Geen Russisch geld, maar wėl renteloze lening van 90 miljard voor Oekraïne
De EU-leiders zijn het op de Europese top in Brussel vannacht eens geworden over een financieel pakket voor Oekraïne. Het land ontvangt een renteloze lening van 90 miljard euro, stellen voorzitter van de EU-leiders Antonio Costa en voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. Een lening via de bevroren Russische tegoeden is hiermee voorlopig van tafel.
Met het geld moet Oekraïne de komende twee jaar gefinancierd worden. De afgelopen weken werd juist overlegd over een voorstel voor een lening van bevroren Russische tegoeden, maar de onderhandelingen hierover duurden te lang en België en andere tegenstanders konden niet worden overtuigd.
De Europese Commissie heeft wel goedkeuring gekregen van de EU-leiders om door te werken aan het voorstel van een lening op basis van de bevroren tegoeden, zei Costa.
'Duidelijk signaal aan Poetin'
De Duitse Bondskanselier Friedrich Merz noemt de deal op X 'een duidelijk signaal van Europa aan Poetin: deze oorlog is het niet waard.'
"We zullen de Russische tegoeden bevroren houden totdat Rusland Oekraïne heeft gecompenseerd", sluit Merz het bericht af.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
"Lang dachten ze dat de Belgische premier De Wever over te halen was", reageert politiek verslaggever Roel Schreinemachers vanuit Brussel. "En dat ze het dus wel eens zouden kunnen worden over het inzetten van de Russische bevroren tegoeden voor Oekraïne."
Russische tegoeden
"Ook gisteren is België nog op een aantal punten tegemoet gekomen. Alleen de Belgische eis van een soort blanco cheque voor alle mogelijke schade van Russische tegenacties ging andere Europese landen te ver. Lang werd gedacht dat er nog een mouw aan te passen was. Maar De Wever heeft zijn poot stijf gehouden en daarmee is deze optie van tafel", aldus Schreinemachers.
"Met een renteloze lening wordt de financiële steun voor Oekraïne nu toch nog geregeld. Maar het is wel pijnlijk dat deze route nu op het allerlaatste moment moet worden gevolgd, na zo’n lange discussie over de bevroren tegoeden."
De Belgische premier Bart De Wever zei na afloop van de top: "Oekraïne en Europa hebben gewonnen". Als er op de top geen besluit was genomen over financiële hulp aan Oekraïne, zou dat 'een totale ramp zijn geweest', zei De Wever op een persconferentie. "We zouden niet alleen Oekraïne in de steek hebben gelaten, maar ook onszelf. Als we Brussel vandaag verdeeld hadden verlaten, zou Europa zijn geopolitieke relevantie hebben verloren."
In België leeft de angst door Rusland te worden aangepakt als de Russische tegoeden worden vrijgegeven. Meer daarover in deze video:
De afgelopen weken en maanden vond er koortsachtig overleg plaats in Europa over wat te doen met zo'n 210 miljard euro aan bevroren tegoeden van de Russische Centrale Bank. Het overgrote deel daarvan is gestald bij het Belgische Euroclear. Dat is een bedrijf dat financiële effecten beheert, zoals aandelen en obligaties.
Oekraïne heeft heel veel geld nodig om de rekeningen en de oorlog te kunnen betalen, en de EU wil Oekraïne steunen. Eén en één is twee, is dan de gedachte: daar kan dat Russische geld mooi voor gebruikt worden.
Juridisch mijnenveld
Maar dat is een juridisch mijnenveld. Het simpelweg innemen van dat geld zou ongekende gevolgen kunnen hebben. Zoals een claim van Rusland die bij een internationale rechtbank ingewilligd zou kunnen worden. Maar ook leeft de angst dat het afnemen van staatsbezittingen dan 'normaal' wordt. Uiteindelijk kan de EU daarmee ook zichzelf in de voet schieten.
Dus werd er een list verzonnen. Het geld waar Rusland nu niet bij kan, wordt door Euroclear uitgeleend aan de Europese Unie. De EU, op zijn beurt, leent het weer uit aan Oekraïne om de rekeningen mee te betalen.
Al die tijd behouden de Russen hun vordering op Euroclear, dat wil zeggen: het recht om hun geld weer op te eisen. Maar dat geld krijgen ze alleen terug als de sancties worden opgeheven.
Herstelbetalingen
Dat gebeurt alleen als Rusland herstelbetalingen doet aan Oekraïne, als er vrede is. Met dat geld betalen de Oekraïners de lening van de EU dan weer af, de EU betaalt het geld terug aan Euroclear en Euroclear geeft het terug aan Rusland.
In theorie is daarmee het geld niet afgenomen van de Russen. Maar in de praktijk moeten ze dus wel tot maximaal 210 miljard euro betalen, om eenzelfde bedrag ooit terug te krijgen.
Bevroren Russische tegoeden: waar draait de kwestie om? We leggen het uit in deze video:
