Toch klimaatdoelen halen? Zo kan het kabinet razendsnel CO2 verminderen

In de berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) staat volgens bronnen dat we niet op 25 procent reductie uitkomen ten opzichte van 1990, maar slechts op zo’n 20 of 21 procent.

Uitspraak Urgenda

Het kabinet moet nu als de wiedeweerga aan de bak, want het komt niet zomaar onder zijn eigen belofte uit. Dat heeft alles te maken met de spraakmakende Urgenda-zaak. De rechter oordeelde in 2015 dat het kabinet verplicht is om zijn burgers te beschermen tegen klimaatverandering.

En dus moeten er snel maatregelen verzonnen worden. Concreet: binnen één jaar en 11 maanden moet zeker 9 megaton aan CO2-uitstoot worden geschrapt. Dat is veel te kort dag om nog snel een paar windmolenparken bij te bouwen. Een bijna onmogelijk opgave dus, maar laten we eens een poging doen. Wat is er allemaal nog mogelijk op zo’n korte termijn? Martien Visser, lector energietransitie van de Hanzehogeschool, helpt ons een handje.

1. Sluiting van de Hemweg-kolencentrale in Amsterdam = 1,7 megaton minder CO2

Deze centrale wordt sowieso al gesloten in 2024, maar dat zouden we vooruit kunnen schuiven naar 2019. Dat scheelt veel uitstoot. Maar let wel: dit is vooral een papieren oplossing, waar het klimaat weinig mee opschiet. "We moeten dan de energie die deze centrale leverde, ergens anders vandaan halen, bijvoorbeeld uit Duitsland", zegt Martien Visser. "De CO2 wordt dan niet hier uitgestoten, maar over de grens."

2. De verwarming 1 graad lager = 0,8 megaton minder

Het kabinet kan ons verplichten de thermostaat iets terug te draaien. Daardoor stoten we fors minder uit, maar ja, zo’n maatregel is niet te controleren.  

3. Maximaal 100 kilometer per uur op de autosnelweg = 1,5 megaton minder

In principe kan het kabinet zo’n maatregel morgen al invoeren. Maar het zal niet gebeuren, want de verhoging naar 130 km/u is iets waar regeringspartij VVD juist hard voor heeft gestreden.

4. Autoloze zondag = 1,2 megaton minder

In de jaren zeventig deden we dat ook, tijdens de oliecrisis. Visser: "Ik ben in mijn berekening uitgegaan dat mensen óf gaan lopen óf op andere dagen hun inkopen doen."

5. Alle autobanden op juist spanning = 0,4 megaton minder

Veel auto’s rijden rond op te zachte banden, daardoor verbruiken ze meer brandstof. Pompt iedereen zijn banden op, dan besparen we met z’n allen flink. "Maar ook deze optie is niet te controleren", aldus Visser.

6. Twee minuten korter douchen =  1 megaton minder

Wanneer we korter douchen, hoeft er minder water verwarmd te worden. "Dit is wat je ongeveer zou besparen als álle Nederlanders dagelijks twee minuten minder zouden douchen", zegt Visser. "Maar het blijft een schatting."

Al deze maatregelen, waarvan er veel dus al onrealistisch zijn, leveren samen een vermindering op van 6,6 megaton. Zwaar onvoldoende dus. Maar er is nóg een uitweg, te weten punt zeven:

7. Kopen van CO2-rechten in het buitenland = 9 megaton minder!

Het klinkt een beetje raar, maar het kabinet kan zijn CO2-verlaging ook in het buitenland kópen. Het gaat om zogeheten 'carbon credits'. Je koopt bijvoorbeeld zo’n credit in Ghana, en dan besteden ze het geld daar om hun CO2-uitstoot te verlagen. Denk aan het duurzamer maken van de landbouw of het verminderen van de boskap. De CO2 die daarmee wordt bespaard, mogen wij aftrekken van onze uitstoot. Dat klinkt misschien een beetje als sjoemelen, maar dat is het zeker niet, zegt Jos Cozijnsen, emissiedeskundige van Climate Neutral Group.

"Zo is nou eenmaal de regelgeving, dit mogen we doen." Volgens hem heeft deze optie ook veel meer nut voor het klimaat dan het sluiten van een kolencentrale. "Als je een centrale sluit, dan wordt de CO2 alsnog over de grens uitgestoten. Dat heeft geen zin. Als je goede projecten in het buitenland mogelijk maakt met de aankoop van die credits, dan verlaag je écht de wereldwijde CO2-uitstoot."

Een credit kost in Ghana ongeveer 10 euro per ton CO2. Zou je de volledige 9 megaton op deze manier reduceren, dan kost dat dus 90 miljoen euro. Een prikkie, want het kabinet heeft voor zichzelf al 500 miljoen opzij gezet. Cozijnsen zou kiezen voor én én. "Dus een deel door het kopen van credits in het buitenland en een deel door in Nederland zelf maatregelen te nemen."

Ook Martien Visser denkt dat het kabinet wel eens voor deze oplossing kan gaan kiezen. "Dit wordt mogelijk dé uitweg voor het kabinet."

Wat het kabinet gaat beslissen horen we later. Eerst komt vrijdag het PBL met zijn berekeningen.