Langetermijnstrategie corona: veel hoop maar geen garanties
Het kabinet heeft een lange-termijn-strategie gepresenteerd voor corona. Nu corona niet meer leidt tot een hoog aantal ziekenhuisopnames, vindt het kabinet het tijd voor een andere benadering. Politiek verslaggever Marieke van de Zilver geeft antwoord op de belangrijkste vragen.
1. Corona is toch voorbij, waarom is dit nodig?
"De laatste verplichte coronamaatregelen zijn woensdag 23 maart vervallen, maar dat wil niet zeggen dat het virus helemaal weg is. Hoe lang blijven de vaccins werken? Leeft het virus weer op in de herfst? Komt er een nieuwe, gevaarlijkere variant? Het zijn allemaal vragen waar het kabinet nu nog geen antwoord op heeft. Met dit plan voor de lange termijn probeert het kabinet voorbereid te zijn op verschillende scenario's. Daarbij past wel een voorbehoud: op verschillende momenten tijdens de coronacrisis heeft het kabinet routekaarten en plannen gepresenteerd, die uiteindelijk toch niet zijn gevolgd."
2. Wat verandert er?
Van de Zilver: "Het uitgangspunt is dat de samenleving voortaan zo lang mogelijk open blijft. Hele sectoren sluiten, dat wil het kabinet eigenlijk niet meer. Burgers en bedrijven krijgen daar zelf de verantwoordelijkheid voor. Belangrijk: het advies om te testen bij klachten verdwijnt. Vanaf 11 april doe je bij klachten alleen nog een zelftest. Is die positief, dan hoef je niet langs de GGD voor een bevestiging. Je moet wel nog in isolatie."
"Als je een kwetsbare gezondheid hebt, in de zorg werkt of toch liever wel een PCR-test wil, dan mag je wel nog langs de GGD. Voor bedrijven geldt dat ze zelf hun personeel moeten beschermen en hun beleid moeten aanpassen als blijkt dat te veel personeel ziek wordt. Ook wil het kabinet advies vragen aan een maatschappelijk impactteam, MIT, dat naast de experts van OMT gaat functioneren. Zij moeten meer advies geven over de maatschappelijke gevolgen van bepaalde maatregelen."
3. Krijgen we vanaf nu dan geen lockdown-maatregelen meer?
"Nee, dat is niet met zekerheid te zeggen. Het kabinet gaat met verschillende sectoren in gesprek om met henzelf plannen te maken over hoe zij zo lang mogelijk kunnen open blijven. Zij krijgen dus zelf ook meer verantwoordelijkheid in het voorkomen dat ze dicht moeten, zegt het kabinet."
"Maar helemaal uitsluiten dat bijvoorbeeld de horeca of de winkels ooit weer dicht moeten, of dat er zelfs een totale lockdown komt, dat kan het kabinet niet. Het virus is wel vaker onvoorspelbaar gebleken, en de verwachtingen van het kabinet zijn ook wel vaker mooier op papier geweest dan in de werkelijkheid."
4. Vaccineren, blijft dat nog?
"Ja, ook vaccineren blijft onderdeel van de strategie van het kabinet. Nu krijgen alleen 60-plussers en kwetsbare mensen een tweede boosterprik aangeboden. Het kan zijn dat een tweede booster op termijn voor iedereen gaat gelden, of dat er aan bepaalde groepen nog een derde of zelfs een vierde prik wordt aangeboden, als een nieuwe variant verschijnt of de werking van de huidige vaccins te ver afneemt."
5. En de steun voor getroffen ondernemers?
"De corona-steun is nu gestopt. De afgelopen jaren heeft het kabinet miljarden uitgegeven aan corona-steun voor ondernemers. Het ging om grote steunpakketten. Dat moet worden afgebouwd, zo is nu de redenering."
"Alleen bij het zwaarste scenario en als bedrijven volledig en langdurig moeten sluiten, krijgen getroffen ondernemers gericht steun", schrijven betrokken ministers aan de Tweede Kamer. Ook hier geldt: als het kabinet weer met uitgebreide lockdowns komt, dan zal de steun opnieuw uitgebreid worden. Dat is eigenlijk de rode draad van deze strategie: er is veel hoop dat corona onder controle is, maar er is geen enkele garantie."