheid. Bij de helft van de beperkten is de gezondheid er al op achteruit gegaan." 

Dat zorgt voor dramatische situaties. "Mensen die nog wel zelfstandig wonen zitten in thuisquarantaine. Alleen, of met een familielid. De druk op mantelzorgers is nog meer toegenomen. Die lopen op hun eind."

Geen dagopvang voor Jasmijn (9)

Dat herkent moeder en mantelzorger Hanna Blom uit Amsterdam. Ze is moeder van de 9-jarige Jasmijn. "Mijn dochter is meervoudig gehandicapt. Ze heeft het Wolf-Hirschhorn Syndroom, een afwijking aan het vierde chromosoom. Jasmijn heeft het niveau van een baby van 10 maanden. Je moet alles voor haar doen, denk aan: aankleden, eten geven, medicijnen geven, sondevoeding geven."

Jasmijn woont thuis en werd voor de coronauitbraak vijf dagen per week opgehaald om naar de dagopvang te gaan. Maar die ging vijf weken geleden plotseling dicht. "Jasmijn kreeg op die dagopvang veel gespecialiseerde therapie, zoals fysiotherapie, logopedie, ergotherapie, muziektherapie. Geweldig, voor mijn dochter. Nu zit ze thuis. Ik kan voor mijn dochter zorgen en kan haar eten geven, maar al die therapieën kan ik niet vervangen."

Grote gevolgen

Er komen wel zorgverleners aan huis voor hulp. "Dat zijn allemaal verschillende mensen. Qua coronamaatregelen ook niet ideaal. Dat er nog hulp komt is fijn, maar het is anders als de dagbesteding. Jasmijn wordt zo onrustig dat haar normale leven zo veranderd is. Dat ze de hele dag thuis zit. Ze snapt het niet en krijgt veel te veel prikkels."

Dat heeft grote gevolgen. "Ze is helemaal gefrustreerd. En ook voor ons is het heel zwaar. De zorg voor Jasmijn is normaal al zwaar, maar nu nog veel zwaarder. We moeten continu bij haar blijven. Het kan eigenlijk niet erger worden. Het kwaad is al geschied."

Het kabinet moet volgens Hanna kijken hoe sommige zorg snel weer opgestart kan worden. "Voor gevallen als Jasmijn kan de zorg zoals een dagopvang, niet weken dicht blijven. De regering moet uitzonderingen maken en kijken hoe ze de zorg weer draaiende kunnen houden voor de kwetsbare mensen."

Maak speciaal beleid

Dat benadrukt ook Illya Soffer van Ieder(in). Het kabinet en instanties hebben de crisis waarin veel verstandelijk en lichamelijk beperkten zich momenteel bevinden nog niet goed in beeld, vindt ze. 

Wat er moet gebeuren? "De problemen moet meer op het netvlies komen van deskundigen en het kabinet. We moeten echt vooruit gaan kijken. Een enorme groep past niet in de anderhalvemetersamenleving. Voor deze kwetsbare mensen moet speciaal beleid worden gemaakt."

Corona bij verstandelijk en geestelijk beperkten

• In ons land zijn zo'n 1,5 miljoen verstandelijk en geestelijke beperkten. Sommigen wonen (deels) zelfstandig. 
• Zo'n 170.000 gehandicapten wonen in (gesloten) instellingen. 
• De meeste van die instellingen zijn gesloten voor publiek. 
• Bij 11 procent van de gehandicapteninstellingen is nu corona vastgesteld.
• Volgens de RIVM-cijfers zijn tot nu toe 94 cliënten met een bevestigde besmetting overleden.