Gevallen als Howick en Lili uitzondering: meeste afgewezen asielzoekers vertrekken binnen drie jaar
Is het te voorkomen dat afgewezen asielzoekers toch jarenlang hier blijven? Nee, concludeert een speciale commissie. Die groep is overigens klein: 4 procent van de afgewezen asielzoekers blijft hier langer dan vijf jaar, de rest vertrekt eerder.
De commissie-Van Zwol werd in het leven geroepen na de zaak van de asielkinderen Howick en Lili. Tien jaar lang kon hun moeder procedure op procedure starten en zo in Nederland blijven. De kinderen groeiden daardoor in ons land op.
Kleine groep
De zaak schudde de politiek wakker: hoe kunnen zaken als die van Howick en Lili worden voorkomen? Daarvoor werd de commissie-Van Zwol in het leven geroepen. "100 procent voorkomen kun je dit niet", concludeert voorzitter Richard van Zwol na maanden onderzoek.
"Maar het gros van de afgewezen asielzoekers, 96 procent, vertrekt binnen drie jaar. Het is slechts een kleine groep van 4 procent die hier langer blijft." De zaak Howick en Lili valt dus onder die 4 procent.
Geen nieuwe wet
Om de asielaanvragen sneller te verwerken, is geen nieuwe wet of nieuw beleid nodig. "Wel zijn de wachttijden van de procedures te lang", concluderen de onderzoekers. Niet alleen duurt het lang voordat asielzoekers aan een eerste procedure kunnen beginnen, maar ook de wachttijden voor verdere procedures duren veel te lang.
Daardoor kunnen asielzoekers makkelijker procedures stapelen, zoals ook de moeder van Howick en Lili deed.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Cijfers 2018:
- In 2018 zijn er 32.000 asielverzoeken ingediend
- De algemene asielprocedure gaat uit van acht werkdagen.
- De normale asielprocedure duurt zestien weken.
- Moeilijke gevallen nemen 46 weken in beslag.
- Tijd in asielopvang: 90 procent korter dan drie jaar. 4 procent langer dan vijf jaar.
- Inwilliging van de eerste asielaanvraag: 21 procent.
Bezuinigen op IND was fout
Complexe zaken mogen niet blijven liggen, maar moeten in een vroeg stadium worden opgepakt, zegt de commissie verder. Daarom was het fout om te bezuinigen op de IND, de instantie die asielaanvragen verwerkt.
In 2015 kwam er een grote groep asielzoekers naar Nederland om de oorlog te ontvluchten. Toen de piek voorbij was, besloot de politiek dat er ook minder geld nodig was. Maar dat is een fout, concludeert Van Zwol.
100 miljoen euro
Door die bezuiniging zijn er nu lange wachttijden, wat ervoor zorgt dat asielprocedures zo lang kunnen duren. Het kabinet heeft al toegezegd dat er 100 miljoen euro voor de komende vier jaar bijkomt, voor de asielketen. De IND heeft er een tijdje geleden al 58 voltijdbanen bij gekregen, maar een deel van die mensen moet nog worden opgeleid.
"Dat extra geld is meer dan nodig", zegt Van Zwol.
Kinderpardon werkt averechts
Verder concludeert de commissie dat middelen als het kinderpardon en de discretionaire bevoegdheid averechts werken.
De discretionaire bevoegdheid is een laatste redmiddel dat een minister of staatssecretaris kan hanteren zodat asielzoekers toch in Nederland kunnen blijven. De regeling is onlangs afgeschaft in de huidige vorm. Nu kan alleen de hoogste baas bij de IND beslissen om iemand bij uitzondering een verblijfsvergunning te geven.