Guilhermina kwam onterecht in Opsporing Verzocht: 'Ik ben geen dief'

Het lijkt te bizar om waar te zijn. Toch is dit precies de nachtmerrie waar Guilhermina Alves (65) in belandde. Ze komt oorspronkelijk uit Portugal maar woont al sinds 1980 in Nederland, samen met haar man Avelino (72). Ze heeft haar hele leven hard gewerkt. Eerst in een vleesfabriek, en de laatste twee jaar als schoonmaakster bij een financiële instelling.

Babbeltruc

Maar twee jaar geleden werd haar leven op zijn kop gezet. Het is januari 2019, Guilhermina is samen met haar man op vakantie in Portugal, als ze ineens een vreemd telefoontje krijgt van haar stiefdochter Olivia. "Zij vertelde me dat ik te zien was geweest bij Opsporing Verzocht. Ik dacht eerst dat het een grapje was", vertelt ze aan RTL Nieuws.

Maar het is geen grapje. In de uitzending van 8 januari 2019 wordt er bij Opsporing Verzocht aandacht besteed aan een babbeltruc. Op beelden is te zien hoe twee mannen eerst de pincode, en daarna de pinpas van een oudere man afhandig maken. En even later worden er beelden getoond van Guilhermina, die geld opneemt bij een pinautomaat aan de Korte Lijnbaan in Rotterdam.

'Herkent u deze vrouw?'

De voice-over van het programma zegt: "Vrijwel meteen na de diefstal van de portemonnee gaat deze mevrouw met zijn bankpas geld opnemen. We hebben geluk. Hoewel ze eerst begint te pinnen met zonnebril, ziet ze blijkbaar zó weinig, dat de zonnebril afgaat. Kijk alstublieft even of u deze vrouw herkent, of wellicht vaker heeft gezien."

En dat is precies wat er gebeurt: Guilhermina wordt herkend. Gelukkig door haar stiefdochter, die ook meteen alarm slaat bij de politie en meldt dat het om een grove fout gaat. Maar ook anderen herkennen Guilhermina. "We kregen heel veel telefoontjes van mensen die ons gezien hadden, of die getipt waren door anderen die mij gezien hadden bij Opsporing Verzocht."

Fout op fout

Uiteindelijk besluit het stel om hun vakantie af te breken, en terug te komen naar Nederland. "Ik wilde zo snel mogelijk naar de politie om uit te leggen dat ik onschuldig was en dat ik niets met die zaak te maken had", vertelt Guilhermina. Guilhermina kan al snel aantonen dat ze onschuldig is. "Ik was op dat moment wel aan het pinnen, maar niet bij de pinautomaat waar de verdachten van die babbeltruc gepind hadden."

De politie ziet in dat ze een grote fout heeft gemaakt en biedt direct excuses aan. Maar daar stopt de ellende niet. Een week later is Guilhermina opnieuw in Opsporing Verzocht te zien. In de uitzending wordt gezegd dat ze zeven tips hebben binnengekregen over 'deze vrouwelijke verdachte' en dat ze op basis daarvan is herkend. 

Toegangspas geblokkeerd

"Ongelooflijk", zegt stiefdochter Olivia (29). "Het was al verschrikkelijk dat ze mijn stiefmoeder in de eerste uitzending onterecht in beeld gebracht hadden, en nu komt dit er nog overheen." Dat was het moment dat ze advocaat Gert Poot (Stip Advocatuur) in de arm heeft genomen, die de familie sindsdien bijstaat. 

Voor Guilhermina zijn de gevolgen van haar ongewenste landelijke bekendheid niet te overzien. Bij haar werk, waar ze al twee jaar trouwe dienst bewijst als schoonmaker, wordt haar de toegang tot het gebouw ontzegd. "Mijn toegangspasje is geblokkeerd. Ik zei natuurlijk dat ik onschuldig was en er niets mee te maken had, maar mijn baas zei: laten we de zaak afwachten. Tot die tijd mocht ik niet meer komen werken."

