DENK wil ook hier omstreden standbeelden weghalen: 'Coen vermoordde weerloze burgers'

DENK maakt zich al langere tijd sterk voor het instellen van een commissie die de standbeelden en straatnamen in Nederland tegen het licht moet houden, zegt fractievoorzitter Farid Azarkan. "Die moet bestaan uit historici en zorgen dat er een eerlijk verhaal wordt verteld over de personen waar straten naar zijn vernoemd of beelden voor zijn opgericht."

"Het gaat soms om de keerzijde van de geschiedenis waar we niet trots op zijn. Het is belangrijk dat je mensen daar goed over informeert." In veel gevallen volstaat een extra bord dat ook het andere verhaal vertelt.

Categorie die moet verdwijnen

Toch zijn wel degelijk beelden of namen die dienen te verdwijnen zoals nu ook gebeurt in de VS en Groot-Brittannië, zegt Azarkan. "Het gaat om een kleine categorie. We hebben geen lijstje. Maar standbeelden van Jan Pieterszoon Coen mogen wel verdwijnen."

Coen was in de 17de eeuw gouverneur-generaal van de VOC. Hij wordt ook wel de Slachter van Bandan genoemd omdat hij in 1621 zo'n 15.000 bewoners van de Indonesische Banda-eilanden liet vermoorden omdat die handel dreven met de Engelsen.

Verdwijnen naam Coentunnel

"Coen liet puur om economisch gewin weerloze burgers vermoorden", zegt Azarkan. "Dus standbeelden van hem moeten verdwijnen. Ook de Coentunnel moet een andere naam krijgen, ja. Die moet je niet vereren, dat is raar. Die naam moet je veranderen."

DENK steunt daarmee ook het pleidooi van een GroenLinks-politicus in Hoorn, die wil dat een standbeeld van Coen in het stadshart wordt weggehaald. Dat is meer steun dan hij krijgt van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks.

Ongemakkelijke waarheden

Volgens GroenLinks-Kamerlid Niels van den Berge is het 'aan lokale overheden om beslissingen te nemen over straatnamen en standbeelden'. Van de Berge ziet wel iets in het idee van DENK om meer informatie te geven over namen en standbeelden.

"GroenLinks vindt het belangrijk dat we de bewustwording over 'ons' koloniaal verleden vergroten. Dat we de ongemakkelijke waarheden onder ogen durven zien en erover in gesprek gaan met elkaar. Daarbij geloven we eerder in het toevoegen van informatie en context, bijvoorbeeld over de mensonterende kanten van kolonialisme, dan het verwijderen van beelden in een poging de geschiedenis uit te wissen."

Zelfhaat

Wie ook niets ziet in het verwijderen van standbeelden is PVV-Kamerlid Martin Bosma. "Ik ben hier fel tegen. Met het verwijderen van een standbeeld van zo iemand geef je alleen maar meer zuurstof aan die gevoelens die anti-westers en anti-blank zijn. We zijn zo alleen maar bezig om onze geschiedenis te vernietigen. Eerst hebben ze Zwarte Piet kapotgemaakt en nu dit."

Volgens Bosma gaat het om selectieve verontwaardiging. "Dan moet je ook een beeld van Che Guevarra uit Utrecht weghalen, dat was een massamoordenaar. Of moskees sluiten, want Mohammed had ook slaven. En beelden van Ghandi in Amsterdam en Den Haag, want die was enorm racistisch.'

Bosma vindt dat er allemaal oneigenlijke argumenten bij worden gehaald. Eigenlijk ligt het aan iets anders: "Het is pure zelfhaat."

Wereldwijd verdwijnen standbeelden

• Vorige week maakte de gouverneur van de Amerikaanse staat Viriginia bekend dat een standbeeld van generaal Robert E. Lee in de hoofdplaats Richmond wordt verwijderd. Het was bij protesten na Floyds dood al beschadigd.
• In het Engelse Bristol werd een beeld van een slavenhandelaar van de sokkel getrokken en in de haven gegooid. Na die gebeurtenis werd een beeld van een slavenhandelaar in Londen uit voorzorg verwijderd. De burgemeester van Londen wil ook graag af van alle standbeelden en straatnamen in de stad die betrekking hebben op slavernij.
• Ook in België was het raak. Daar werd een beeld van koning Leopold II beschadigd en vervolgens verwijderd.