Trans persoon Solange wint missverkiezing: 'Middelvinger naar wie me niet accepteerde'

Solange Dekker draait een rondje in haar studio in een appertementencomplex in Amsterdam-Zuid. Op de grote ruiten – Solange woont op de vijftiende verdieping – tikt de regen. "Dit is mijn plekkie", zegt ze. Er klinkt trots in haar stem. "Het is klein, maar fijn. Hier voel ik me echt goed."

'Iedereen praatte over elkaar'

Dat zegt wat, want als iemand weet hoe het is om je ergens niet thuis te voelen, niet jezelf te kunnen zijn, dan is het de 24-jarige vrouw wel. Ze werd geboren in een klein dorpje vlak bij Den Bosch, idyllisch was het er, klein en knus, iedereen kende elkaar. En iedereen praatte over elkaar. Vooral als je afweek van 'de norm'.

Dat deed Solange, want ze werd geboren in het lichaam van een jongen. Ze lacht hard. "Dúídelijk een foutje van moeder natuur, ik zat dúídelijk in het verkeerde lichaam", zegt ze. "Want look at me now." Blond haar, een knotje op het hoofd, lichte rouge op haar jukbeenderen, een beetje mascara en oogschaduw op haar ogen, haar lange slanke benen in een high-waistbroek met daarboven een sjiek beige truitje.

'Fuck it, het mag knallen'

Alleen het littekentje op haar keel zou een oplettende vreemde kunnen vertellen welke weg Solange heeft moeten afleggen. Het is een overblijfsel van de operatie waarbij haar adamsappel werd verwijderd.

Buiten ontwaakt Amsterdam, langzaam maar zeker, autolichten zijn nog aan, maar lantaarnpalen knipsen uit. Binnen schenkt Solange twee glazen kefir in – een dikke, koolzuurhoudende drank, zoetige smaak, zelfgemaakt. "Wat vind je van mijn knalgele muren? Vet hè. Ik houd van die kleur. Ik heb even nog getwijfeld of ik niet een muur wit wilde doen, maar fuck it, het mag knallen."

Ze vertelt verder. "Ik ben nog van plan daar een sofa neer te zetten, een gezellig hoekje te maken. Eerst wilde ik mijn make-uptafel midden in de kamer zetten, echt zo'n grote, maar ik merk dat ik me liever opmaak bij het raam." Ze glimlacht. "Daar heb ik meer natuurlijk zonlicht."

'Achterwaarts denkend'

Solange woont hier nog niet zo lang. Ze verruilde onlangs haar studentenhuis in Groningen, waar ze als kapster werkte, voor Amsterdam. Hier wonen haar vrienden, hier voelt ze zich – van alle steden in Nederland – het meest thuis. "De mensen zijn hier open-minded. Dat heb ik nodig. Ik zou nooit meer terug willen naar mijn dorp, de mensen die daar wonen."

Ze noemt ze 'achterwaarts denkend'. Niet openstaan voor veranderen, voor mensen die anders zijn dan het 'perfecte plaatje', wat dat ook moge zijn.

Solange groeide op in een mannengezin. Oké, er was geen vader – die was met de noorderzon vertrokken, Solange heeft hem nooit gezien – en wel een moeder. Maar Solanges moeder was geen prater, en ze had daarnaast alleen maar drie oudere broers.

Voetballen, stoeien, boeren

"Alle drie van die stoere mannen. Twee werkten er in de bouw, eentje in de metaalbewerking. Ze deden wat van ze verwacht werd, wat bij de samenleving hoorde." Ze voetbalden ook, ze stoeiden, ze lieten boeren. Solange niet. Solange was anders.

Maar dat ze in het verkeerde lichaam zat, eigenlijk een meisje was, daar hield ze zich niet mee bezig. "Dat werd niet in ons gezin besproken, het was vrij kil thuis, en er waren toen ook geen transgender-rolmodellen. We hadden Gordon, die was openlijk gay, maar geen mensen zoals Nikki de Jager, of jongerenorganisaties die zich hier openlijk voor hard maakten."

Of ze zich eenzaam voelde? Solange gaat even verzitten op haar bed (ook het dekbedovertrek is knalgeel). Ze denkt na. Dan: "Ja. Ja. Het was eenzaam. Mijn hele jeugd voelde verdomde eenzaam."

'Wat doe je dan, als zestienjarige?'

Ze had in haar hele jeugd vrij weinig vrienden, behalve op MSN, maar hoe oprecht is dat? "Ik was een soort kluizenaartje." Op haar zestiende kwam Solange uit de kast, ze – toen nog een hij – viel op jongens, dat werd in een christelijke gemeenschap op z'n zachtst gezegd niet gewaardeerd. "Ik werd nageroepen, en niet alleen door kinderen. 'Homo!' 'Vieze flikker!'"

