Bevroren Russische tegoeden leveren Belgen 1 miljard op
De bevroren Russische tegoeden die gestald staan bij het Belgische effectenbewaarhuis Euroclear leveren een behoorlijke geldsom op. Afgelopen jaar verdiende de financieel dienstverlener 4,4 miljard aan rente-inkomsten over die tegoeden. De Belgische staatskas profiteert mee.
De Russische tegoeden staan geblokkeerd vanwege sancties die de EU en de VS hebben ingesteld tegen Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne. Die sancties zijn van kracht sinds de Russische invasie in februari 2022.
In totaal is circa 270 miljard euro aan Russische staatsobligaties bevroren door westerse sancties. Daarvan staat zo'n 191 miljard euro gestald bij het in Brussel gevestigde Euroclear.
Het is geld die de effectenbeheerder mag herbeleggen, wat veel extra inkomsten oplevert. Want in 2023 bedroeg de totale rente die zo werd verdiend over de bevroren Russische tegoeden opgeteld 4,4 miljard euro, blijkt uit jaarcijfers die Euroclear heeft gepubliceerd.
Daarmee zijn de Russische tegoeden veruit de grootste inkomstenbron voor Euroclear, wiens netto-rentebaten vorig jaar uitkwamen op 5,5 miljard euro. Al kost het beheer van de Russische sancties Euroclear ook wat geld. Afgelopen jaar ging het om een bedrag van 62 miljoen euro aan 'extra directe kosten', staat in het verslag.
Belgische staatskas
Wat ook opvalt is de vennootschapsbelasting die Euroclear over die 4,4 miljard moet afdragen aan de Belgische overheid. Dat was vorig jaar liefst 1,085 miljard euro. De Belgische regering zegt die belastingopbrengsten te zullen schenken aan Oekraïne.
De Belgische staat is daarnaast met een belang van 12,92 procent ook de op één na grootste aandeelhouder van Euroclear en ontvangt zodoende ook dividend (85,4 miljoen euro in 2023).
Wat Euroclear met het resterende bedrag gaat doen, is nog onduidelijk. De Europese Commissie wil de inkomsten uit bevroren Russische tegoeden aanwenden voor de wederopbouw van Oekraïne.
Omstreden plan
Het toe-eigenen van bevroren tegoeden is omstreden. De uitvoer is niet zonder risico's, zeiden juristen in juli tegen RTL Z. De vrees bestaat dat het andere landen aanmoedigt om hun buitenlandse tegoeden in de toekomst niet langer aan te houden in euro's, wat de waarde van de euro kan doen dalen. Ook geldt zogeheten staatsimmuniteit: landen hebben geen rechtsmacht over elkaar of elkaars eigendommen.
Desondanks hebben de EU-lidstaten begin deze week ingestemd met het voorstel om in ieder geval de uitzonderlijke winsten die worden gemaakt over bevroren Russische tegoeden opzij te zetten voor Oekraïne. Hoe precies, is nog altijd onduidelijk. Juristen moeten dat plan nog uitwerken.
Euroclear schrijft in het jaarverslag dat het bedrijf vanwege al deze onzekerheden de behaalde winsten over de Russische tegoeden apart blijft zetten totdat hier meer duidelijk over is.