Kun je veilig sporten in de sportschool?

Laten we beginnen met een geruststelling: het virus wordt niet via zweet doorgegeven. Het komt via je neus, keel of longen naar buiten.

Om contact met anderen te voorkomen, zijn de gedragsregels in de sportscholen dan ook vrij streng. Je kent het inmiddels: het kabinet staat binnen sporten voor volwassenen alleen toe in je eentje of in groepjes van twee met maximaal 30 mensen in de zaal. (Er wordt overigens gewerkt aan een plan om in heel grote sportscholen meer sporters toe te laten.) Eenmaal binnen moet je een mondkapje dragen, dat wel af mag tijdens het sporten. 

Ventileren en schoonmaken

Boven op deze regels komt het protocol dat de sportscholen voor zichzelf hebben opgesteld. Aanvullende afspraken: zoveel mogelijk mechanisch ventileren met verse buitenlucht en waar dat nodig is ook nog ramen of deuren openzetten. Aangeraden wordt het ventilatiesysteem ook te laten draaien wanneer er geen sporters meer zijn. Ook het schoonmaken van sportmateriaal en -apparatuur vindt de branche nog altijd belangrijk.

Het RIVM zegt overigens dat handen wassen en spullen schoonmaken een goed idee is, maar dat de kans heel klein is dat je besmet raakt na het aanraken van een fitnesstoestel of sportattribuut. Heel klein, maar niet uitgesloten. 'Wel neemt het aantal virusdeeltjes heel snel af buiten het lichaam.' 

Is het sporten daarmee veilig?

Ja, is het duidelijke antwoord van Ronald Wouters, directeur van NL Actief, de branchevereniging van sportscholen. "In het begin van de pandemie is veel gezegd over onze sector dat mensen angst heeft ingeboezemd. Maar veiligheid is nooit een issue geweest. Wij moesten de deuren sluiten als onderdeel van een algemene maatregel om te zorgen dat er zo min mogelijk reisbewegingen zouden zijn."

Bovendien, zegt Wouters, als er twijfel zou zijn over de veiligheid, dan zou de minister de sportscholen niet openen. "De protocollen zijn goed, volgens mij is het bij ons veiliger dan in de supermarkt."

Aerodynamica-expert Bert Blocken van de TU Eindhoven noemt het protocol van NL Actief 'heel goed', maar benadrukt dat het moeilijk blijft om ventilatie op orde te krijgen. De hoogleraar doet onderzoek naar de verspreiding van aerosolen in sportruimtes en behoort tot de groep wetenschappers die zeggen dat ventilatie belangrijk is bij de bestrijding van corona.

"Als een sportschool niet of slecht geventileerd wordt, vormt dat een risico. Het is moeilijk om te zeggen hoeveel risico je loopt. Maar als ik geen goed ventilatiesysteem of geen luchtreiniger zie, maak ik meteen rechtsomkeert."

Ventilatie-advies aan sportscholen

Blocken krijgt veel mails met vragen over luchtventilatie, van sportschoolhouders, maar ook van horecaondernemers, scholen en kinderopvang. "Je kunt niet met het blote oog beoordelen of de luchtkwaliteit in jouw sportschool goed is. Dus ik vraag om de gegevens van hun ruimte (vloeroppervlakte, hoogte, maximaal aantal aanwezigen, de capaciteit van het bestaande ventilatiesysteem) en geef dan advies."

Als onafhankelijk wetenschapper doet hij dit gratis en alleen om te helpen, benadrukt hij. "Als er gebrek aan ventilatie is, wat meestal zo is, adviseer ik ofwel een sterker - maar erg duur - ventilatiesysteem, ofwel een combinatie van ventilatie en luchtreiniging. Dat is veel goedkoper en sneller, weet ik door mijn onderzoek." 

Inmiddels zegt de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) ook dat aerosolen het virus kunnen verspreiden in een slecht geventileerde of drukke ruimte. Het standpunt van het RIVM is onveranderd: het ziet aerosolen niet als groot risico. 'Het is op dit moment onduidelijk of aerogene verspreiding [verspreiding door de lucht via kleine druppeltjes ofwel aerosolen, red.] een relevante rol speelt bij de verspreiding van het virus.'

Over ventilatie zegt het RIVM: Wel is van belang na te gaan of ruimtes die voor bepaalde activiteiten gebruikt worden (zoals sportscholen en vergaderruimtes), hiervoor ook oorspronkelijk bedoeld waren en het ventilatiesysteem hiervoor geschikt is.'

Besmettingen in de sportschool?

Hoeveel mensen in 2020 besmet zijn geraakt in een sportschool valt niet te zeggen. Het RIVM heeft wel een overzicht op basis van het bron- en contactonderzoek. Maar het probleem is dat de sportclubs in de brede categorie 'vrijetijdsbesteding' vallen. Daar valt bijvoorbeeld ook de voetbalclub onder.