Politici boos in debat over Afghanistan: 'Weinig respect voor de Kamer'
De gemoederen lopen hoog op tijdens het debat in de Tweede Kamer over de crisis in Afghanistan. Vragen die de Kamer had gesteld aan het kabinet waren aan het begin van het debat nog niet beantwoord, tot ergernis van de meeste partijen. Bovendien is er discussie over het wel of niet terughalen van mensen uit het land.
GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet vindt het uitblijven van de antwoorden 'van weinig respect richting de Kamer' getuigen en noemde het een 'slechte start van het debat'. Zij en anderen vroegen de betrokken bewindslieden om uitleg.
"Tot nu toe verloopt het debat bijzonder kritisch", zegt politiek-verslaggever Frits Wester. "De Kamer is verdeeld, maar de meerderheid is vooral kritisch naar het Kabinet."
De Tweede Kamer debatteert vanaf 10.00 uur over de nijpende situatie in Afghanistan. Het zal onder andere gaan over de tolken die nog niet zijn geëvacueerd.
Demissionair minister van Defensie Ank Bijleveld zei dat het kabinet 'dag en nacht bezig is met de crisis te managen' en dat de ambtelijke ondersteuning van de ministeries zich daarop richt. "First things first", aldus Bijleveld. Ook minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Zaken zei dat 'alle mensen met kennis van zaken zijn ingezet voor de crisisbeheersing'.
Dit schoot SP-Kamerlid Renske Leijten in het verkeerde keelgat. De suggestie dat de Kamer lastige vragen stelt en zo 'mensen op het ministerie afhoudt van crisisbeheersing wil ik héél ver van mij werpen' - die is wat haar betreft 'een beetje gemeen'. De vragen waren ingediend voordat de situatie in Afghanistan uit de hand liep, aldus Leijten.
De ministers gaven aan de gestelde vragen in het debat mondeling te willen beantwoorden.
Mensen terughalen
D66 wil het Kamerdebat nog niet gebruiken om te kijken wat er de afgelopen tijd is misgegaan. De partij vindt het in deze fase vooral belangrijk om te bespreken wat er gedaan kan worden voor de mensen die daar nu nog vast zitten, zei Salima Belhaj. "Bewakers, judiciële medewerkers, koks, chauffeurs, fixers van journalisten, medewerkers van Nederlandse ontwikkelingsprojecten, mensenrechten- en in het bijzonder vrouwenrechtenverdedigers."
Belhaj stelde Kaag en Bijleveld vragen over alle mensen die op een of andere manier voor Nederland gewerkt hebben. Wat haar betreft moeten die extra beschermd worden door ze aan te merken als groepen die systematisch vervolgd worden. Dat zou ze in Nederland meer rechten geven.
Kaag zegt dat er alles aan wordt gedaan om mensen terug te halen uit Afghanistan. "Maar wij kunnen niet garanderen dat mensen die op een passagierslijst staan ook de luchthaven kunnen bereiken."
VVD'er Jeroen van Wijngaarden hamerde erop dat duidelijk moet zijn dat mensen die hierheen willen komen, wel echt voor Nederland hebben gewerkt en geen gevaar vormen. CDA-Kamerlid Derk Boswijk onderschreef het punt, maar zei ook dat 'de realiteit is dat die check heel veel tijd kost.' Boswijk noemde de situatie in Afghanistan 'een ongelooflijke clusterfuck' en een 'ramp voor de Afghaanse bevolking'.
Boswijk, zelf reserveofficier bij de landmacht, brak toen hij zich tot Nederlandse veteranen richtte die in Afghanistan dienden. "Jullie hebben al zoveel gedaan. Hadden wij als politiek maar meer gedaan."