Griepvirus grijpt om zich heen: artsen roepen op alert te zijn

Sinds twee weken heerst er een griepepidemie in Nederland, veel mensen liggen thuis ziek op bed met influenza. Maar ook in het ziekenhuis is het erg druk, ziet onder meer longarts Leon van den Toorn. Hij is naast arts in het Erasmus MC in Rotterdam ook voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose en vertelt aan RTL Nieuws dat in verschillende ziekenhuizen alle zeilen worden bijgezet om iedereen de juiste zorg te kunnen verlenen. 

'Veel zorgen in ziekenhuis'

"We hebben de afgelopen weken veel zorgen gehad over de bezetting in de ziekenhuizen en of iedereen wel een ziekenhuisbed zou kunnen krijgen. We kijken daarom of patiënten eerder naar huis kunnen of dat planbare zorg uitgesteld kan worden. Er wordt alles aan gedaan om het onder controle te houden."

Tot nu toe lukt dat, benadrukt Van den Toorn, maar het is wel 'opvallend druk'. "Het gaat om virusinfecties in het algemeen, dus drukte door verkoudheid, griep en corona. Maar wat opmerkelijk is, is dat sommige mensen die een virusinfectie hebben opgelopen meteen daarna een longontsteking krijgen. Het lijkt erop dat we dat op dit moment meer zien dan in andere jaren."

Dat beaamt Peter van der Voort, ic-baas van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). "Wij zien indrukwekkend veel bacteriële longontstekingen als complicatie bovenop de griep. Dat zie je altijd wel als er een griepepidemie is, maar het valt op dat het dit jaar wel uitzonderlijk veel is."

Van der Voort legt uit dat je door het griepvirus vatbaarder bent voor bacteriën. Je hebt dan een slechter afweersysteem, waardoor bepaalde bacteriën hun kans schoon zien om toe te slaan. En dat kan vervolgens leiden tot een longontsteking. "Die longontsteking is heel vaak ziekmakend, maar in de meeste gevallen knap je daar met antibiotica wel van op. Maar een aantal mensen krijgen die bacterie niet zelf onder controle. Dan beland je in het ziekenhuis, en soms dus op de intensive care. Je kan dan een lage bloeddruk krijgen en andere organen kunnen ermee stoppen. Dan spreken we van een sepsis."

Jonge patiënten overleden

En dat is levensbedreigend. Van der Voort vertelt dat in principe iedereen dit kan overkomen. Natuurlijk lopen bepaalde groepen meer risico, zoals mensen met een slechte gezondheid, ouderen en mensen met een slecht afweersysteem. "Maar het is opvallend dat er nu ook relatief gezonde, jonge mensen een dodelijke longontsteking krijgen. Helaas hebben wij de afgelopen weken verschillende van dit soort patiënten zien overlijden. Dat raakt ons allemaal."

Nederland in een griepepidemie

Er is sinds 21 december een griepepidemie in Nederland. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) spreekt van een epidemie als meer dan 58 op de 100.000 mensen naar de huisarts gaan met klachten die aan griep doen denken en 10 procent van de onderzochte monsters het influenzavirus bevat.

Volgens het Nivel bevatten aanzienlijk meer monsters die huisartsen afnemen bij patiënten met klachten het griepvirus. De laatste cijfers dateren van 28 december: toen werd bekend dat die week daarvoor per 100.000 Nederlanders 70 mensen zich met griepachtige klachten bij de huisarts hadden gemeld.

Morgen komt het RIVM met nieuwe griepcijfers.

Dat ook relatief jonge, gezonde mensen overlijden, is ook voorzitter van de longartsenvereniging Van der Toorn ter ore gekomen: "Ik hoorde dat geluid vanochtend ook. We houden dat goed in de gaten, zoeken uit of dit landelijk speelt, en zo ja, hoe dat dan komt."

'Trek op tijd aan de bel'

In ieder geval reden tot alertheid, roepen beiden op. Waar je dan op moet letten? "Griep moet na een paar dagen overgaan. Maar als de koorts aanhoudt, of als het eerst beter gaat maar je gezondheid daarna toch opeens weer verslechtert, ga dan naar de huisarts", zegt Van der Voort. "Als je te laat bent met antibiotica, dan heeft de ontstekingsreactie zo om zich heen gegrepen dat het niet meer goed is te verhelpen. Dan lopen artsen ook achter de feiten aan, en is de zorg complexer."

Van der Toorn voegt toe dat zeker in deze periode, waarin mensen onlangs in grote groepen tijdens kerst en oud en nieuw bij elkaar zijn gekomen, we extra op moeten passen. "Trek op tijd aan de bel bij aanhoudende ziekte, maar pas ook extra op de komende dagen als je in grote groepen bent. Houd afstand, ventileer en was je handen."