Druk op wachtlijsten ggz loopt verder op: 'Ik moet 1,5 jaar wachten'
Veel meer mensen dan verwacht worden voor behandeling verwezen naar de ggz. Tijdens de uitbraak van de coronapandemie was er een flinke dip in het aantal mensen dat voor hulp naar de ggz werd doorverwezen; de laatste tijd neemt het aantal verwijzingen enorm toe. En dat heeft gevolgen voor de wachttijden – die toch al onder grote druk stonden.
Volgens de Nederlandse Zorgautoriteit kan het grote aantal verwijzingen te maken hebben met achterstanden die zijn ontstaan tijdens de pandemie. Een andere verklaring is dat mensen door de pandemie psychische klachten hebben ontwikkeld, bijvoorbeeld doordat ze hun werk of dagbesteding verloren.
Normen niet gehaald
Voor wachttijden in de ggz hebben zorgaanbieders en verzekeraars normen afgesproken. Zo moet een cliënt binnen 4 weken terecht kunnen voor een eerste gesprek bij een ggz-instelling. Binnen 10 weken na dat gesprek moet een behandeling beginnen.
Lang wachten op behandeling
Maar al voor de uitbraak van het coronavirus werden deze normen geregeld niet gehaald. Met name voor behandelingen van persoonlijkheidsstoornissen, ADHD, autisme en dementie ligt de wachttijd hoog.
Maanden wachten
De 18-jarige Robin Knegt kan erover meepraten. Zij staat op een wachtlijst voor de behandeling van autisme, een posttraumatische stressstoornis (PTSS) en depressie. De wachttijd voor haar: 1,5 jaar.
"Ik kan niet lang reizen voor een behandeling, dus ook al is er ergens anders in het land plek, dat is voor mij geen optie. Het is frustrerend. Toen het heel slecht ging, kon ik wel terecht voor een crisisopname, maar waarom willen ze het eerst zover laten komen?", vraagt Knegt zichzelf af.
Alarmerende telefoontjes
Ook voor de zoon van Door Bijsterveld zijn de wachtlijsten een doorn in het oog. "Hij heeft zich in april vorig jaar aangemeld vanwege depressie en sociale angst. Dat werd versterkt door corona: hij had dips in zijn stemmingen."
Ook al was de behandeling nog niet begonnen, de zoon van Bijsterveld moest voor de intake al fors betalen. "Zijn hele eigen risico van meer dan 800 euro was er meteen doorheen. Voor een gesprek van 1,5 uur." Daarna kon het lange wachten beginnen op een behandeling.
Die is vorige maand in allerijl gestart, maar pas na meerdere alarmerende telefoontjes. "Mijn zoon heeft zelf telkens wanneer het slecht ging opgebeld. Ze waren dat zat en hebben hem er tussen gemoffeld. Na zijn eerste afspraak zag je weer de hoop. Dat perspectief is echt belangrijk."
Dé oplossing bestaat niet
Arnoud Jansen is geneesheer-directeur van Dimence Groep, een grote zorgorganisatie in het oosten van het land. Hij herkent de problemen met de wachtlijsten. "Als je mensen hebt met complexe problematiek, heb je een slechte uitstroom van de wachtlijst. Dan krijg je al snel een stuwmeer."
Een snelle oplossing is er niet. "Ik denk, en dat is niet makkelijk binnen het huidige stelsel, dat inzetten op preventie kan helpen. Dat betekent meer inzetten op hulp aan de voorkant – voordat mensen hulp nodig hebben bij de ggz. Dat gebeurt ook al, maar het loont nog niet. Er moet meer geld voor geregeld worden."