Argentijnse prijzen voor Frits Barend en Freek de Jonge
Frits Barend (76) en Freek de Jonge (78) zijn samen met vijf andere Nederlanders onderscheiden voor hun bijdragen aan de strijd voor mensenrechten in Argentinië. De Nederlanders kregen de prijzen namens de organisaties Grootmoeders van Plaza de Mayo en het Argentijnse Anne Frank Centrum voor Latijns Amerika (CAFA). De oorkondes werden donderdag uitgereikt in de tuin van de Argentijnse ambassade in Den Haag.
"Toen zei ik: 'Hoe staat het met de verdwenen mensen?'. Videla zei dat het leugens waren, ik hoor het hem nog zeggen"
Frits Barend kreeg de onderscheiding voor zijn werk als journalist tijdens het WK voetbal in Argentinië in 1978. Gelijktijdig met de openingsceremonie van het voetbaltoernooi besloot Barend destijds om naar het Plaza de Mayo te gaan om met de zogenoemde 'dwaze moeders' te spreken. Deze vrouwen kwamen wekelijks bijeen om aandacht te vragen voor familieleden die verdwenen waren tijdens het regime van president Jorge Videla. Later wist hij Videla zelf ook nog te spreken te krijgen en hem te vragen naar de verdwenen mensen. Freek deed als humorist en schrijver mee aan de boycotcampagne van 1978, Bloed aan de paal.
Frits herinnert zich de gebeurtenissen nog goed, vertelt hij vrijdag aan het ANP. "Ik weet nog goed dat ik om 16.00 uur op dat plein was en dat het uitgestorven was vanwege de openingsceremonie. Maar opeens kwamen uit alle straatjes rondom het plein vrouwen tevoorschijn, de madres. Ik zei: 'ik ben journalist, ik wil jullie verhalen horen'. Toen begonnen ze: 'mijn vader is weg, mijn broers zijn verdwenen, mijn zoon is weg'. Na vijf minuten waren ze weer verdwenen." Frits publiceerde het verhaal in Vrij Nederland.
Op de spelerspas van voetballer Wim Rijsbergen wist hij later samen met fotograaf Bert Nienhuis ook bij het besloten slotbanket binnen te komen. "Ik was 27 of 28 jaar. We hadden spelers kunnen zijn. Toen zag ik: Videla zit er ook, aan de hoofdtafel. Ik zei tegen Bert: we gaan Videla spreken. Tussen het eerste en tweede gerecht ging ik naar hem toe en feliciteerde hem met het kampioenschap. Hij zei: de Hollanders hadden ook prachtige wedstrijden. En toen zei ik: hoe staat het met de verdwenen mensen? Videla zei dat het leugens waren, ik hoor het hem nog zeggen."
Frits is dankbaar voor de onderscheiding vanuit Argentinië. "Ja het is heel bijzonder. Ben er heel ontroerd door. Ik zag het als mijn plicht als journalist om het te doen", zegt Frits, die tijdens de uitreiking in het Spaans een dankwoord heeft uitgesproken. De andere Nederlanders die de onderscheiding kregen zijn politiek journalist Jan van der Putten, fotograaf Bert Nienhuis, PvdA-Kamerlid Saskia Noorman namens haar in 1990 overleden moeder Liesbeth den Uyl, profvoetballer Oeki Hoekema en directeur van de afdeling Mensenrechten van de Verenigde Naties Theo van Boven.