Kabinet erkent institutioneel racisme bij Belastingdienst: 'Uiterst pijnlijk'
Het kabinet erkent dat bij een deel van de Belastingdienst sprake is geweest van institutioneel racisme. Mensen werden eruit gepikt op basis van hun afkomst of andere kenmerken zoals nationaliteit, leeftijd of geslacht. Ook waren er fraudelijsten in omloop met termen als 'criminelen'. "Vreselijk dat het zo uit de hand is gelopen", zegt staatssecretaris Marnix van Rij.
Het kabinet noemde het eerder al 'verwerpelijk' dat mensen er bij de Belastingdienst uit werden gepikt vanwege hun geloof of afkomst, maar wilde tot nu toe niet van racisme spreken. Tot vandaag.
Staatssecretaris Marnix van Rij geeft nu wél toe dat een van de Belastingdienst zich schuldig heeft gemaakt aan institutioneel racisme. Institutioneel racisme betekent systematische uitsluiting of achterstelling van een groep mensen op basis van hun etnische afkomst. Het gaat dan dus niet om individuele gevallen van racisme, maar systematisch door een overheidsorganisatie.
Vreselijk uit de hand gelopen
Het institutioneel racisme is aan het licht gekomen na onderzoek van advieskantoor PricewaterhouseCoopers (PwC), die fraudelijsten van de Belastingdienst onder de loep nam. Dat onderzoek vond plaats op verzoek van het kabinet. Daaruit blijkt dat het frauderisico werd gebaseerd op onder meer nationaliteit en leeftijd.
Staatssecretaris Van Rij zegt dat het vreselijk uit de hand is gelopen. "Van institutioneel racisme kan en mag geen sprake zijn in onze samenleving", zegt hij. "Ik vind institutioneel racisme zo ernstig omdat het zo moeilijk grijpbaar is." Van Rij benadrukt: afkomst, religie of etniciteit mag nooit een selectiecriterium zijn.
Gehandeld waar nodig
Van Rij wil niet dat de hele Belastingdienst in het beklaagdenbankje komt. "Maar als iemand individueel over de schreef is gegaan zal er worden gehandeld." Tot nu toe is nog niemand ontslagen, wel zijn er stevige gesprekken gevoerd. Van Rij benadrukt wel dat het anders moet en een cultuurverandering nodig is. Om de cultuur te veranderen, worden in kleine groepen gesprekken gevoerd met medewerkers van de Belastingdienst.
Er wordt nu onderzocht wie er daadwerkelijk nadeel heeft ondervonden en hoe de mensen kunnen worden gecompenseerd. Komende maand wil het kabinet daar duidelijkheid over geven.
Zwarte lijsten
Uit onderzoek van RTL Nieuws bleek al dat de Belastingdienst er een zwarte lijst van mogelijke fraudeurs op nahield. Bij een vaag vermoeden van fraude kon je al op de lijst belanden. Toeslagengedupeerde Nazmiye uit Rotterdam werd daar het slachtoffer van. Ze werd eruit gepikt vanwege haar tweede Turkse nationaliteit.
Ze noemt de erkenning van het kabinet supernieuws, maar ook pijnlijk. Ze wacht al jarenlang op erkenning, zei ze eerder tegen RTL Nieuws: