Ouders over dood Sammy (23): 'Onze zoon verdiende hulp, geen politiekogels'

Zijn eigen verjaardagen. Sammy was er gek op. "Hij dronk eigenlijk nooit en was standaard de Bob. Maar zijn verjaardagen waren heilig, die moesten elk jaar bijzonder zijn", zegt moeder Justine (48).

Toen Sammy 21 jaar werd, ging hij voor zijn verjaardag met vrienden naar Las Vegas. Deze zomer werd hij 23 jaar, hij koos voor Amsterdam. "Was hij maar nooit gegaan", zegt Justine met zachte stem. Tranen vullen haar grote ogen. Sammy werd op 13 augustus, totaal verward, in een binnentuin in Slotervaart doodgeschoten door agenten. Politiekogels maakten een einde aan zijn leven. Het werd zijn laatste verjaardag.

In rouw

Ruim drie maanden later doen de ouders van Sammy voor het eerst hun verhaal. Vanuit het Duitse Wetlzar, een middeleeuws stadje met ruim 50.000 inwoners in de deelstaat Hessen, zijn ze naar de plaats afgereisd waar hun zoon de laatste uren van zijn leven doorbracht. "Ik hield zo van Amsterdam. Van haar inwoners en de schoonheid. Maar nu is alles grauw. De mensen zijn donker, de plekken zwart", omschrijft moeder Justine het.

Hoe het nu met ze gaat? Misschien wel de moeilijkste vraag. "Mijn enige kind is van mij afgenomen. We zijn in rouw en zitten vol verdriet", zegt moeder Justine. "En er is woede."

Onderzoek Rijksrecherche

Sammy's ouders willen vertellen wie hun zoon was. Hoe groot het gemis is, niet alleen voor hen maar ook voor zijn vrienden en vele fans. En ze willen hun verhaal doen om te voorkomen dat andere ouders door 'deze hel' moeten. "Dat gun ik geen enkele moeder."

Het onderzoek van de Rijksrecherche, dat standaard onderzoek doet bij schietincidenten waarbij de politie betrokken is, is afgerond, laat het Openbaar Ministerie in Amsterdam weten. De officier van justitie gaat nu besluiten of de agenten wel of niet vervolgd worden. Die beslissing wordt waarschijnlijk binnen enkele weken verwacht. 

Omdat die procedure nog loopt, willen de ouders van Sammy niet veel over het onderzoek zeggen en hun eventuele vervolgstappen. Maar ze zijn strijdbaar, advocaat Richard Korver staat hen bij. 

Vragen

Van het één op andere moment komen de ouders van Sammy in een moeilijk te omschrijven film terecht. Een film die veel vragen oproept, maar waarvan het einde vaststaat: Sammy wordt doodgeschoten.

Vader Kai neemt ons mee naar die bewuste week in augustus dit jaar. "Een dag voordat Samuel naar Amsterdam ging, heb ik hem nog gezien. Bij mijn moeder en dus zijn oma, die 101 jaar oud is. Sammy was vrolijk, had zin in zijn verjaardag. Die avond ging hij nog naar een thaiboksevenement."

Helemaal mis

De dag erna vertrekt hij voor zijn verjaardag naar Amsterdam. Daar is iets met Sammy gebeurd waardoor hij is doorgedraaid, vervolgt moeder Justine. "Hij was met twee vrienden en zou in Amsterdam nog twee vrienden ontmoeten. Omdat we vaak contact hebben, appte ik hem op de dag van zijn aankomst, maandag, of het goed ging in Amsterdam."

'Nee', krijgt ze terug. Raar. Niets voor Sammy.

Politie gebeld

Er ontstaat contact over en weer. Maar dat is vaag en afstandelijk. Ook dinsdag, de dag van zijn verjaardag. "Het leek wel of hij steeds meer afstand zocht. Hij wilde op de een of andere manier geen contact. Ook bij zijn vrienden was hij weggelopen."

Zorgen groeien als Sammy zijn telefoon niet meer opneemt. "Op een gegeven moment heb ik de politie Amsterdam gebeld om alarm te slaan. Ik heb hem als vermist opgegeven, verteld dat hij een verwarde indruk maakte en gevraagd of ze naar hem wilden uitkijken."

Schoten gehoord

Moeder Justine wordt vanuit Duitsland gek van onzekerheid en besluit in de auto te stappen en naar Amsterdam te rijden. De uren die volgen zijn het script van de allerslechtste film. "Op een gegeven moment belde Sammy me weer. Met de telefoon van een vreemde vrouw. Hij klonk verward. Ik vroeg hem waar hij was. Wonder boven wonder spelde hij een straatnaam voor me."

Vol paniek en angst beweegt Justine zich door de stad. Ze weet bij hem te komen. Er volgt een verwarde ontmoeting in haar auto. Sammy is volledig de weg kwijt en loopt weer weg. Even verderop in een binnentuin draait hij verder door. Zijn moeder kan hem niet bij zich houden. Ze vraagt een agent, die toevallig in de buurt is, actie te ondernemen en die spreekt Sammy aan. Maar hij rent weg. 

Zwaaiend met een mes

Justine staat een paar straten verderop als Sammy in de binnentuin met een mes zwaait. Volgens de politie dreigt hij zichzelf iets aan te doen, is hij slecht aanspreekbaar en in verwarde toestand. Er ontstaat een chaotische situatie. Daarop schiet de politie meermaals. Noodweer, oordeelt de politie later. 

