Rapport-Van Rijn aangepast: pijnlijke alinea's over directie NOS verwijderd
Het veelbesproken rapport van de commissie-Van Rijn over misstanden bij de NPO is na publicatie nog aangepast. Bepaalde woordkeuzes werden afgezwakt en sommige zinnen, die voor de NOS als pijnlijk gezien zouden kunnen worden, zijn helemaal geschrapt. Dat gebeurde op verzoek van de directie van de NOS.
Dat blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws. Zo werd het woord 'falend' in een zin over leiderschap bij de NOS vervangen door het mildere 'tekortschieten'.
In diezelfde zin is het woord 'directieleden', waar 'falend' naar verwees, helemaal uit de zin verwijderd. Dat is te zien op onderstaande foto's van de twee versies van het rapport. In deze zin is ook het woord 'weinig' vervangen door het vagere 'onvoldoende' als het gaat om verantwoordelijkheid.
Het ging om een conceptversie van het rapport die 'abusievelijk' online is gezet, laat de commissie weten na vragen van RTL Nieuws. De term 'falend' hebben de opstellers van het rapport op eigen initiatief veranderd, laat een woordvoerder na publicatie nog weten. De NOS reageert niet inhoudelijk op vragen, maar verwijst door naar de commissie.
Commissie past aan
De commissie trekt het boetekleed aan. De NOS mocht nog reageren op de aantijgingen, zoals gebruikelijk is bij dit soort grote onderzoeken. In deze reactie liet de NOS-directie weten dat zij het niet eens was met de manier waarop haar standpunt in het rapport terecht was gekomen.
Vervolgens is 'deze juiste reactie (...) per abuis' niet verwerkt, mailt een woordvoerder van de commissie. "Na publicatie van het rapport werd de commissie hierop gewezen door de directie van de NOS. Daarop heeft de commissie deze fout hersteld", laat zij weten.
Herschreven alinea's
Op verzoek van de NOS zijn alinea's onder het kopje 'ontvangen signalen en opvolging' compleet herschreven. De omroep maakte zelf al eerder een inventarisatie, naar aanleiding van een verhaal in de Volkskrant over de sfeer bij NOS Sport.
In de conceptversie van het rapport staat dat de directie het beeld dat de commissie schetst over de situatie bij NOS Sport 'herkende'. Dat is in de nieuwste versie aangepast naar 'in grote lijnen herkennen'. In dezelfde alinea is de zin geschrapt dat de directie 'verrast en geschrokken' was van de signalen uit het eigen onderzoek.
In de directie van de NOS zitten Gerard Timmer en Geert Hofman. Timmer, de algemeen directeur, heeft een lange loopbaan in de mediawereld. Hij was onder meer algemeen directeur bij BNNVARA, tot hij in 2018 overstapte naar de NOS. In zijn jaren als topman van BNNVARA liep de situatie op de werkvloer bij De Wereld Draait Door helemaal uit de hand, blijkt uit een reconstructie van de Volkskrant.
Later in het rapport wordt er nog een complete alinea geschrapt. Hierin stond dat 'het patroon dat de commissie schetst, en met name het negatieve oordeel van vragenlijstrespondenten' de NOS-directie heeft verrast.
Citaat verdwenen
Vervolgens is er ook nog een zin verwijderd met daarin een citaat van de directie. Het gaat om een zin over welke signalen er nu wel en niet bekend waren bij de directie.
In eerste instantie verwoordde de commissie het NOS-standpunt als volgt: "Voor 2022 zijn er geen klachten of meldingen over NOS Sport die reden waren voor de directie om te concluderen: 'Er is echt iets aan de hand'." Maar daar maakte de NOS blijkbaar bezwaar tegen. Uit eerdere berichtgeving van de Volkskrant bleek ook dat de misstanden bij NOS Sport al vele jaren bekend waren.
In de oorspronkelijke versie van de tekst stond verder dat de directie 'altijd open heeft gestaan voor de ervaring van medewerkers'. En dat er allerlei manieren zijn om een klacht in te dienen. Deze alinea is ook verwijderd.
Klagers? Gaat om arbeidsconflicten
Er zijn medewerkers geweest die dat ook hebben gedaan, vertelde de directie aan de commissie. Zij zijn ook gehoord door de klachtencommissie, maar hun klachten zijn ongegrond verklaard, aldus de directie. "Ook zij laten nu van zich horen, maar dit is eigenlijk een arbeidsconflict, zo geeft de directie aan in de gesprekken", schrijft de commissie. Deze hele passage is verdwenen in de geactualiseerde versie van het rapport.
Hiervoor in de plaats zijn delen tekst gekomen waarin een ander beeld van de directie wordt geschetst. Zo erkent de directie dat de focus te veel op de inhoud lag bij de NOS, 'en te weinig op de mens'. "De directie geeft aan dat dat beter moet", valt in de nieuwe tekst te lezen.
Plan van aanpak
Dat vraagt om 'een stevige aanpak en ingrijpende maatregelen met een agenda die leidt tot een herijking van de structuur, het leiderschap en de onderlinge cultuur.' Daar is inmiddels een plan van aanpak voor gemaakt door de directie, en een veranderagenda 'die met de collega's worden gedeeld'.
De uitvoering van het plan zal de komende jaren 'een hoofdthema zijn', staat in het deel van de tekst die nog is toegevoegd. Maar, zo waarschuwt de commissie nog wel: "Dat sprake is van beleid, zegt weinig over de kwaliteit en effectiviteit daarvan."
Heb jij meer informatie over dit verhaal? Laat het ons weten. Mail gerust naar matthias.pauw@rtl.nl