'Vrouwen praten te veel in vergaderingen' zei Tokio 2020-baas. Is dit echt zo?
"Vrouwen vinden het moeilijk hun spreektijd kort te houden", zei Yoshiro Mori, voorzitter van het organisatiecomité voor de Olympische Spelen, geïrriteerd. Het liefst weert hij ze uit de vergaderingen. Zijn vrouwen echt langdradig?
De woorden van Mori zorgde voor boze reacties. Maar eerst even, wat zei hij nou precies? "Als we het aantal vrouwelijke bestuursleden verhogen, moet de spreektijd worden beperkt", zei hij. "Ze hebben moeite met afronden, wat irritant is."
Dat zijn opmerking seksistisch was en ongepast hoorde Mori direct na zijn uitspraak van zijn vrouw, dochter en kleindochter. En niet alleen van hen, het Japanse volk was ook verontwaardigd. De hashtag 'Mori, stap alsjeblieft op' is trending op Twitter in Japan.
Seksistisch of niet, vergaderen mannen en vrouwen inderdaad anders? Gebruiken ze meer woorden, onderbreken ze elkaar meer of juist minder?
"Nee", zegt taalwetenschapster Ingrid van Alphen, van de Universiteit van Amsterdam. Er is volgens haar geen bewijs dat vrouwen meer praten dan mannen. Bovendien: "Je kunt niet generaliseren over alle mannen en vrouwen op de hele wereld." Het is dus niet biologisch bepaald. De plaatselijke cultuur kan wel een rol spelen.
Onderzoek naar taalgebruik en gender is lastig want alles hangt af van de context van het gesprek en de regels die er in een specifieke cultuur of subcultuur heersen. "En ook of we te maken hebben met een publiek debat of een privégesprek."
Mannen langer aan het woord
Er is volgens Van Alphen vroeger wel onderzoek gedaan naar de vraag of vrouwen meer praten. Dit deden ze bijvoorbeeld door te tellen na hoeveel lettergrepen mensen elkaar onderbreken. Wat bleek? De (Engelstalige) mannen onderbraken vrouwen al na gemiddeld twaalf woorden. Vrouwen onderbraken de mannen pas na 24 woorden.
Volgens cultureel antropoloog en genderstudies-wetenschapper Marijke Naezer gaat het er in het geval van Mori vooral om hoe we het waarderen dat vrouwen aan het woord zijn. "Als je verwacht of wil dat vrouwen hun mond dichthouden, is elk woord al te veel."
Verschil tussen sekse
Ondanks dat er steeds meer aandacht wordt gevraagd voor vrouwenemancipatie en genderdiversiteit, blijven stereotypen volgens Naezer hardnekkig bestaan. "Kijk naar boeken als 'Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus'. Het lijkt grappig, maar hoe vaker de mythe van het verschil tussen de seksen wordt herhaald, hoe meer we erin gaan geloven en hoe lastiger het is dit te doorbreken."
Dat Mori een oudere man van 83 is, zegt volgens Naezer vrij weinig. "Seksisme is niet voorbehouden aan de oudere generatie. We lijken de goede kant op te gaan, maar we zijn er nog lang niet."