"Ik weet nog zo goed dat homoseksualiteit even kort in onze biologieles werd besproken, waarna de juf heel snel zei: 'Ja, ik ben er ook op tegen, twee mannen of vrouwen die op elkaar vallen.' Wat doe je dan, als zestienjarige? Nu zou ik zeggen: wie ben jíj om zó over anderen te oordelen. Toen zei ik niets."

Maar, moet Solange er ook bij zeggen: het interesseerde haar ook niet heel erg. Hoe meer kritiek ze kreeg, hoe extravaganter ze zich ging gedragen en kleden. "Ik kon mijn heil op een gegeven moment kwijt in make-uptutorials op YouTube. Als ik een roze topje aan wilde doen, dan deed ik dat. Ik liep op mijn zestiende met megahoge hakken en heel korte rokjes door de stad. Zo zou ik me nu niet meer kleden, ik vind het achteraf gezien niet superstijlvol. Maar ik had nog vrij weinig verstand van vrouwenkleding, voelde me jaren onderdrukt én ik wilde naar iedereen uitdragen: I don't care."

Ze zegt het wel een paar keer: ze is realistisch. Ze wist: ik ga in dit bekrompen dorp kritiek krijgen. En ze wist ook: ik ben misschien een meisje. "Maar ik had geen idee dat transseksualiteit bestond, dat er geslachtsoperaties waren voor mensen zoals ik. Ik kon niet bij mijn moeder of broers terecht. Er werd nooit aan me gevraagd: hoe voel je je? Wat gaat er in je om?"

"Het lijkt wel", zegt ze, "of er een vloek heerst over onze hele familie. Broers en zussen verliezen elkaar uit het oog, ouders en kinderen maken ruzie, nichten en neven verbreken het contact. Ook ons gezin donderde in elkaar. Er was zoveel boosheid, zo weinig begrip. Voor niemand. En vooral niet voor een jongen die eigenlijk een meisje is. Ik voelde aan alles: weg, weg, weg dáár. Het ging ook niet meer. Ik ben uit huis gezet, op mijn achttiende, ben zelfs een heel korte tijd even dakloos geweest."

Eigen identiteit

Ze vond een kamer in Groningen, volgde de kappersopleiding, rolde in het vak, maakte vrienden (voor het eerst, 'en dat voelde zo goed'). Met haar lichaam, en de mannelijke eigenschappen die daarbij hoorden zoals een penis, borsthaar en spieren, had Solange nooit echt een probleem. "Ik was niet echt bezig met mijn seksualiteit, meer met mijn identiteit."

Daar hoorde ook een nieuwe naam bij: haar oude jongensnaam ziet ze als een dead name, die noemt ze niet meer. Ze koos voor Solange. "Ik zag dat het zusje van Beyoncé zo heette en toen twijfelde ik niet meer. Wauw. Het is exotisch, zwoel, vrouwelijk en apart."

Op haar achttiende ging Solange aan de hormonen, ze vergelijkt het nu met een tweede puberteit, maar dan korter. "Zat ik weer te huilen voor de tv bij All You Need Is Love. Vreselijk, ik slingerde alle kanten op." Ze kreeg borstgroei ('eindelijk!'), meer vet op de heupen, en haargroei verdween ('zo fijn!'). "Alles is lastig. Maar je hebt het ervoor over, want je weet: er komen betere tijden aan. Ik wilde echt een vrouw zijn. Niet alleen maar in mijn hoofd, en qua kleding en gedrag. Ook fysiek."

Alles in haar eentje

Wat alleen niet verdwijnt door hormonen: die typische lage mannentoon in een stem. Toch klinkt Solange vrouwelijk – haar stem is laag, ja, maar niet mannelijk. En dat komt niet alleen door haar typische zachte Brabantse g. "Ik heb met logopedie geleerd om op bepaalde woorden de nadruk te leggen, en op bepaalde klinkers. Zo klinkt je stem zachter en hoger."

De hormoonbehandelingen, de voorbereidende gesprekken, de logopedie, de operatie: Solange deed het allemaal in haar eentje. Geen moeder die mee de behandelkamer in ging, geen broers die appten hoe het was, geen familie aan het ziekenhuisbed.

"Dat ik geen contact meer heb met ze, doet pijn, dat zal altijd pijn doen. Maar ik heb wel geleerd dat vrienden net zoals familie kunnen voelen – misschien nog wel closer. Mijn vrienden waren er wel voor me. En ik heb geleerd dat je heel veel zelf aankan."

Het duurde een week voor Solange weer uit het ziekenhuis mocht. "In het begin kón ik niet eens kijken hoe het er daar onder uit zag, ik kon niet eens overeind komen."

