Twee huizen en een half miljoen? Dan ben je 'te rijk'

Die grens, zegt hoofdonderzoeker Ingrid Robeyns, ligt bij een vermogen van 2,2 miljoen euro. Dat bedrag heeft ze uiteraard niet zelf bepaald, maar komt uit een enquête onder 2561 Nederlanders.

'Niemand heeft zoveel luxe nodig'

Een vermogen van 2,2 miljoen dus. Maar wat is dat dan precies? In het onderzoek worden tien verschillende gezinssituaties onderscheiden. Wat blijkt: als je als gezin onder meer vijf keer paar jaar op vakantie kunt en een half miljoen spaargeld hebt, ben je 'extreem rijk', vindt ruim 66 procent van de ondervraagden. In het onderzoek wordt dat aangeduid als 'niemand heeft zoveel luxe nodig'.

De categorieën die respondenten moesten geven aan specifieke gezinssituaties:

Net genoeg: deze familie heeft net genoeg om rond te komen. Ze kunnen zichzelf nooit luxe permitteren.

Voldoende: deze familie heeft voldoende om rond te komen. Ze kunnen zich soms wat luxe veroorloven, maar ze zouden zeker een beter leven kunnen leiden als ze meer geld zouden hebben.

Goed: deze familie komt niets tekort. Ze hebben een goed leven en kunnen genoeg leuke dingen doen, maar ze moeten wel goed nadenken als ze grotere bedragen aan luxe willen uitgeven.

Rijk: deze familie heeft meer dan ze nodig hebben om goed leven te kunnen leiden. Ze hoeven zich amper af te vragen of ze grote bedragen kunnen uitgeven aan luxe.

Extreem rijk: deze familie heeft veel meer dan ze nodig hebben om een luxe leven te kunnen leiden. Ze hoeven zich nooit af te vragen of ze genoeg geld hebben om luxe uitgaven te kunnen doen. En als ze dat doen, hebben ze altijd nog genoeg geld om extreme uitgaven te doen die bijna niemand zich kan permitteren. Niemand heeft zo veel luxe nodig.

34 procent vindt dat je al 'superrijk' bent met een Audi A4, een Volkswagen Passat en 150.000 euro spaargeld. Voor hen is drie keer op vakantie per jaar ook al een teken van extreme luxe.

Maar wat Robeyns vooral interessant vond, was dat 96 procent van de respondenten aangaf dat je te rijk kúnt zijn. Toch vinden veruit de meeste mensen (80 procent) niet dat de overheid maatregelen moet instellen om die rijkdom beteugelen. "Mensen willen geen draconische maatregelen voor de rijken."

Hoeveel geld heeft een gemiddeld gezin? 

Volgens cijfers van het CBS hebben alle Nederlandse huishoudens samen een vermogen van ruim 1500 miljard euro. Maar dat is bepaald niet gelijk verdeeld.

Een doorsnee gezin in Nederland heeft een vermogen van zo'n 50.000 euro. Onder dat vermogen valt het geld op je bankrekening, maar bijvoorbeeld ook de waarde van je huis. Daar staan schulden tegenover, zoals een studieschuld of hypotheek. 

Bij één op de zeven huishoudens zijn de schulden hoger dan hun bezittingen: zij hebben dus een negatief vermogen. 

Tegelijkertijd zijn er 220.000 gezinnen met een vermogen van meer dan een miljoen. Ruim 50.000 gezinnen hebben meer dan twee miljoen euro en zo'n 4500 huishoudens hebben zelfs een vermogen van meer dan 10 miljoen euro.

Robeyns hoopt dat haar onderzoek een startpunt is voor nieuwe onderzoeken. "Het is voor het eerst dat we kijken of de maatschappij vindt dat er een 'rijkdomsgrens' zou moeten worden geïntroduceerd."

Want dat kennen we wel aan de onderkant van de samenleving: de 'armoedegrens'. Robeyns: "Daar kijken we wat mensen zouden moeten kunnen doen, wat ze zouden moeten eten en daarbij past dan een financieel bedrag."