Minder orgaandonaties door corona, maar Marcel (51) had geluk
Door de coronacrisis wordt het geduld van mensen die in afwachting zijn van orgaandonatie extra op de proef gesteld. Vorig jaar werden minder organen getransplanteerd dan het jaar daarvoor. De 51-jarige Marcel had in oktober toch nog geluk: hij kreeg een nieuwe nier. En dat terwijl zijn vooruitzichten eerder in het jaar niet bepaald rooskleurig waren.
Toen corona begin vorig jaar nog een ziekte van ver hiervandaan leek, stond Marcels naam zo'n beetje bovenaan de lijst. In maart zou hij dan eindelijk geopereerd worden. Met dank aan zijn zus Brenda, die voor hem een nier zou afstaan. Alleen gooide de intelligente lockdown roet in het eten. Marcel kreeg te horen dat zijn operatie uitgesteld zou worden tot mei. En dat was niet eens het slechtste nieuws.
Eerste nierpatiënt met corona
"Ik kreeg corona. Het was half maart toen het werd geconstateerd", zegt Marcel. "Ik voelde me niet zo lekker, werd getest op de parkeerplaats bij het dialysecentrum en kreeg de twijfelachtige eer om de eerste nierpatiënt te zijn met corona. Ik had het behoorlijk te pakken en belandde zelfs een weekje op de intensive care. Gelukkig was ik verder redelijk fit."
Marcel kwam er goed doorheen, herstelde en kreeg een nieuwe kans van het ziekenhuis. "Maar van het moment dat in september de tweede golf begon, tot twee dagen voor de operatie heb ik nog iedere dag gevreesd dat ze zouden bellen om de operatie te annuleren. Bij ieder telefoontje was ik er weer bang voor. Gelukkig vonden de artsen het belangrijk dat ik geopereerd zou worden. De operatie zomaar een weekje opschuiven zou ook niet kunnen."
De afname van het aantal orgaantransplantaties zat vooral in het aantal niertransplantaties met levende donoren, blijkt uit cijfers van de Nederlandse Transplantatie Stichting.
Orgaandonatie door levende donoren
| 2020 | 2019 | ||
| Nier | 366 | 501 | |
| Lever | 24 | 22 | |
| Totaal | 390 | 523 | - 25 procent |
De meeste orgaandonaties gebeuren post mortem, oftewel na het overlijden van de donor. Die aantallen bleven vrijwel gelijk. Vorig jaar waren het er 733 in totaal, een daling van 4 procent ten opzichte van 2019. Toen werden er 770 organen getransplanteerd na het overlijden van de donor.
| 2020 | 2019 | Percentage | |
| Hart | 41 | 38 | |
| Lever | 156 | 165 | |
| Long | 86 | 105 | |
| Nier | 440 | 450 | |
| Alvleesklier | 9 | 10 | |
| Dunne darm | 1 | 2 | |
| Totaal | 733 | 770 | - 4 procent |
Bij de 29-jarige Kees ligt het iets anders. Hij wacht nog op een nieuwe nier. Kees kampt met een auto-immuunziekte waardoor zijn nieren voor nog maar 15 procent functioneren.
Sinds maart nauwelijks huis uit geweest
Zijn moeder is bereid om hem aan een nieuwe nier te helpen. Maar zolang zijn nieren nog enigszins functioneren, hoeft hij niet te worden geopereerd. En dat is misschien maar beter ook.
"Op dit moment liggen de ziekenhuizen vol en ik ben nog niet ingeënt. Dat is belangrijk, want na een transplantatie ben je extra vatbaar voor ziekte. Het immuunsysteem krijgt er een behoorlijke klap van. Een coronabesmetting kun je er dan niet bij hebben."
Voor alle zekerheid gaat Kees zo min mogelijk de deur uit. "Sinds maart kom ik nauwelijks het huis uit. Mijn vrienden heb ik al bijna een jaar niet meer gezien. Alleen voor dringende zaken, zoals boodschappen, ga ik nog naar buiten. Ik kan niet het risico lopen op corona, zeker nu de besmettingen zo hoog zijn."
Siem (5) kreeg nieuwe lever
De 5-jarige Siem had geluk. Hij kreeg vorig jaar een nieuwe lever na een emotionele oproep van zijn ouders bij Beau. In december, enkele weken na de operatie, vertelde zijn vader dat Siem goed herstelde van die ingreep. Ook de vrouw die geheel belangeloos een deel van haar lever afstond aan de jongen, deed haar verhaal:
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
'Nog behoorlijk veel transplantaties'
"De coronapandemie leidde tot een dip in aantallen transplantaties, zeker in maart, april en mei. Uiteindelijk hebben er nog behoorlijk veel transplantaties plaatsgevonden, gegeven de complexe omstandigheden", zegt directeur Bernadette Haase van de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS).
Haase noemt de coronamaatregelen van het grootste belang. "Zo blijft er voldoende capaciteit over voor de reguliere zorg aan patiënten, zoals nier-, lever-, hart- en longtransplantaties."