Chinese overheid sponsort weekendles Chinees-Nederlandse kinderen
De Chinese Communistische Partij heeft de afgelopen jaren aanzienlijke invloed en macht verkregen over de 28 Chinese weekendscholen in Nederland. Dat blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws en Follow the Money. De Chinese overheid organiseert kampen voor leerlingen in Nederland en China, geeft cursussen aan leraren en verstrekt scholen gratis lesboeken. Hiermee probeert de Communistische Partij volgens experts invloed en controle te houden op Chinezen in Nederland.
Elke week krijgen ongeveer vijfduizend Nederlandse kinderen les op 1 van de 28 Chinese weekendscholen. Het gaat dan om kinderen in de leeftijd van 5 tot 18 jaar met meestal een Chinese achtergrond, die op de scholen vooral taal- en cultuurlessen volgen. Op een aantal scholen krijgen tieners ook onderwijs over Chinese aardrijkskunde en geschiedenis.
De 28 weekendscholen zijn aangesloten bij een overkoepelende stichting die nauwe banden onderhoudt met de Chinese ambassade en met het Chinese 'United Front Work Department.' Dat ministerie wil controle uitoefenen over iedereen in het buitenland die zij beschouwen als Chinees. Het probeert daartoe wereldwijd de publieke opinie over de communistische partij te beïnvloeden en gaat oppositiegeluiden tegen.
United Front: het 'magische wapen' van president Xi
Het United Front Work Department is een ministerie in China dat controle wil uitoefenen over alle Chinezen in het buitenland. En dat gaat verder dan alleen mensen met een Chinees paspoort, want ook Nederlandse kinderen met Chinese ouders of voorouders zijn een doelwit.
Het United Front is actief in allerlei Chinese verenigingen, waardoor ze goed zicht hebben op de Chinese diaspora. Kritiek van mensen binnen de Chinese gemeenschap op de communistische partij wordt door middel van bedreigingen en intimidatie direct de kop ingedrukt, zo schrijft de inlichtingendienst AIVD.
Onder president Xi Jinping van China zijn de activiteiten van het United Front fors toegenomen, hij noemt het departement één van zijn 'magische wapens'.
'Chinees cultuurparadijs'
De grip op Nederlands Chinese weekendscholen past in het beleid van dat ministerie, stelt Christopher Houtkamp van Instituut Clingendael. "De Chinese overheid ziet eigenlijk iedereen met een Chinese achtergrond als Chinees. Ook als je in Nederland geboren bent."
De bemoeienis van de Communistische Partij betekent in de praktijk dat er regelmatig leraren van het United Front Work Department vanuit China naar Nederland gaan om lessen aan kinderen te geven en voor trainingssessies voor leraren. Zo kregen kinderen op een herfstkamp in Soest aardrijkskundeles van leraren uit China en les over het 'Chinese Cultuurparadijs'. De Chinese ambassade in Nederland is hierbij nauw betrokken. Zo werd bij een cursusbijeenkomst voor leraren de ambassade bedankt voor de 'grote steun' aan de training.
CCP sponsort zomerkampen naar China
Verder organiseert het Chinese ministerie zomerkampen in China voor Nederlandse tieners. De kosten voor die reis worden voor een groot deel gedragen door de Communistische Partij.
Ook het lesmateriaal op de scholen staat onder controle van de Chinese overheid. Via de Stichting Chinees Onderwijs in Nederland worden sinds 2001 lesboeken geïmporteerd en verspreid onder de 28 bij de stichting aangesloten Nederlandse weekendscholen. De laatste jaren zou het volgens de stichting gaan om vijf- tot achtduizend boeken per jaar. Die worden geschonken door de Chinese overheid. Scholen betalen enkel een bijdrage van 1 euro per boek voor distributie- en douanekosten.
'Communistische Partij steeds actiever'
De lesboeken, die te bestellen zijn via de Stichting Chinees Onderwijs in Nederland, bevatten door de Communistische Partij goedgekeurde lesstof. Daarin wordt Taiwan gezien als provincie van China. Ook wordt in het geschiedenisboek niet gerept over de miljoenen doden in de 20e eeuw door hongersnood en intern geweld onder de Chinese leider Mao Zedong, of over de bloedig neergeslagen studentenopstand van 1989. Volgens de stichting worden de geschiedenis- en aardrijkskundeboeken vooral besteld voor ouders die ze thuis willen gebruiken. Ze zouden niet gebruikt worden in de lessen.
