120 Nederlanders op het nippertje gered uit Afghanistan: 'Zenuwslopend'

De Nederlanders hebben de vluchtpoging grotendeels op eigen kracht ondernomen, zo blijkt uit de gesprekken. Urenlang stonden ze vast. Zonder airco en zonder eten, en zonder Nederlandse militairen in de buurt. Een passagier die de taliban overtuigde om de bussen door te laten naar het vliegveld, bleek een gouden zet.

Kwetsbare mensen

In de bussen zaten veel ouderen, kinderen een andere kwetsbare mensen met een Nederlands paspoort, zegt een familielid in Nederland. Zijn ouders waren naar Afghanistan gereisd om afscheid te nemen van zijn oma, die op sterven lag. Hun terugvlucht naar Nederland hadden ze vervroegd toen bleek dat de taliban Kabul dreigden in te nemen. "Mijn ouders stonden ingecheckt op het vliegveld, alles leek goed te gaan, totdat ik op Flight Radar zag dat het vliegtuig een U-turn maakte. Op dat moment denk je echt van: shit."

Zijn ouders werden gedwongen een schuilplek te zoeken in Kabul. "Het ministerie van Buitenlandse Zaken zei: dat is een rood reisgebied, wij kunnen niets voor je betekenen." Later werd het contact vriendelijker, toen zijn ouders op de evacuatielijst kwamen. Ook ondernamen ze op het advies van het ministerie een nieuwe vluchtpoging. Die mislukte.

Op het nippertje

Dat de laatste vluchtpoging, met de drie bussen nu wél is gelukt, is een enorme opluchting. "Gisteravond zijn zij echt op het nippertje naar binnen gebracht." 

De bussen vertrokken gisteren rond 06.00 uur vanaf een afgesproken plek in de stad. Achttien uur later, rond middernacht, leek de poging nog volledig mislukt. "Ze zijn toen teruggaan naar de stad en hebben de ambassade gebeld. Die zei: zoek contact met de taliban. Een van de evacués heeft dat toen gedaan."

Deze passagier had een sleutelrol. "Daar hadden we geluk mee. Die persoon heeft zich echt ontfermd over de hele groep", zegt iemand anders in Nederland van wie de vader in de bus zat, tegen RTL Nieuws.

'In eerste instantie ben je wanhopig'

Ook dit familielid heeft zich grote zorgen gemaakt om het lot van zijn vader, een Nederlandse Afghaan die twintig jaar geleden voor de taliban naar Nederland was gevlucht en nu in Kabul was om te helpen met de wederopbouw. Zijn vader was net te laat om het land te ontvluchten. "In eerste instantie ben je wanhopig."

'Je voelt je zo machteloos'

Toen hij hoorde dat zijn vader met een bus meekon, kreeg hij hoop. Totdat het 's nachts toch mis dreigde te gaan. "Toen ik hoorde dat ze in eerste instantie teruggingen en ik zijn stem hoorde, toen brak ik gewoon. Je voelt je zo machteloos. Hij was kapot, had de afgelopen 36 uur niet gegeten, niet geslapen. Ik zei toen tegen mijn vader: blijf in de bus, we zijn aan het onderhandelen."

Iets later kwam het bericht dat het toch gelukt was. "Toen belde mijn vader: 'We zijn erdoor'. Ik was heel blij."

"Het was echt zenuwslopend", zegt ook het andere familielid. "Dat was echt niet normaal."

Beelden vanuit de bus (via Nieuwsuur):

Poorten gesloten

Rond het moment dat de Nederlanders de luchthaven bereikten, werd bekend dat de poorten werden gesloten. De groep was dus net op tijd binnen.

"Ik hoop dat niemand dit ooit meemaakt", zegt de zoon wiens ouders in één van de bussen zaten. "Nederland had beter kunnen acteren in deze situatie. In een oorlogsgebied moet je niet vergaderen, maar gewoon handelen."

Tweede keer

Hij vertelt dat het de tweede keer is dat zijn ouders vluchten voor de taliban. Jaren geleden kregen ze asiel in Nederland. Dat zijn ouders nu opnieuw oog in oog stonden met de terreurgroep, is niet te bevatten.

Nu zijn ouders in het vliegtuig zitten, komt langzaam het besef. "Ik denk dat de verwerking echt nog moet komen als zij hier zijn. Ik weet niet hoe ik de afgelopen weken heb geleefd. Wat ik wel moet zeggen, Derk Boswijk, een Tweede Kamerlid, heeft ons ontzettend goed geholpen, ik was continu met hem in contact. Hij heeft een buitengewone prestatie geleverd. Een voorbeeldkamerlid."

Inmiddels zitten de Nederlanders op het vliegtuig. Weg uit Afghanistan. De opluchting bij de familieleden in Nederland is groot. "Mijn vader zit in het vliegtuig. Heerlijk gevoel. Niet te beschrijven", zegt een van hen tegen RTL Nieuws.

Nog honderden op evacuatielijst

Wat het lot is van de Nederlanders die nu nog in Afghanistan zitten, is nog onduidelijk. Nederland roept mensen in Afghanistan op nu ook niet meer naar het vliegveld te komen. De situatie bij de luchthaven is te gevaarlijk en de toegangspoorten zijn gesloten. Het ministerie van Buitenlandse Zaken roept mensen op om naar een veilige locatie te gaan.

Nog honderden mensen staan op lijsten om geëvacueerd te worden. De Amerikaanse militairen vertrekken op 31 augustus. Maar zij zullen het vliegveld al dagen eerder afsluiten om hun eigen mensen en materieel het land uit te kunnen brengen.

Stichting Vluchteling: 'Hartverscheurend'

Een woordvoerder van de stichting Vluchteling: "De zwartste nachtmerries van achterblijvers dreigen werkelijkheid te worden. Er valt heel veel te zeggen over hoe het zover heeft kunnen komen. Maar eerst moet alles op alles worden gezet om alternatieve routes uit Afghanistan te vinden.

Vanmorgen ontvingen wij de eerste hartverscheurende signalen van Afghanen die hun hoop op een vlucht uit Kabul letterlijk voor hun ogen zagen verdwijnen. Onze medewerkers en vrijwilligers gaan desondanks door met het zoeken en begeleiden van Afghanen die in aanmerking komen voor evacuatie tot we zeker weten is dat de deur definitief gesloten is."