Strijd om opvolging Europese topfuncties in volle gang
Regeringsleiders van de 28 lidstaten van de EU zijn vanaf vanmiddag bij elkaar in Brussel. Tijdens een informeel diner bespreken ze vanavond de uitslag van de Europese Parlementsverkiezingen en buigen ze zich over de vraag wie de vrijkomende topfuncties moeten gaan bekleden. Dat gebeurt allemaal in het grootste geheim.
Er staat heel wat op het spel: de komende maanden komen er maar liefst vier topvacatures vrij. Niet alleen stopt de Luxemburgse Jean-Claude Juncker als voorzitter van de Europese Commissie, ook zijn hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, de Italiaanse Federica Mogherini, houdt ermee op.
Tusk en Draghi
Daarnaast komt de functie van voorzitter van de Europese Raad voor regeringsleiders vrij. Die post wordt nu bekleed door de Pool Donald Tusk, van wie de tweede en laatste termijn er in september op zit.
Ten slotte zwaait een maandje later de Italiaan Mario Draghi af als president van de Europese Centrale Bank (ECB), nadat ook zijn tweede en laatste periode afloopt.
De regeringsleiders zijn in een felle strijd verwikkeld met elkaar en met het Europees Parlement over de opvolging van Juncker. Een meerderheid in het parlement eist dat de nieuwe Commissievoorzitter een van hun kandidaten moet zijn.
Systeem van spitzenkandidaten
De grootste fractie, de christendemocratische EVP waartoe het CDA behoort, wil dat hun spitzenkandidaat, de Duitser Manfred Weber, Juncker op gaat volgen.
De tweede partij, de sociaaldemocratische partij S&D van onder meer de PvdA, hebben Frans Timmermans naar voren geschoven. Voor geen van beiden is vooralsnog een meerderheid onder de regeringsleiders.
Guy Verhofstadt, fractievoorzitter van de liberale partij ALDE (VVD en D66), vindt dat het systeem met de spitzenkandidaten, op wie alleen in hun eigen land kon worden gestemd, niet serieus te nemen is. Voor zijn fractie is het van belang dat de volgende commissievoorzitter 'een brede pro-Europese meerderheid vertegenwoordigt'.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Frankrijk vs. Duitsland
Webers kandidatuur wordt gesteund door de Duitse en Oostenrijkse bondskanseliers Angela Merkel en Sebastian Kurz. Premier Mark Rutte en de Franse president Emmanuel Macron, beiden lid van de Europese liberale familie, willen juist iemand van buiten kunnen aandragen.
Wie dat zou moeten zijn is niet duidelijk. Bij zijn aankomst in Brussel liet Macron wel de namen vallen van Margrethe Vestager, de huidige Eurocommissaris voor Mededinging, brexit-onderhandelaar Michel Barnier en Timmermans. Daarmee ligt een botsing tussen Frankrijk en Duitsland ligt op de loer.
De EU-leiders worden om 17.00 uur in Brussel verwacht, waarna ze een uur later een half uurtje van gedachten kunnen wisselen met parlementsvoorzitter Tajani. Om 18:30 uur worden de regeringsleiders aan tafel verwacht. Er is geen eindtijd, dus het kan laat worden voor premier Rutte en zijn collega's.
Sowieso is het diner in nevelen gehuld. Adviseurs en ambtenaren mogen niet aanwezig zijn. Om lekken te voorkomen, is de ruimte waar de regeringsleiders met elkaar overleggen volledig afgeschermd. Zelfs het telefoonsignaal wordt geblokkeerd om lekken te voorkomen.
Bij eerdere toppen kwam het voor dat letterlijke uitspraken van regeringshoofden vanuit de vergaderzaal aan journalisten werden doorgegeven, verklaart een ingewijde de maatregel. Gezien de gevoeligheid van het overleg is daarom besloten dat onmogelijk te maken.
Snel spijkers met koppen
Tusk, die de werkzaamheden van de 28 regeringsleiders voorbereidt en leidt, heeft al opgeroepen om snel spijkers met koppen te slaan. De EU-president wil dat er al op de volgende EU-top op 20 juni in Brussel besluiten worden genomen, desnoods door te stemmen. Ook hamert hij op geografische spreiding en deelname van de kleinere lidstaten.
Na de Europese verkiezingen van 2014 hadden de regeringsleiders er drie toppen voor nodig om het eens te worden over de aanstelling van Commissievoorzitter Juncker. De premiers, presidenten en kanseliers zoeken naar een werkbare meerderheid om de EU zonder ruzie te kunnen besturen.