Vogelgriep overgesprongen naar zee: 'Plotselinge en ongekende uitbraak'
Een 'plotselinge en ongekende uitbraak' van vogelgriep onder zeevogels. Daarover spreekt marien ecoloog Kees Camphuysen van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ). Op het Schotse eiland Foula is twee derde van een kolonie grote jagers, een zeldzame roofmeeuwensoort, dood als gevolg van het vogelgriepvirus H5N1.
H5N1 ontstond in 1996 op een grote Chinese ganzenhouderij en sprong in 2005 over naar wilde watervogels op zoetwater. Dat het nu 'definitief' is overgesprongen naar zee, roept veel vragen op, zegt Camphuysen. "Uitgerekend zeevogels bleven tot dusver gespaard. De verspreiding van het virus onder wilde vogels wordt hierdoor enorm versneld, mogelijk tot op het zuidelijk halfrond."
Voor het onderzoek op Foula - dat gepubliceerd wordt in het wetenschappelijk tijdschrift Scottish Birds - onderzochten Camphuysen en zijn Schotse collega Sheila Gear een kolonie grote jagers. Ten opzichte van een eerdere telling in 2015 is die populatie naar schatting met 60 tot 70 procent afgenomen. "De zoetwaterpoelen op het eiland dreven vol met rottende lijken van door griep omgekomen grote jagers", zegt Camphuysen.
Op Foula wordt verder onderzoek gedaan dat zich richt op de vraag 'hoe lang dergelijke gebieden nog gevaarlijk blijven voor mens en dier'. Volgens Camphuysen is zulk onderzoek ook in ons eigen belang, omdat ook mensen vatbaar zijn voor H5N1. Uit onderzoek van de wereldgezondheidsorganisatie WHO blijkt dat sinds 2003 al 863 mensen wereldwijd met het virus zijn besmet, van wie meer dan de helft (455 patiënten) is overleden.
Gezondheidsdienst: vogelgriepepidemie ergste ooit
De huidige vogelgriepepidemie is de ergste ooit gemeten in Europa, zo meldt de Europese gezondheidsdienst ECDC. De zeer ziekmakende variant van het virus heeft zich verspreid over 37 Europese landen, van het Noorse Spitsbergen tot Oekraïne.
Sinds de epidemie vorig jaar begon, zijn er in Europa 2467 uitbraken onder pluimveevogels gerapporteerd. In totaal werden 48 miljoen vogels gedood. Ook werden 3573 gevallen van het virus in wilde vogels gedetecteerd.
Mensen in Europa zijn afgelopen tijd niet geïnfecteerd geraakt met het vogelgriepvirus, aldus de gezondheidsdienst. Het risico van de epidemie voor de volksgezondheid is dan ook laag. De organisatie wijst er wel op dat het risico voor mensen die werken met vogels hoger is. "Waakzaam" blijven is daarom belangrijk. De dienst benadrukt het belang van testen op zoönosen. Dat zijn infecties die van dieren op mensen kunnen worden overgedragen, zoals met bijvoorbeeld het coronavirus is gebeurd.