"Ik stond 250 meter verderop. De kogels die een einde maken aan mijn zoons leven, heb ik gehoord." De beelden die de gebeurtenis online gaan, heeft ze tot op de dag van vandaag niet kunnen zien.

Het doet pijn om dat bewuste moment op te halen. "We hebben nog zoveel vragen. Waarom was hij zo anders dan normaal? We hebben geen idee", zegt vader Kai. Drugsgebruik zou een verklaring kunnen zijn voor extreme gedragsverandering.

Maar dat hij is doodgeschoten en niet is geholpen door de agenten, is voor de ouders niet te bevatten. "Mijn kind had hulp moeten krijgen, geen kogels", zegt moeder Justine. Er waren zoveel andere opties. "Ze hadden moeten de-escaleren, niet escaleren." Het onderzoek van de Rijksrecherche moet daar antwoord op geven.

Mooie verhalen

Een lange stilte valt. Tranen worden gedroogd. Het ophalen van mooie verhalen en herinneringen aan Sammy biedt troost. "Sammy was een heerlijk vrolijk joch. Al als klein jongetje. Hij maakte mij vroeger altijd wakker door even zachtjes aan mijn haren te trekken of door de lakens weg te trekken." 

"Hij hield van basketballen en kon als klein jochie zo goed dribbelen." Justine vult aan: "Weet je nog op een dag dat ie hard moest huilen tijdens een basketbaltraining? Hij huilde bijna nooit als klein kind, maar nu ging hij hard tekeer. Het was niet voor niets. Hij had de bal op zijn hand gekregen en zijn vinger was gebroken."

Talent voor muziek

Naast sport was er een talent voor muziek. Vader Kai begint te stralen. Het muzikale talent had zijn zoon van hem. "We hadden thuis een keyboard en drums. Hij vond het heerlijk om erop te spelen. Hij hield van jammen. En kon het ook. Fantastisch."

Een herinnering over Zuid-Afrika komt op. "We liepen over een marktje en Sammy zag een trommel. Een jaar of acht was hij. Hij pakte het instrument en begon te jammen. De marktverkoper wist niet wat hij zag. Wat een heerlijk joch was het toch."

Influencer

Rond zijn puberjaren kreeg Sammy meer interesse voor bodybuilding. "Sammy was altijd petit en had een prachtig lichaam. Zijn interesse voor bodybuilding en voeding groeide. Hij wilde gespierder worden. En ging daarvoor trainen."

Zijn foto's zette hij op Instagram. Hij groeide uit tot een bekende bodybuild-influencer. "Hij kreeg ruim 170.000 volgers. In Duitsland, maar ook in andere landen. Sammy gaf workshops en voedingsadviezen. Hij was meer dan alleen een populaire instagrammer. Hij hielp mensen zichzelf te ontwikkelen en was bezig een bedrijfje op te zetten."

Na zijn dood beseften zijn ouders hoeveel hun zoon voor anderen betekende. "We hebben zoveel berichten van fans gehad. We zijn overladen door mooie verhalen wat Sammy voor hen heeft betekend. Zo liet een gehandicapte man uit Griekenland ons weten hoeveel steun hij aan Sammy had gehad. We hadden geen idee. Hij hielp altijd mensen. Stond voor mensen klaar."

Dat er voor Sammy geen hulp op het juiste moment was, doet pijn. "We hebben later ook nooit meer iets van de politie Amsterdam gehoord. Geen excuus, geen telefoontje. Niets." 

Reactie politie Amsterdam

Volgens de politie hebben agenten op de dag van Sammy's dood hun condoleances overgebracht. "Tijdens het incident is contact geweest met de moeder van Sammy Baker. Zij was in Amsterdam en is begeleid en opgevangen door collega’s van Politie Amsterdam. Er is toen vanzelfsprekend ook medeleven betuigd."

Maar daarna is er nooit meer contact meer geweest, bevestigt de politie. "Na het incident is het onderzoek vanuit de Rijksrecherche gestart, wat standaard is bij incidenten waarbij de politie geweld heeft toegepast en betrokkenen ernstig letsel hebben opgelopen of zijn overleden. Een familierechercheur bij de Rijksrecherche heeft het contact met de familie, houdt hen op de hoogte van ontwikkelingen en beantwoordt waar mogelijk hun vragen. De politie heeft tijdens het onderzoek geen contact meer met de nabestaanden, omdat zij partij zijn in het onderzoek."

Het onderzoek van de Rijksrecherche naar het schietincident is inmiddels afgerond, meldt het Openbaar Ministerie in Amsterdam. De officier van Justitie gaat nu besluiten of de agenten wel of niet vervolgd worden. Die beslissing wordt waarschijnlijk binnen enkele weken verwacht. Ook kan de officier nog om nader onderzoek vragen.

Stille tocht

Sammy kreeg een indrukwekkend afscheid in zijn geboortedorp. "Er werd ook een stille tocht voor hem georganiseerd. Dat heeft ons ontzettend gesteund."

De ouders van Sammy hebben een Instagramaccount aangemaakt waarin ze aandacht vragen voor wat er met hun zoon is gebeurd. "Nu willen we strijden voor gerechtigheid. Dat verdient onze zoon. Want dat hij er niet meer is, kan ik nog altijd niet geloven."