Onderzoek: overheid faalt bij innen van schulden kwetsbare burgers
Elk jaar komen duizenden mensen met problematische schulden nog dieper in de problemen omdat de overheid tekortschiet als schuldeiser. Kwetsbare burgers moeten méér afbetalen aan de Belastingdienst of het CJIB dan ze aankunnen, concludeert de Rekenkamer in een rapport. Met alle gevolgen van dien.
De overheid probeert al jaren schulden verantwoord te innen om te voorkomen dat mensen in een uitzichtloze situatie terechtkomen, maar dat lukt nog altijd niet. "Je ziet dat mensen soms moeten rondkomen van 60 euro per week", zegt schuldhulpverlener Marjorie Malbons.
De Rekenkamer keek naar het schuldbeleid van de Belastingdienst, het Centraal Administratie Kantoor (CAK) en het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB); de grootste schuldeisers van de overheid.
Weinig oog voor kwetsbare mensen
De schuldeisers houden onvoldoende rekening met het zogenoemde bestaansminimum: een minimumbedrag om als burger van te leven. Bij het afspreken van betalingsregelingen wordt vaak geen rekening gehouden met andere schulden die iemand heeft, bijvoorbeeld huurachterstanden of betalingsachterstanden bij energiebedrijven.
"Heeft iemand niet voldoende geld om een schuld bij het Rijk af te lossen binnen de standaardtermijn of kampt iemand met andere een complexe schuldenproblematiek, dan schieten de grootste schuldeisers van de overheid tekort", concludeert het rapport.
De Rotterdamse Marjorie Malbons van Stichting Mait helpt mensen met schulden en ziet dit dagelijks gebeuren. Rotterdam is de gemeente waar naar verhouding het aandeel huishoudens met geregistreerde schulden het grootst is.
"Mensen hebben naast hun schuld bij de overheid vaak nog andere schulden. Zoals huurproblemen of schulden bij een energiermaatschappij", zegt ze. "Daar wordt onvoldoende rekening mee gehouden door bijvoorbeeld de Belastingdienst. Er worden daardoor veel te strenge betalingsregelingen opgesteld waardoor de problemen van mensen alleen maar groter worden."
De gevolgen zijn groot. "Dat veroorzaakt veel stress in levens van mensen. Ik ken mensen die met drie kinderen rond moeten komen van 60 euro per week. Dat is toch onmenselijk."
Maatwerkregelingen
Het gaat vooral mis bij maatwerkregelingen: dat zijn regelingen die mensen meer tijd moeten geven om hun rekening te betalen. Maar de communicatie voor dit soort regelingen schiet flink tekort: burgers worden vaak 'niet of onvolledig' geïnformeerd over het bestaan van dit soort regelingen.
