'Belastingdienst kan pas vanaf 2026 weer grote beleidswijzigingen aan'
Het kabinet kan maar beter niet rekenen op de Belastingdienst als het tot 2026 grote beleidswijzigingen wil doorvoeren. Dat komt door de verouderde computersystemen van de fiscus: pas in 2026 is 'het overgrote deel van het achterstallig onderhoud' opgelost.
In het meerjarenplan van de Belastingdienst is de ICT-capaciteit 'de komende jaren volledig ingepland', schrijft staatssecretaris Van Rij (Financiën) in een brief aan de Tweede Kamer. "Dat betekent dat er deze kabinetsperiode in beginsel geen ruimte meer is voor grote beleidswijzigingen zonder aanpassing van de planning."
Verder uitstel modernisering
Wil het kabinet toch grote veranderingen waarbij de Belastingdienst een rol speelt, dan laat de modernisering van de ICT-systemen nog langer op zich wachten. Het is sowieso al de vraag of de planning wordt gehaald, waarschuwt Van Rij.
"Ik ben mij ervan bewust dat sommige maatregelen alleen door de Belastingdienst te realiseren zijn", schrijft de staatssecretaris, "en dat maatregelen soms zo snel als mogelijk geïmplementeerd moeten worden. Herplanning zal echter leiden tot inefficiëntie, omdat gevraagde specialistische ICT-capaciteit niet meer aansluit bij de gewijzigde vraag."
De fiscus kampt al jaren met grote problemen vanwege verouderde ICT-systemen. Die worden geleidelijk vernieuwd en verbeterd. In 2018 leed meer dan de helft van de systemen aan achterstallig onderhoud, in 2022 gold dat voor iets meer dan een kwart.
Een aantal grote systemen moet nog worden gemoderniseerd. Dat is een ingewikkelde operatie die in kleine stappen wordt uitgevoerd, zegt Van Rij, 'zodat er meer grip ontstaat op deze projecten'.
'Winkel blijft open'
De Belastingdienst zelf benadrukt dat de systemen worden gemoderniseerd 'terwijl de winkel openblijft': de systemen moeten blijven werken om jaarlijks honderden miljarden aan belasting te innen.
Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.
Van Rij is blij dat de ICT verbetert, maar wijst er dus op dat onverwachte gebeurtenissen mogelijk voor vertraging kunnen zorgen. Dan kan het gaan om een rechterlijke uitspraak, zoals eind 2021 bij de vermogensrendementsheffing, maar ook om maatregelen die voortvloeien uit een crisissituatie.
Technologie schrijdt voort
Een andere 'kanttekening bij de modernisering' is volgens Van Rij dat technologie continu verbetert en verandert. Dat creëert nieuwe mogelijkheden, maar 'het betekent ook dat ICT die vandaag nog op orde is, volgend jaar onderhoud nodig kan hebben'.
Begin vorig jaar zei Van Rij nog te verwachten dat de systemen vanaf 2025 weer grootschalige belastingwijzigingen zouden kunnen verwerken.