Veel politieke overstappers bij BBB, JA21, BVNL: 3 op de 10 zaten bij andere partij

RTL Nieuws onderzocht de top 5 van de drie partijen BBB, JA21 en BVNL in alle provincies. Per partij gaat het dan om 60 kandidaten. De drie partijen doen allemaal voor het eerst mee aan de verkiezingen op 15 maart voor een nieuw provinciebestuur.

Het blijkt dat BBB veel aantrekkingskracht heeft op CDA'ers. BVNL biedt logischerwijs onderdak aan veel oud-Forummers. Net als JA21, dat daarnaast ook mensen weghaalt bij de VVD, 50Plus en PVV.

Veel van de onderzochte kandidaten blijken ook actief, of actief geweest, voor een lokale partij. Als we lokale partijen zouden meerekenen in dit onderzoek dan was het de grootste leverancier geweest van de drie partijen.

Magneet voor overstappers

Bij Belang van Nederland (BVNL) waren de meeste kandidaten eerder actief voor een andere landelijke partij: het gaat daar om 37 procent. De meesten van hen zijn afkomstig van Forum voor Democratie.

Net als de oprichter van BVNL, Wybren van Haga. Het Tweede Kamerlid stapte op bij Forum voor Democratie vanwege onenigheid over de koers en richtte zijn eigen partij op. Veel van de provinciale kandidaten blijken hem dus gevolgd.

Bij JA21 is 33 procent van de top 5-kandidaten eerder actief geweest bij een andere politieke partij. Ook hier zijn de meeste kandidaten afkomstig van Forum voor Democratie, net als de oprichters van de partij, Joost Eerdmans en Annabel Nanninga. Beiden vertrokken met ruzie bij Forum.

CDA'ers bij BBB

Bij de BoerBurgerBeweging van Caroline van der Plas is 17 procent van de kandidaten eerder actief geweest bij een andere partij. De meesten daarvan komen van het CDA.

Eén van hen is Jan Klopman uit Biddinghuizen (61). Hij was tientallen jaren actief voor het CDA, maar voelde zich de laatste tijd niet meer gehoord. "Het vertrek bij het CDA doet me nog altijd een beetje zeer, maar ik kon me niet meer verenigen met de standpunten van het CDA en hoe de partij zich opstelt richting de burgers op het platteland."

Het voelt niet als politiek ontrouw zijn, vindt Klopman. "Ik kies voor mijn eigen normen en waarden. Als je oude partij daar niet meer aan voldoet, moet je kunnen overstappen."

Hij kreeg nooit nare reacties van CDA'ers. "Sommigen snapten het ook wel."

Van Forum naar JA21

Ook Stefan Berlijn – nummer 2 voor JA21 in de provincie Utrecht – komt bij een andere partij vandaan: Forum voor Democratie. Hij noemt het 'een slecht huwelijk waar hij het liever niet lang meer over heeft'. "In twee jaar heeft JA21 laten zien een stabiele partij te zijn en ik voel me daar thuis. We varen met JA21 een verstandige koers en gaan wel op een normale manier met elkaar om."

Berlijn wil zich vooral gaan inzetten voor woningbouw in zijn provincie. "Woningen in plaats van windturbines in onze polder."

JA21-leider Joost Eerdmans schrikt niet van het grote aantal kandidaten dat lid was van een andere partij. "We zijn een nieuw politiek thuis voor afgehaakte kiezers, maar ook van vertegenwoordigers van met name VVD en CDA." Eerdmans zelf legde ook een lange zoektocht af tot hij zijn uiteindelijke politieke thuis vond. Hij was eerder lid van het CDA, de LPF, EénNL, Leefbaar Capelle en Forum voor Democratie.

Volgens Eerdmans is het aantal overlopers zo groot doordat veel mensen in de provincies teleurgesteld zijn geraakt in de traditionele partijen.

Grote teleurstelling

Dreigt er geen gevaar voor politieke ontrouw? BBB-leider Caroline van der Plas, zelf eerder actief voor het CDA, is daar niet bang voor: "Mensen die bij ons op de lijst staan hebben echt duidelijk en bewust voor BBB gekozen. We hebben heel veel gesprekken met ze gevoerd. Waarom BBB? Waarom vinden ze ons programma juist zo goed?", zegt Van der Plas.

"Garanties geven, kan geen enkele partij. Ik denk gewoon dat het bij deze tijd hoort dat mensen toch iets anders gaan zoeken."

Of Utrechtenaar Stefan Berlijn JA21 wel politiek trouw blijft? "Ja, want ik sta helemaal achter de idealen", zegt hij stellig. Ook Klopman wil er bij BBB voor gaan. Hij staat derde op de lijst en maakt dus kans de Provinciale Staten in te gaan. "Je kunt het nooit met 100 procent zekerheid zeggen, maar als het bij BBB blijft zoals de partij nu is, blijf ik ze trouw en krijgen ze al mijn inzet."