Kwart vliegt minder vanwege zorgen om klimaatverandering

De groep die onverminderd blijft vliegen, is het grootst. Toch stappen wel degelijk mensen met schuldgevoelens in het vliegtuig of besluiten helemaal niet meer te vliegen.

Ronald, een van de panelleden, vliegt sinds 2009 niet meer. "En dat ga ik ook nooit meer doen. We hebben maar één planeet en daar moeten we zuinig op zijn. We slopen de boel uit eigenbelang. Op vakantie met het vliegtuig is geen recht. Het is luxe."

Ook Anne en haar partner vliegen bewust niet meer 'vanwege de impact op onze planeet'. "Het effect is zo groot dat ik me er serieus voor schaam dat ik in het verleden snoepreisjes met het vliegtuig heb gemaakt."

Helft maakt zich (geen) zorgen

Uit de resultaten van het opinieonderzoek, waar 18.000 leden aan meededen en dat na weging representatief is op vijf variabelen, blijkt dat 73 procent weleens vliegt. Dat is inclusief de mensen die zakelijk vliegen. Een kwart (27 procent) vliegt dus niet. 

De helft van de mensen, 47 procent, maakt zich zorgen. De andere helft dus niet (zoveel):

Geen schuldgevoelens

Schuldgevoelens zijn er ook, maar een stuk minder. Een kwart voelt zich schuldig als ze het vliegtuig (zouden) pakken. 

Mensen die geen schuldgevoelens hebben, vinden dat er nou eenmaal geen goede alternatieve vervoersmiddelen zijn. Zo zou reizen met de trein vaak minder comfortabel en duur zijn. Ook panellid Daisy voelt zich niet schuldig. "Ik vlieg graag en vind de vliegreis de start van een vakantie", laat ze weten. "Helaas liggen de prijzen van treinkaartjes vaak veel hoger dan vliegtickets, waardoor wij kiezen om te vliegen."

Overigens zegt een grote groep, in totaal 59 procent van de panelleden die weleens vliegen, dat ze voor een duurzamere manier van reizen zouden kiezen als ze op daar op die manier ook goed kunnen komen.

Halfvol vliegtuig

Panelleden die geen schuldgevoelens hebben, vinden verder dat het effect van de eigen vliegreis op het klimaat laag is. "Als ik ga autorijden, vliegt een halfvol vliegtuig over mij heen", schrijft Herman die twee keer per jaar naar Spanje vliegt.

Geert schrijft: "Zolang nog hele volksstammen met rijke mensen de wereld overvliegen in hun privéjet dan voel ik me niet geroepen om na te denken over een duurzamer manier van reizen."

Zoveel stoot de Nederlandse luchtvaart uit

In 2019, het jaar voor de coronapanemie, stootte de Nederlandse luchtvaart 14 miljard kilo CO2 uit. Omdat die uitstoot niet alleen boven Nederlands grondgebied plaatsvond, wordt dit niet aan ons land toegerekend. Maar om een idee te geven: het ging om zo'n 9 procent van het totaal aan CO2 wat ons land uit heeft gestoten in dat jaar.

Trein is 12 keer minder belastend

Een vliegreis belast het milieu maar liefst 8 tot 12 keer zoveel als dezelfde reis per trein, heeft Milieu Centraal berekend. Het verschil is het grootst op een korte reisafstand (minder dan 700 kilometer).

Verder draagt een vliegreis 1 tot 4 keer zoveel bij aan het broeikaseffect als dezelfde reis per auto. Ook hier is het verschil het grootst op de korte afstand. Het verschil wordt kleiner als de auto een caravan moet slepen of als er maar één persoon in de auto zit.

Meerderheid wil btw op brandstof

Ondanks dat de meeste mensen zich geen zorgen maken om de uitstoot, is er wel een meerderheid voor het heffen van btw op brandstof voor vliegtuigen. Dick, die zelf nog wel vliegt, is een van de panelleden die daar voorstander van is: "Ik vind dat vliegtickets flink duurder moeten worden en dat dit geld geïnvesteerd moet worden in betere verbindingen met de trein en goedkopere treinkaartjes. Maak die maar een tijd btw-vrij."

Stephan vliegt één à twee keer per jaar. Ook hij zegt: "Ik ben het er wel mee eens dat vliegen duurder moet worden. Geen prijsknallers, iedereen betaalt hetzelfde. En als je het dan niet kunt betalen is het jammer; dan maar een huisje in Nederland." 

Er wordt nog steeds meer gevlogen

Als de groep niet-vliegers groter wordt, betekent dit overigens niet automatisch dat in totaal minder wordt gevlogen. Door de stijging van de welvaart in de wereld, kunnen meer mensen een vliegticket veroorloven en een meerderheid zal ook daadwerkelijk meer gaan vliegen, zo is de verwachting.

Ook dit jaar wordt er weer meer gevlogen dan vorig jaar.

Verantwoording 

Het onderzoek is gehouden op 8 en 9 augustus 2023, onder ongeveer 18.000 leden van het RTL Nieuwspanel. Het is na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, werkzaamheid en politieke voorkeur.