Onnodig veel dierenleed omdat stalbranden geen prioriteit hebben
De afgelopen acht jaar zijn er bijna 1,3 miljoen dieren om het leven gekomen door een stalbrand. Het dierenleed kon gebeuren omdat er te weinig regel- en wetgeving is rond de brandveiligheid van stallen, constateert de Onderzoeksraad voor Veiligheid in een lijvig rapport. "Er is veel te weinig aandacht voor de brandveiligheid in de steeds groter wordende stallen."
Stallen zijn tikkende tijdbommen. Jaarlijks zijn er gemiddeld 17 grote stalbranden waarbij dieren massaal de dood vinden, concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Na een aantal grote stalbranden in 2019 waarbij tienduizenden dieren omkwamen, startte de Onderzoeksraad een groot onderzoek naar stalbranden en hoe deze voorkomen kunnen worden.
Onderzoeksraad
De onderzoekers constateren dat de veestallen steeds groter worden. Bij een brand vinden daardoor in één klap soms duizenden dieren de dood. Dat gaat gepaard met veel dierenleed.
"Er is te weinig aandacht voor de brandveiligheid van dieren in de steeds groter wordende stallen. De Nederlandse veehouderij dient zich op dat punt te verbeteren", zegt voorzitter Jeroen Dijsselbloem. De demissionaire minister is volgens de Onderzoeksraad nu aan zet om regels voor de brandveiligheid van stallen op te stellen.
Ratten in de val
Dierenrechtorganisatie Varkens in Nood pleit al jaren voor strengere regelgeving. "Vooral de stallen van kippen en varkens zijn zo ingericht dat het lastig is om weg te komen als er brand uitbreekt. Bij één brand sterven soms wel 10.000 kippen tegelijk", zegt Frederieke Schouten, directeur bij Varkens in Nood.
Lang niet altijd kan de oorzaak van de brand worden achterhaald, maar vaak is kortsluiting de reden. "Vooral in verouderde stallen is de elektriciteit vaak niet goed afgewerkt. Leidingen zijn stoffig of vochtig. Kortsluiting is vooral in oudere stallen een groot risico."
Wereld te winnen
Volgens de dierenorganisatie is er een wereld te winnen. "Door brandwerende isolatie te verplichten en sprinklers die in werking treden als er een brand uitbreek. Ook willen wij een verbod op luchtwassers." Luchtwassers zijn speciale ventilatiesystemen waarin zich veel stof ophoopt. Deze luchtwassers veroorzaken ook regelmatig branden in stallen.
Ook pleit de dierenrechtorganisatie voor een uitweg die alle dieren in de stal kennen. "Net als een huis, zal een stal nooit 100 procent brandveilig zijn. Daarom is het belangrijk dat alle dieren in een stal een uitweg moeten hebben die ze kennen."
Impact op de boer
Een stalbrand zorgt niet alleen voor veel dierenleed, maar heeft ook grote impact op de boer. Varkensboer Arie van Bommel uit Milheeze werd in 2017 getroffen door een brand. "Zo'n 200 biggen en twintig zeugen kwamen om. Ze zijn niet verbrand maar gestikt", zegt de boer. Het had veel erger kunnen zijn: in de stal zaten achthonderd zeugen. De brandweer wist nog een hoop dieren te redden.
De oorzaak van de brand blijft gissen. "We waren wel aan het klussen geweest. Misschien is er er ergens een vonkje tegenaan gekomen. Maar het zou ook kortsluiting kunnen zijn geweest."
Aanpassingen
Boer Van Bommel denkt dat hij tussen de 3,5 en 4 ton schade had. "Ik was gelukkig goed verzekerd." Maar de angst dat het weer gebeurt, blijft. "Als ik buiten iets ruik, dan gaan mijn haren direct overeind staan", zegt Van Bommel.
De boer heeft veel aangepast na de brand. En dat heeft hem een hoop geld gekost. "Vroeger hing er tl-lampen en die worden warm. Nu hangen er brandveilige led-lampen. Die lampen alleen al kosten 50.000 euro."
