Wie maakt kans om Rutte op te volgen? Deze namen zingen rond
Wie kan Mark Rutte opvolgen als VVD-leider? De partijvoorzitter heeft aangekondigd dat de VVD deze week nog met een kandidaat-lijsttrekker komt. Dit zijn de kanshebbers volgens de politieke redactie van RTL Nieuws.
1. Klaas Dijkhoff
De 42-jarige Klaas Dijkhoff begon in de gemeenteraad van Breda en was staatssecretaris van Justitie. Hij werd fractievoorzitter van de VVD en promoveerde tijdelijk als staatssecretaris van Asiel in het kabinet-Rutte II. Hij had ook toen te maken met een vluchtelingencrisis. Hij was ook kortstondig minister van Defensie.
Dijkhoff, ook bekend als fanatiek carnavalsvierder, werd in 2015 politicus van het jaar. En hij won het tv-programma de Slimste Mens. Na de Kamerverkiezingen van 2021 verliet hij de politiek; hij koos voor zijn gezin en begon zijn eigen adviesbureau. De vraag bij Dijkhoff die vooral speelt: heeft hij weer zin in de hectiek van het politieke bestaan? En is hij bereid - als het zover komt - om 24 uur per dag paraat te staan?
Het RTL Nieuwspanel peilde bij VVD-stemmers wie de meest acceptabele optie is als opvolger van Rutte. Uit de lijst wordt Klaas Dijkhoff het vaakst aangewezen, 80 procent ziet in hem een acceptabele optie.
2. Dilan Yeşilgöz
De 46-jarige Dilan Yeşilgöz wordt binnen de VVD gezien als een mogelijke opvolger van Mark Rutte. Ze heeft laten zien dat ze als minister van Justitie de harde lijn op veiligheid bewaakt. Verder staat ze bekend om haar duidelijke taal en zij is degene geweest die van begin af aan de gesprekken rond het migratie-dossier heeft geleid; en dát is het dossier waarop het kabinet nu is gevallen.
Yeşilgöz is geboren in Turkije en kwam als achtjarige vluchteling naar Nederland. Ze begon haar politieke carrière in Amsterdam en zat daar in de gemeenteraad. Yeşilgöz staat bekend om haar harde optreden tegen ondermijning. Er was kritiek toen ze aantrad op haar ministerie van Veiligheid, omdat ze geen studie Rechten heeft gedaan. Maar ze weet zich tot nu toe - zo zeggen ze in Den Haag - prima staande te houden op dit ministerie, waar al menig bewindspersoon is gevallen. Ze haalde onlangs hard uit in een lezing tegen de woke-cultuur.
Uit de resultaten van het RTL Nieuwspanel blijkt dat 68 procent van de VVD-stemmers Dilan Yeşilgöz een acceptabele optie vindt.
3. Jeanine Hennis
De 50-jarige Jeanine Hennis had een bliksemcarrière in Brussel en Den Haag. Voordat ze in 2010 in de Tweede Kamer kwam, werkte ze zes jaar als volksvertegenwoordiger in Brussel in het Europees Parlement. Hennis was de eerste vrouwelijke minister van Defensie.
Hennis trad in oktober 2017 af nadat ze de zware kritiek uit de Tweede Kamer op haar functioneren had gehoord. Ze zei dat ze niet goed heeft gehandeld na de publicatie van een rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over een mortierongeluk in Mali. Daarbij kwamen twee Nederlandse militairen om het leven.
In 2018 vertrok ze naar Irak om VN-gezant te worden. Ook Hennis was een vertrouweling van Rutte.
Uit de resultaten van het RTL Nieuwspanel blijkt dat 42 procent van de VVD-stemmers Jeanine Hennis een acceptabele optie vindt.
4. Edith Schippers
Ook de 58-jarige Edith Schippers maakte dit jaar haar terugkeer in de politiek. Bij de Provinciale Statenverkiezingen werd zij namens de VVD lijsttrekker van de Eerste Kamer. Achter de schermen werd gezegd dat zij eventueel de opvolger van Mark Rutte zou kunnen zijn, maar in de campagne wist zij niet te verrassen.
Zij was eerder succesvol minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en daarvoor van 2003 tot 2010 Tweede Kamerlid voor de VVD. Als Kamerlid hield zij zich bezig met zorg. In 2006 werd zij vicefractievoorzitter. Na haar ministerschap werd zij voorzitter van de raden van bestuur van DSM Nederland en DSM Europa. Dat bleef zij tot mei 2023. Schippers geldt nog altijd als vertrouweling van Mark Rutte.
Uit de resultaten van het RTL Nieuwspanel blijkt dat 34 procent van de VVD-stemmers Edith Schippers een acceptabele optie vindt.
5. Sophie Hermans
De 42-jarige Sophie Hermans laat haar kandidatuur nog even boven de markt zweven. Ze laat deze week weten of ze zich kandidaat stelt. Hermans is fractievoorzitter van de VVD, sinds 2017 is zij Kamerlid. Ze was eerder politiek assistent van premier Rutte.
Hermans lijkt niet de grootste kanshebber, omdat er twijfels zijn over haar daadkracht en uitstraling in het politieke debat. Ze wordt vooral gezien als iemand die heel goed kan verbinden, maar minder als een echte leider van de politieke arena.
Uit de resultaten van het RTL Nieuwspanel blijkt dat 19 procent van de VVD-stemmers Sophie Hermans een acceptabele optie vindt.
Ook zij worden genoemd....
En dan zijn er nog namen die minder vaak worden genoemd, maar wel rondzingen. Zo wordt gezegd dat Christianne van der Wal (demissionair stikstofminister) de ambitie wel zal hebben. Uit de resultaten van het RTL Nieuwspanel blijkt dat 18 procent van de VVD-stemmers Christianne van der Wal een acceptabele optie vindt.
Ook jong talent Vincent Karremans wordt af en toe genoemd; hij is nu wethouder in Rotterdam.
Lijsttrekkersprocedure
De partijvoorzitter van de VVD, Eric Wetzels, heeft bekendgemaakt dat 'zoals gewoonlijk' de lijsttrekkersprocedure start. "Het Landelijk Bestuursoverleg (lbo) zal deze week komen met een kandidaat-lijsttrekker", schrijft hij op de website van de VVD.
Naast deze voordracht is het ook voor andere VVD-leden mogelijk om zich kandidaat te stellen voor het lijsttrekkerschap. Dat is zo geregeld in het reglement van de liberalen. Het bestuur is nu bezig om te kijken hoe dat proces er precies uit gaat zien. Daarna pas komt de kieslijst aan de orde.
UPDATE (19:00 uur): Edith Schippers is niet beschikbaar als kandidaat voor het lijsttrekkerschap van de VVD. Dat laat een woordvoerder van de partij weten.