Naakt voor het raam

Maar nu is ze 'heel tevreden' met zichzelf. Ze lacht. Wijst naar een grote passpiegel aan de muur. "Waarom denk je dat ik die daar heb staan? Dan kan ik naar mezelf kijken. Ik weet wel van mezelf dat ik knap ben. Ik heb een mooie strakke kaaklijn en hoge jukbeenderen, twee mannelijk trekjes die nog overeind zijn gebleven en waar ik geluk mee heb. Soms sta ik hier ook in mijn nakie voor het raam. Niemand kan het zien vanaf de straat, zo hoog. Bovendien: I don't care. Al ziet heel Amsterdam me zo."

De hoofdstad was, toen ze hier kwam wonen, in Solanges ogen 'de heilige graal'. De plek waar iedereen zichzelf kon zijn. "Dat was wat naïef, want ook hier krijg ik opmerkingen naar mijn hoofd geslingerd als mensen weten dat ik transgender ben."

Ze zat ooit in Amsterdam aan het zwembad toen ze een man ontmoette met wie ze uiteindelijk naar huis ging. "We waren al een paar uur samen, dus ik dacht: hij weet hoe het zit, hij weet dat ik trans ben. Maar bij hem thuis vroeg hij naar het litteken op mijn keel. Ik zei dat ik een cyste had laten verwijderen, om problemen te voorkomen. Maar toen hij de littekens onder mijn borsten zag, flipte hij echt. Ik ben heel hard weggerend."

"Maar" – ze drukt haar handen op haar borst – "ik heb een ijzersterk harnas. Echt. Er komt niemand doorheen. Ik heb zo veel shit meegemaakt. Ik heb me zo alleen gevoeld."

Misschien was ze daarom wel extra blij, toen ze de missverkiezing won in de regio Noord-Holland. Vereerd. Misschien is dat nog een beter woord. Solange is de allereerste trans vrouw die meedeed aan een missverkiezing in Nederland – daar doen normaal alleen cisgender vrouwen aan mee. (Cis wordt in de wetenschap sinds 1991 gebruikt voor mensen die zich goed voelen bij het gender dat ze kregen toegewezen bij hun geboorte. De term komt uit het Latijn en betekent 'aan deze kant', terwijl trans 'aan de andere kant' betekent.)

En toen won ze. Nu is ze Miss Intercontinental of Noord-Holland. "Een dikke vette middelvinger naar iedereen die me vroeger uitschold. En mag ik volgend jaar meedoen aan de nationale verkiezing, en daarna misschien wel aan de internationale."

Daar moet overigens nog wel wat voor gebeuren, want volgens het reglement mogen aan de internationale missverkiezing geen transgender vrouwen meedoen. "Bizar en zo ouderwets, halló, het is 2020." Ondertussen pakt ze haar winnaarssjerp erbij waar haar misstitel op gedrukt. Ze strijkt er even overheen.

Ze wil niet per se opkomen voor zichzelf, zegt ze – dat heeft ze niet meer nodig – maar wel voor al die andere jonge meisjes en jongens die struggelen, zich eenzaam voelen, die zichzelf willen kunnen zijn. "Nu ben ik het voorbeeld dat ik vroeger had willen hebben. Ik denk dat ik dat nog wel het mooiste vind aan het feit dat ik de eerste trans vrouw ben die een missverkiezing wint."

Heel veel mooie lieve mensen

Het is wel doodeng, zegt ze. "Alle ogen zijn op mij gericht. Ik word gebeld, krijg berichtjes van onbekenden, journalisten, jongeren die zich ellendig voelen. Dan wil ik echt heel graag naar ze luisteren. En zeggen: het komt goed. Echt waar."

Er staan ook veel 'ronduit onaardige' reacties onder de berichten over haar winst in de missverkiezing. "Ik ben de laatste paar dagen best wel bezig met wat iemand mooi maakt en niet. Want ja, ik ben nu een miss, wat zegt dat over iemands schoonheid?"

Want, denkt ze: het gaat niet om die jukbeenderen. Of die kaaklijn. "Het gaat erom of je aardig bent vanbinnen. En ik heb echt gemerkt dat er heel veel mooie lieve mensen zijn op de wereld, ik ben blij dat ik er een paar heb leren kennen. Maar ik blijf ook zien dat er ook heel veel onaardige, bekrompen mensen zijn. Die laatste groep heeft me echt het leven zuur gemaakt. Maar dat lukt ze nu niet meer." Ze klopt weer even op haar borst, haar denkbeeldige harnas.

Zondaginterview

Elke zondag publiceren we een interview in tekst en foto's van iemand die iets bijzonders doet of heeft meegemaakt. Dat kan een ingrijpende gebeurtenis zijn waar hij of zij bewonderenswaardig mee omgaat. De zondaginterviews hebben gemeen dat het verhaal van grote invloed is op het leven van de geïnterviewde.

Ben of ken jij iemand die geschikt zou zijn voor een zondaginterview? Laat het ons weten via dit mailadres: zondaginterview@rtl.nl

Lees hier de eerdere zondaginterviews.