Volgens Houtkamp van Clingendael is de Chinese overheid de laatste jaren steeds actiever bezig met Chinezen in het buitenland. "Je ziet eigenlijk een breuk sinds Xi Jinping aan de macht is gekomen. Toen is China forser gaan investeren in de weekendscholen." Volgens Houtkamp probeert de communistische partij de Chinese diaspora te gebruiken om het Chinese verhaal over de wereld te verspreiden.
'Niet naïef zijn'
De Stichting Chinees Onderwijs in Nederland en de Chinese overheid overleggen regelmatig. Zo reisde de voorzitter afgelopen oktober nog naar China, om daar bij een onderdeel van het United Front-ministerie verslag uit te brengen over de stand van het Chinees onderwijs in Nederland. Voor zijn inzet werd de voorzitter in 2014 nog beloond door de Chinese overheid met een hoge persoonlijke onderscheiding.
De Stichting Chinees Onderwijs in Nederland bevestigt tegenover RTL Nieuws dat ze gesteund wordt door de Chinese overheid. Voorzitter Chen Huazhong: "Het is financieel lastig voor weekendscholen. Steeds minder bedrijven willen Chinees Onderwijs sponsoren. Ik heb afgelopen oktober in China gevraagd of de Chinese overheid de steun wil voortzetten." Op vragen over hoeveel invloed de Communistische Partij heeft op de lessen, en of leraren vrij zijn om te doceren wat ze willen, gaat Huazhong niet in.
Er is geen toezicht op deze Chinese scholen van de Nederlandse Onderwijsinspectie, omdat ze geen geld ontvangen van de overheid. "Nederland zou iets minder naïef moeten zijn over dit soort weekendscholen", zegt Houtkamp van Clingendael. "We zouden we op z'n minst moeten willen weten wat de effecten ervan zijn."
Het ministerie van Onderwijs was niet op de hoogte van de banden tussen de Chinese overheid en de weekendscholen. Minister Paul zegt dat ze hierover in gesprek gaat met haar collega's van Buitenlandse Zaken en Justitie en Veiligheid. Verder werkt het ministerie aan een wetsvoorstel zodat de Onderwijsinspectie de mogelijkheid krijgt om achter de deuren van weekendscholen te kijken. "Ik vind het heel belangrijk om te weten wat daar precies gebeurt."
Het wetsvoorstel kan in ieder geval rekenen op steun van de partijen VVD en D66 in de Tweede Kamer. De VVD noemt het 'schadelijk dat kinderen in het weekend vanuit een buitenlands regiem dingen ingeprent krijgen die tegen de Nederlandse democratische waarden ingaan'. D66 zegt dat de Chinese regering een nieuwe wereldorde zonder vrijheid en democratie voor staat en dat we zeker moeten weten dat de weekendscholen daarvoor niet worden misbruikt.
China helpt scholen na subsidiestop
Tot 2004 betaalde de Nederlandse overheid mee aan weekendonderwijs voor kinderen met een migratieachtergrond. Sindsdien moeten ouders en scholen zelf voor de kosten opdraaien. Daardoor is het aantrekkelijk om de helpende hand van de Chinese ambassade te accepteren, zegt Christopher Houtkamp. "Het heeft de ruimte geboden voor andere landen om het private onderwijs dan zélf te steunen. En dat is natuurlijk niet voor niks. Dat is om het narratief van die landen op die scholen te verspreiden."
De voorzitter van de Stichting Chinees Onderwijs Nederland bevestigt dat geldproblemen ze in de richting van de Chinese overheid hebben geleid. "Tot 1997 werden in Nederland boeken uitgegeven in Chinees-Nederlands, met geld van de Nederlandse overheid. Maar dat is gestopt, en toen moesten we wat anders zoeken. De scholen maken nogal wat kosten, bijvoorbeeld voor de huur van schoolgebouwen", aldus Chen Huazhong.