'Ik ben geen dief, ik ben een eerlijk mens'

Ook buiten haar werk is de impact enorm. "Als we in onze buurt, waar we al twintig jaar wonen, over straat liepen, begonnen mensen elkaar aan te stoten en te wijzen", vertelt ze. "Onze echte vrienden vertrouwden ons natuurlijk. Maar er waren ook mensen die dachten: waar rook is, is vuur."

Als Guilhermina erop terugkijkt, wordt ze emotioneel. "Het was verschrikkelijk", vertelt ze tussen de tranen door. "Ik kon niet meer slapen, niet meer eten. Ik had zoveel stress."

"Ik werk voor mijn eigen geld, ik ben een eerlijk mens. Ik ben geen dief. Nooit zou ik stelen van anderen, nooit. En dan word ik ineens beschuldigd van zoiets, en praten mensen achter mijn rug om alsof ik een dief ben. Dat doet zoveel pijn."

Contract niet verlengd

Twee weken na de eerste uitzending komt er een rectificatie in de uitzending van Opsporing Verzocht. "Daarmee kon ik in ieder geval bij mijn werkgever aantonen dat ik onschuldig was", vertelt ze. "Maar voor de rest was het kwaad al geschied. Veel mensen hebben die rectificatie niet gezien. Voor hen bleef ik verdacht."

Sinds de gewraakte uitzendingen is Guilhermina's leven flink veranderd. Haar contract werd niet verlengd. "We kunnen niet hardmaken dat het hiermee te maken heeft, maar vreemd is het wel. Ze waren voorheen altijd tevreden over hoe ik mijn werk deed."

Emotioneel

Met het wegvallen van Guilhermina's salaris werd het voor haar en haar man Avelino steeds lastiger om alle lasten te kunnen betalen. Dit deed hen mede besluiten om terug te gaan naar Portugal, waar ze op dit moment nog steeds wonen.

Het liefst zou Guilhermina weer terug naar Nederland gaan, vertelt ze opnieuw emotioneel. "Ik mis Nederland, ik zou heel graag weer terug gaan naar ons oude huis. Maar ik ben ook bang dat we daar nog steeds met de nek worden aangekeken."

Wat is er precies fout gegaan?

Guilhermina heeft inmiddels excuses gekregen van het Openbaar Ministerie, dat verantwoordelijk is voor de uitzendingen van Opsporing Verzocht. 

Persofficier Ernst Pols erkent dat er bij het maken van het opsporingsbericht 'een hele grote fout' gemaakt is. "Toen duidelijk werd dat mevrouw Alvez niets met deze zaak te maken had, hebben wij 600 keer onze excuses aangeboden. En terecht, dit is niet goed geweest. Voor deze mevrouw is het een vreselijke toestand."

Maar hoe kan het dat iemand onschuldig in Opsporing Verzocht terechtkomt? "Bij het onderzoek naar de babbeltruc werd duidelijk dat er op een bepaald tijdstip was gepind met de gestolen pinpas, bij een pinautomaat op de Korte Lijnbaan in Rotterdam", legt Pols uit.

"Daarop zijn bij de ING Bank de beelden opgevraagd van degene die op dat moment bij die pinautomaat aan het pinnen was."

En daar is het fout gegaan. "Er zijn op die Korte Lijnbaan twee pinautomaten, en de bank heeft de bewakingsbeelden van de verkeerde pinautomaat aan ons verstrekt."

Excuses en schadevergoeding

Een kwalijke zaak, vindt advocaat Gert Poot, die dan ook een civiele procedure is gestart tegen ING. "Als de bank zo onzorgvuldig met dit soort zaken omgaat, kan het iedereen overkomen om onschuldig in Opsporing Verzocht te belanden. Wij willen excuses, erkenning en een schadevergoeding, maar vooral openheid van zaken. Want alleen als duidelijk wordt hoe dit heeft kunnen gebeuren, kan het in de toekomst voorkomen worden."

De zaak tegen ING dient op 2 februari. Zolang de zaak onder de rechter is, wil ING niet reageren op de kwestie.