De impact van een inbraak: 'Ik durfde mijn huis niet meer uit'

Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat in een kwart van de woonplaatsen het afgelopen jaar een stijging te zien is bij de zogenoemde High Impact Crimes. Onder dit soort delicten valt onder andere een woninginbraak, maar ook mishandeling en straatroof. De impact van dit soort delicten is enorm, zo ervoer ook de 37-jarige Jacobien afgelopen jaar.

'Foute boel'

Afgelopen najaar brengt Jacobien haar dochter 's middags naar haar schoonzus. Ze heeft een afspraak en moet daarom haar dochter snel wegbrengen. Omdat ze niet lang weg is, laat ze de achterdeur van het slot en doet alleen de poortdeur dicht.

"Achteraf gezien heel dom, maar er gebeurt in onze wijk eigenlijk nooit iets. Wel meer buren deden de deur niet altijd op slot. Toen ik thuis kwam was de achterdeur open, maar de poort zat nog gewoon dicht. Eenmaal binnen stonden drie keukenlades en alle kastdeurtjes van het tv-meubel open."

In eerste instantie denkt ze dat haar man een grap heeft uitgehaald, maar al snel komt het besef dat iemand anders in het huis is geweest. Terwijl het huis wordt gecontroleerd, ziet ze dat de trap naar de vliering is uitgeklapt. "Ik bedacht meteen: dit is foute boel." 

Het is onwerkelijk

Op het moment dat ze achter de dozen en spullen kijkt, weet ze genoeg: de kluis is meegenomen. "Buiten contant geld zaten daar alle sieraden in die ik van mijn moeder gekregen had."

"Mijn man was intussen thuis en heeft de politie gebeld. Die was snel ter plaatse. Ik was in een soort van shock, omdat het allemaal zo onwerkelijk leek." Zodra ze over de eerste schrik heen is, komt de boosheid, angst en het verdriet. Niet om de spelcomputer die ook meegenomen is, maar om de gestolen sieraden van haar moeder die van grote betekenis zijn."

"Mijn moeder kreeg in het voorjaar van 2019 te horen dat ze ernstig ziek was. In de week voor haar overlijden heeft zij persoonlijk haar sieraden aan mij overhandigd samen met de verhalen over de herkomst en de waarde. De week erna verliet ze het leven via euthanasie, omdat ze op was en niet meer kon." De sieraden waren van een te grote waarde om in een lade te laten liggen. Daarom werden ze verstopt in een tijdelijke kluis op de zolder.

Vertrouwen in de mensheid kwijt

De inbraak heeft een grote impact op Jacobiens leven. Ze durfde zelfs het huis niet meer uit, uit angst dat de inbrekers terug zouden komen. "Tegelijkertijd was ik ook bang om alleen thuis te zijn." Iedere auto met bijvoorbeeld geblindeerde ruiten was verdacht, ze schrok bij elk geluid en sliep amper nog.

"Zelfs mensen in mijn eigen omgeving vertrouwde ik niet meer. Eigenlijk was ik mijn hele vertrouwen in de mensheid kwijt." De slachtofferhulp vertelde dat de impact van een inbraak vier tot zes weken kan duren, maar bij Jacobien is dat niet het geval. "Ik ben er nog steeds niet helemaal overheen."

Gevoel van veiligheid

Het CBS heeft via een enquête onderzoek gedaan naar het gevoel van veiligheid onder slachtoffers van High Impact Crimes in 2019. Hieruit blijkt dat personen die de afgelopen twaalf maanden slachtoffer waren, zich nog lang onveilig voelen in hun eigen buurt.

Zo voelde 43 procent van de ondervraagde slachtoffers zich onveilig in hun eigen buurt. Terwijl het percentage van niet-slachtoffers op 13 procent lag.

Slachtoffers hebben daarnaast sneller het gevoel nog een keer slachtoffer te zijn. Ruim vier op de tien slachtoffers is zelfs bang om nog een keer een woninginbraak mee te maken. 

'Veiligheid is belangrijker'

Ondertussen heeft Jacobien camera’s opgehangen die alles 24/7 in de gaten houden. "Het heeft niet al mijn angsten weggenomen, maar wel voor een groot gedeelte. Toch controleer ik altijd of alles op slot zit, ook als ik thuis zit." Wat ze nog steeds niet kan verkroppen, is dat alles wat ze van haar moeder had in een half uur weg was.

Jacobien woont tegenover een school waar op het moment van de inbraak kinderen worden opgehaald. Niemand heeft iets gezien of gehoord. Ook oproepen op social media, of bij juweliers, Opsporing Gezocht, pandjesbazen en bij de Zwitserse handelaar Chopard hebben niks opgeleverd om de sieraden terug te krijgen.

"De recherche vond het verhaal plausibel, maar er was onvoldoende tastbaar bewijs waar ze wat mee konden. De kans op wraakactie als we de sieraden terug zouden krijgen, was ook te groot. Samen hebben we dus besloten dat we niet verder gaan met het onderzoek. Onze veiligheid is belangrijker."

De Impact van een inbraak

Psycholoog Susannah Chernowitz van Psychologen Nederland legt uit dat iedereen de impact van een inbraak anders ervaart. "Sommigen hebben er minder last van dan anderen. Als iemand wel klachten heeft, dan komt dat door een onveilig gevoel." De plek die normaal veilig was, voelt na een inbraak niet meer veilig. 

Behalve lichamelijke klachten kunnen slachtoffers ook veel gaan piekeren en stress ervaren. "Dat heeft vooral op de langere termijn nadelige effecten", zegt Chernowitz. Een gemiddelde verwerking duurt volgens haar een aantal weken. Bij iemand bij wie het langer duurt en de klachten het dagelijkse leven belemmeren, kan het wenselijk zijn om een behandeling te krijgen. 

Nog steeds gaat het gevoel van veiligheid bij Jacobien met ups en downs. "De ene keer voel ik mij wel redelijk veilig in mijn buurt, de andere keer totaal niet. Daarnaast zal ik dus moeten leren leven met het feit dat ik de sieraden nooit terug zal krijgen. Dat doet me heel erg veel pijn en verdriet. Het is een gevoel van onmacht."