Onderzoek naar frauderisico's: 4150 bedrijven op Amsterdams adres
Duizenden Nederlandse bedrijven worden mogelijk gebruikt voor financiële misdrijven, zoals witwassen, fraude of belastingontduiking. Nederland scoort vooral hoog op het gebied van massale registraties van bedrijven. Daardoor kunnen illegale praktijken worden verborgen of onderzoeken naar geldstromen moeilijker worden.
Dat blijkt uit onderzoek door het internationale financiële onderzoeksbureau Moody's Analytics naar brievenbusbedrijven. Dat verzamelt gegevens van meer dan 472 miljoen bedrijven en miljoenen individuen wereldwijd om zogenoemde brievenbusbedrijven te identificeren.
Rode vlag
Het onderzoeksbureau hanteert daarvoor zeven 'rode vlaggen', bijvoorbeeld als bestuurders onwaarschijnlijk jong of oud zijn, als er veel bedrijven in korte tijd of op één adres zijn geregistreerd, of als zij een abnormaal hoge omzet per werknemer boeken.
In de ruim 900.000 gevallen dat een bedrijf twee of meer rode vlaggen scoorde, is er een verhoogde kans dat dat een brievenbusbedrijf is. Dat is een bedrijf zonder substantiële activiteiten of bezittingen. Moody's benadrukt dat dergelijke 'shell companies' niet per se frauduleus zijn, maar wel een hoger risico hebben dat ze worden gebruikt voor illegale doeleinden.
"Kwaadwillenden kunnen brievenbusvennootschappen gebruiken voor het witwassen van geld uit criminele activiteiten, het maskeren van eigendommen van gesanctioneerde personen, of het verhullen van financiële misdaden zoals belastingontduiking, fraude en omkoping", aldus het onderzoeksbureau.
Nederland middenmoter
In Nederland signaleerde Moody's ruim 377.000 rode vlaggen op bijna 7 miljoen onderzochte entiteiten, ofwel 54 vlaggen per 1000 bedrijven.
Daarmee is Nederland een middenmoter. Het Verenigd Koninkrijk scoort zeer hoog, zowel absoluut als relatief. Op bijna 18,6 miljoen entiteiten signaleerde Moody's ruim 4,9 miljoen rode vlaggen. Dat komt neer op 264 vlaggen per 1000 bedrijven, bijna 5 keer zoveel als in Nederland.
Alleen Zwitserland, Cyprus, Papoea-Nieuw Guinea, Myanmar en Panama scoorden in relatieve zin hoger. Panama staat met 473 vlaggen per 1000 bedrijven bovenaan.
Massa-registraties
Wel scoort Nederland volgens de onderzoekers hoog op de indicator 'massa-registraties'. Dat betreft het registreren van opvallend veel bedrijven binnen een korte tijd, vaak op een adres. Op dat gebied staat Nederland op de vierde plek in de Europese Unie, en op de negende plaats wereldwijd.
Dergelijke massa-registraties kunnen volgens de onderzoekers 'duiden op een poging om illegale activiteiten te verbergen of onderzoek te compliceren'. "Door het spreiden van bezittingen tussen talrijke entiteiten kunnen mensen of bedrijven het voor de autoriteiten bijvoorbeeld moeilijker maken om geldstromen te volgen."
22.000 bedrijven in piramide
In één geval, niet in Nederland, ontdekte Moody's een bedrijf dat binnen 9 dagen maar liefst 10.000 bedrijven liet registreren, onder dezelfde bedrijfsnaam, op hetzelfde adres en met dezelfde bestuurder.
Volgens Moody's staan er op het adres van een klein winkelcentrum in het Zuid-Afrikaanse Pretoria 61.000 bedrijven geregistreerd. Op het adres van de Piramiden van Gizeh in Egypte zouden 22.686 bedrijven onderdak hebben gevonden.
Amsterdamse uitschieter
Opvallende uitschieter in Nederland is een adres in Muiden, bevestigt woordvoerster Marija Vincevicuite van Moody's Analytics. Daar werden binnen 9 dagen niet minder dan 403 bedrijven geregistreerd. Een adres in Amsterdam scoorde zonder deze tijdsbegrenzing nog hoger; daar stonden 4150 bedrijven geregistreerd.
Moody's deelt de betreffende adressen niet. "Er zijn grenzen aan wat wij publiek kunnen maken", aldus een woordvoerster.
943 jaar oude eigenaar
In Nederland werden 21 bestuurders of eigenaren van bedrijven ontdekt die opvallend oud of jong zijn. Daarbij zaten bestuurders die jonger zijn dan 18, in één geval zelfs 5 jaar oud. In veel rechtssystemen mogen minderjarigen geen bestuursfunctie bekleden. Ook signaleerden de onderzoekers in Nederland iemand die geboren is in 1915, dus 108 jaar oud zou zijn.
Dat kan overigens nog veel bonter. Moody's vond wereldwijd duizenden bestuurders die nul jaar zouden zijn, of ouder dan de langstlevende persoon ter wereld. Een geregistreerde eigenaar van een in België gevestigde vennootschap zou 943 jaar oud zijn. Dat betekent dat de man stamt uit de 11e eeuw.
Superbestuurders
Ook op het gebied van het aantal bestuursfuncties ontdekte Moody's opvallende uitschieters. Zo is er in Nederland één bestuurder met maar liefst 193 actieve bestuursfuncties. Een andere bestuurder bekleedde niet minder dan 5093 huidige en voormalige bestuursfuncties.