Verkopers bezorgd over vuurwerkverbod: 'Dit is het einde van mijn bedrijf'
Oliebollen, champagne, maar geen vuurwerk: het zou zomaar eens een stuk stiller kunnen zijn met oud en nieuw dit jaar. Eerder pleitten burgemeesters al voor een landelijk vuurwerkverbod en daar sluit de politie zich nu bij aan. Vuurwerkverkopers zien het met lede ogen aan. "Er zit een menselijk drama achter van duizenden mensen die er een boterham in verdienen."
"We zijn een soort speelbal geworden", verwoordt Harm Teunissen van branchevereniging pyrotechniek Nederland het gevoel dat er leeft bij vuurwerkverkopers. Het vuurwerk dat het meeste overlast gaf, mag sinds dit jaar al niet meer verkocht worden. Dus waarom nog een stap verder gaan, vraagt hij zich af.
"Knalvuurwerk, vuurpijlen, single shots, zwaarder vuurwerk uit categorie F3, dat is allemaal per 1 december verboden. Wat je overhoudt, is grondvuurwerk en siervuurwerk. Daar zou dan de problematiek zitten, dat snappen we niet zo goed."
Door het coronavirus is er een breder draagvlak ontstaan om dit jaar oud en nieuw zonder vuurwerk te vieren. Waar de discussie de afgelopen jaren veelal over overlast, milieuschade en dierenleed ging, gaat het dit jaar meer over de druk op de zorg en politie.
De 25 burgemeesters die samen het Veiligheidsberaad vormen, pleitten al voor een vuurwerkvrij 2020 om de hulpdiensten te ontzien en ook de Tweede Kamer staat ervoor open.
De Nationale Politie heeft een statement naar buiten gebracht met hetzelfde verzoek. Er wordt vooral gewezen op de jaarlijkse vuurwerkslachtoffers die voor behandeling naar een huisartsenpost of spoedeisende hulp moeten. "Het is maar zeer de vraag of ziekenhuizen deze extra toeloop van honderden (zwaar)gewonden aan kunnen. Een totaalverbod op het afsteken van vuurwerk zou de druk op de toch al overbelaste zorg verlichten", schrijft de Nationale politie.
Volgens VeiligheidNL zijn er afgelopen jaarwisseling 1300 slachtoffers van een vuurwerkongeval behandeld, waarvan 81 procent kwam door legaal vuurwerk. 55 procent van de slachtoffers raakte gewond door siervuurwerk en iets meer dan de helft stak het vuurwerk niet zelf af.
Ook denkt de politie dat er een stuk gerichter kan worden gehandhaafd tijdens oud en nieuw met een tijdelijk verbod op vuurwerk. "Daarnaast willen wij als werkgever onze mensen, en ook boa's en hulpverleners, de zekerheid kunnen geven dat zij behandeld kunnen worden, indien zij letsel oplopen tijdens oud en nieuw", zegt Ruud Verkuijlen namens de politie.
Ziekenwagens af en aan
Teunissen van de branchevereniging voor vuurwerkverkopers snapt ook dat dit jaar anders is dan andere jaren, maar volgens hem is het lichte vuurwerk dat nu nog verkocht mag worden zelden de oorzaak van letsels. En al helemaal niet van zwaar letsel dat in de weg zou kunnen zitten van coronazorg.
"Goed, er zal enige belasting zijn op de zorg, maar niet zo dramatisch als nu gesuggereerd wordt. Als je hoort hoe discussie gaat, lijkt het alsof de ziekenwagens af en aan rijden."
Een vuurwerkverbod is volgens Teunissen totaal onnodig, en vooral gebaseerd op een beeld van knalvuurwerk dat niet (meer) in Nederlandse winkels wordt verkocht.
Tegelijk zorgt een verbod wel voor enorm (financieel) leed van bij ondernemers. Dat gevoel leeft ook bij vuurwerkverkoper Evelien Arler. Vuurwerkverkoop is haar met de paplepel ingegoten, maar inmiddels heeft ze er een haat-liefdeverhouding mee gekregen. "Het is zo'n moeilijke business."
Tonnen aan inkomsten
De rest van het jaar verhuurt Evelien tenten, maar die laatste drie dagen voor oud en nieuw zijn cruciaal voor haar zaak. Zeker in deze tijd waarin alle evenementen zijn afgelast en er geen tent meer verhuurd wordt. "Ik denk dat het voor ons bedrijf afgelopen is zonder vuurwerkverkoop", zegt Arler. "Het hele jaar zeg ik al tegen mezelf: 'hou vol, aan het eind van het jaar komt het vuurwerk'."
In drie dagen krijgt Arler normaal gesproken 5000 klanten die in totaal voor tonnen inkopen. Geld dat nodig is om de zaak draaiende te houden, waar ook haar woning in zit. Arler maakt zich enorme zorgen, want kosten zijn al gemaakt, bestellingen geplaatst en voorbereidingen gedaan. "Je bent maanden druk om alles op de rit te krijgen. Het is echt niet zomaar een bijzaakje"
Ze denkt dat haar klanten nu naar Duitsland of België gaan waar vuurwerk gewoon te koop is. Van het lichtere vuurwerk mag je in Nederland het hele jaar 25 kilo in huis hebben, dus bij de grens is dat niet tegen te houden. "Een Duitse collega vertelde dat hij van plan is om 25 procent korting te geven als je daar als Nederlander vuurwerk koopt 'om volgend jaar af te steken'."
En iets anders zoeken om te verkopen? Dat is geen optie voor Arler. "Niemand doet dit als hobby, zeker de laatste jaren niet meer. Het is zo'n zware klus." Maar na 14 jaar is haar zaak simpelweg afhankelijk geworden van vuurwerk. "Het is ook mijn kindje, maar daarnaast kan ik ook gewoon niet stoppen met iets waar ik het geld van nodig heb. Wat moet ik anders? Ik doe mijn hele leven al niks anders dan tenten bouwen en vuurwerk verkopen."