Koers kabinet rond Israël niet veranderd, geen verbod op import
De kabinetskoers rond Israël is 'op grote lijnen niet veranderd' met het vertrek van NSC uit het kabinet. Dat zei demissionair defensieminister en waarnemend minister van Buitenlandse Zaken Ruben Brekelmans na het debat over de humanitaire noodsituatie in Gaza. Het kabinet ziet een nationaal verbod op import uit illegale Israëlische nederzettingen nu niet zitten.
Brekelmans wil eerst op Europees niveau kijken of overeenstemming over een boycot mogelijk is. Daarnaast wil Nederland ook wapens kunnen blijven kopen in Israël.
Motie niet gehaald
Donderdag noemde Caspar Veldkamp (NSC), toen nog demissionair minister van Buitenlandse Zaken, een motie over een importverbod tegen illegale Israëlische nederzettingen 'sympathiek'. Brekelmans raadde de Kamer aan tegen deze motie te stemmen, die het uiteindelijk niet haalde.
Een verbod zou leiden tot 'grote problemen' voor de operationele gereedheid van Defensie, zei Brekelmans in de Tweede Kamer. Een deel van de Kamer pleit al langer voor een verbod op import van wapens uit Israël, maar volgens Brekelmans is er geen alternatief.
In het debat over de humanitaire noodsituatie in Gaza kwamen de twee moties over importverboden ter sprake. Beide moties kregen geen steun van een meerderheid. Een motie van Jan Paternotte (D66) vroeg direct om een Nederlands verbod op import, verkoop en promotie van goederen uit de illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever.
'We zitten niet stil'
Paternotte wil dat het kabinet tegelijkertijd op een boycot op EU-niveau inzet. Eric van der Burg (VVD) stelde een andere volgorde voor: eerst op Europees niveau kijken maar nationale wetgeving 'als alternatief overwegen'.
Brekelmans sloot zich aan bij de motie van zijn partijgenoot Van der Burg. "Ondertussen zitten we niet stil", zei de minister meermaals. Hij wil alvast 'kijken wat praktisch nodig is', bijvoorbeeld om welke nederzettingen en bedrijven het gaat.
Een Europees importverbod is vanwege de interne markt effectiever, zei Brekelmans. Een bedrijf in een illegale nederzetting zou een Nederlandse boycot bijvoorbeeld kunnen omzeilen door via Duitsland te exporteren.
Geen steun in Europa
"Natuurlijk is het effectiever als 27 landen het doen", reageerde Kati Piri (GroenLinks-PvdA). "Dat snapt iedereen." Maar in Europa is voor zulke maatregelen niet genoeg steun.
Bijna twee maanden geleden nam de Kamer ook al een motie van VVD en CDA aan die vroeg om 'op EU-niveau draagvlak te zoeken' voor een importverbod tegen illegale nederzettingen. Dat draagvlak is er niet, concludeerde ook CDA'er Derk Boswijk. "We hoeven het in feite niet meer uit te zoeken."
Veldkamp en NSC opgestapt
Eerder op de dag ontstond er chaos in Den Haag, omdat demissionair buitenlandminister Caspar Veldkamp opstapte nadat hij geen steun kreeg van VVD en BBB voor nieuwe maatregelen tegen Israël.
Volgens Veldkamp kreeg hij in de ministerraad te weinig ruimte om zelf beleid te kunnen maken tegen Israël. 'Ik zie dat ik in onvoldoende mate betekenisvolle aanvullende maatregelen kan treffen' om druk op Israël op te voeren, zei hij. Hij voelt zich in zijn ruimte beperkt 'om zelf beleid te voeren, de koers uit te zetten die ik nodig acht'.
Als reactie hierop vertrok ook het NSC-smaldeel uit het demissionaire kabinet. Fractievoorzitter Van Vroonhoven zei dat ze 'gewoon heel boos zijn dat er niks kon.' Volgens haar wilden BBB en VVD 'helemaal niks' in de ministerraad.
Het vertrek van NSC uit het kabinet 'maakt nader beraad over de ontstane politieke situatie noodzakelijk', reageerde demissionair premier Dick Schoof vrijdagavond in een verklaring in de Tweede Kamer.
Woensdag debatteert de Tweede Kamer over het vertrek van NSC.
Zo reageerde partijleider Van Hijum na vertrek NSC uit kabinet:
