Prijzen vaccins van 1,78 tot 14,68 euro, is de duurste ook de beste?

We vroegen het Ben van der Zeijst, emeritus hoogleraar vaccinologie, en hoogleraar Maarten Postma, gespecialiseerd in 'farmaco-economics', zeg maar de economie van geneesmiddelen.   

Beiden merken meteen op dat ze de prijzen vinden meevallen. Van der Zeijst: "De ontwikkelaars hebben het niet bont gemaakt. Postma: "Dit is niet exorbitant. Ter vergelijking, het pneumokokkenvaccin kost 70 euro per stuk."

Van de zes coronavaccins die voor de EU-landen gezamenlijk zijn aangekocht, is het vaccin van AstraZeneca (ook het Oxford-vaccin genoemd) veruit het goedkoopst. Het vaccin is afgekort tot 'AZ' in het Belgische lijstje hierboven. Dat prijsverschil is makkelijk te verklaren. Van der Zeijst: "AstraZeneca heeft al gezegd dat het niet aan de ontwikkeling wil verdienen. Dus waarschijnlijk wordt dat vaccin tegen kostprijs verkocht." 

Dat de vaccins van Pfizer, Curevac en Moderna min of meer even duur zijn, kan volgens de hoogleraar vaccinologie zijn omdat ze allemaal op dezelfde manier het virus te lijf gaan. Het zijn zogeheten RNA-vaccins. Simpel gezegd geeft het middel je lichaam een soort bouwtekening van het virus. In deze video zie je hoe dat verder in z'n werk gaat:

Is het Moderna-vaccin dan de beste van die drie omdat de prijs het hoogst is? Normaal zou het antwoord daarop ja zijn, zegt Maarten Postma. Bij vaccins die in normaal tempo ontwikkeld, goedgekeurd en vergoed worden, is er een duidelijk relatie tussen de kwaliteit van het vaccin en de prijs.

"Dat is farmaco-economie: dan kijk je hoe goed een vaccin is in het voorkomen van een ernstige ziekte of de verspreiding daarvan, wat de bijwerkingen zijn, hoeveel doses je nodig hebt, enzovoort. Daar rolt dan een prijs uit die direct gerelateerd is aan die kwaliteiten."

Toeval

Maar in de noodsituatie waarin we nu zitten is die berekening nog helemaal niet gedaan, zegt Postma. "Dat kost wel een half jaar en die tijd is er niet. Dus dat het vaccin van AstraZeneca het goedkoopst is en toevallig ook wat slechter heeft gescoord op effectiviteit in de klinische studie is toeval. Mogelijk komen verdere kwaliteiten van dit vaccin straks nog aan het licht. Dit zijn puur de prijzen die uit de onderhandelingen tussen de ontwikkelaars en de EU-landen zijn gekomen." 

De hoogleraar voorspelt dat de prijzen nog wel zullen veranderen. "Als we volgend jaar de eigenschappen van de vaccins beter kennen, ontstaat er een 'value based price', een prijs die past bij de kwaliteit. Ook zullen de prijzen snel wat meer naar elkaar toe groeien en opschuiven richting het goedkoopste vaccin.