Betalen voor privacyvriendelijk Instagram en Facebook: 'Echt een foute ontwikkeling'

Vanaf vandaag kunnen gebruikers van social media platformen Instagram en Facebook kiezen voor een betaalde variant. Moederbedrijf Meta biedt, na kritiek van het Europees Hof op hoe Meta omgaat met de privacy van gebruikers, een betaalde variant waarin dit beter geregeld zou moeten zijn, mede omdat er geen reclames meer zijn. Maar of dat de oplossing is?
Voor gebruikers die voortaan zonder advertenties hun social media willen raadplegen, rolt Meta zowel voor de smartphonegebruiker als voor de webversie een betaald abonnement uit.
De eerste groep is wat duurder uit; zij betalen 12,99 euro per maand. Gebruikers van de webvariant betalen 9,99 euro per maand. Smartphonegebruikers betalen extra omdat er ook nog betaald moet worden aan Apple of Android. In eerste instantie is dat voor alle accounts, maar vanaf 1 maart volgend jaar betaal je per account.
Kritiek Europees Hof
Meta zegt met de abonnementsvorm tegemoet te willen komen aan eisen van het Europese Hof van Justitie. Brussel is al langere tijd kritisch op de manier waarop het Amerikaanse concern omgaat met privacygevoelige informatie en stelde zelf een betaalde versie voor.
Op die manier zouden gebruikers kunnen kiezen voor een versie waarbij hun gegevens veiliger zijn. Meta zegt de data van betalende gebruikers niet te gebruiken voor advertenties.
Vincent Böhre, actief als jurist en woordvoerder van Stichting Privacy First, is op zijn zachtst gezegd niet te spreken over het nieuwe initiatief van Meta. "Privacy is een grondrecht. Een mensenrecht. Je zou daar niet voor moeten betalen", betoogt Böhre. "Diensten waar zoveel mensen gebruik van maken alleen maar privacyvriendelijk maken voor zij die betalen is echt een foute ontwikkeling."
"Privacy wordt op deze manier dan iets voor de rijken", zegt Böhre. "Terwijl anderen dat tientje opzij moeten leggen om kleding voor hun kinderen te kunnen betalen. Ik vraag me dan ook oprecht af of dit voldoet aan het arrest van het Europees Hof. En los van of het juridisch wel of niet in orde is, zit hier ook een ethisch vraagstuk aan."
Geen vertrouwen
Meta belooft dat de betaalde versie voldoet aan de eisen van het Europees Hof rondom privacy. "Maar gezien de trackrecord van Meta heb ik daar ook geen vertrouwen in", zegt Böhre. "De afgelopen jaren hebben ze talloze malen misbruik gemaakt en de privacy van gebruikers op allerlei manieren geschonden. Het lijkt wat mij betreft een beetje de aard van het beestje te zijn."
De gratis variant met advertenties blijft voorlopig gewoon beschikbaar. Meta blijft zelf de voorkeur geven aan die variant. "Wij geloven in een gratis internet gedreven door advertenties en zullen mensen gratis toegang blijven bieden tot onze gepersonaliseerde producten en diensten", staat in een toelichting van het bedrijf.
18 jaar en ouder
De abonnementsvorm komt in Europa beschikbaar voor gebruikers van 18 jaar en ouder. Meta zegt te blijven zoeken naar een verantwoorde variant mét advertenties voor jongere mensen.
Meta heeft van Europese toezichthouders al voor miljarden euro's aan boetes gekregen om de verwerking van gebruikersgegevens. De hoogste tot nu toe is die van afgelopen juli met een hoogte van 1,2 miljard euro, om het doorsturen van data naar de Verenigde Staten zonder voldoende privacywaarborgen. Meta heeft vanwege de relatief strenge privacyregels al meerdere keren gedreigd uit Europa te vertrekken.

Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.